Winsum: Het allermooiste dorp van Nederland volgens ANWB

In 2020 werd het Groningse dorp Winsum door de ANWB uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland. Deze titel werd toegekend na een brede landelijke verkiezing waarbij het publiek zijn voorkeur kon uiten en een jury uiteindelijk de winnaar kies. De verkiezing stond bekend als "Het allermooiste dorp van Nederland" en had als doel om de meest bijzondere dorpen in het land te belichten. Winsum won met zijn gemoedelijke centrum, rijke bouwkundige geschiedenis en levend dorpsleven. In dit artikel wordt nader ingegaan op de verkiezing, het proces dat tot de uitslag leidde, en waarom Winsum eindzegevierde. Ook worden andere genomineerde dorpen genoemd, zodat een volledig beeld ontstaat van de competitie.

De verkiezing werd georganiseerd door de ANWB en had drie fasen: een open stemming van het publiek, een selectie tot een top 50, en uiteindelijk een jury die de vijf mooiste dorpen kies, waarna de winnaar bepaald werd. Meer dan 30.000 Nederlanders stemmen, wat aantoont dat het onderwerp veel aandacht genoot. De genomineerde dorpen moesten aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals het bezitten van een beschermd dorpsgezicht, een kerk en een inwonergetal van minder dan 15.000. Deze criteria zorgden ervoor dat vooral kleine, historische dorpen in aanmerking kwamen.

Winsum eindigde als winnaar van de verkiezing, op basis van een aantal beoordelingscriteria zoals authenticiteit, ruimtelijke samenhang en levendigheid. De jury bestond uit experts op het gebied van architectuur, toerisme en cultureel erfgoed. In de volgende paragrafen wordt uitgebreid ingegaan op de achtergrond van de verkiezing, de genomineerde dorpen en de redenen waarom Winsum de titel won.

De verkiezing: hoe werkte het?

De verkiezing "Het allermooiste dorp van Nederland" werd voor het eerst in 2020 georganiseerd door de ANWB. Het doel van de verkiezing was om de meest aantrekkelijke dorpen in Nederland te belichten en er meer aandacht voor te genereren. Het proces bestond uit drie fasen:

1. Open stemming van het publiek: Tijdens deze fase kon iedere Nederlander op internet stemmen op zijn of haar favoriete dorp. De stemmen werden ingezameld tot 31 maart 2020 en leidden tot een lijst van 50 dorpen die verder in de wedstrijd mochten.

2. Selectie tot top 50: Na de stemming werd een lijst samengesteld van de vijftig dorpen die het meest genoemd werden. Deze dorpen moesten aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals het bezitten van een beschermd dorpsgezicht, een kerk en een inwonergetal van minder dan 15.000. De ANWB stelde deze criteria op om ervoor te zorgen dat vooral kleine, historische dorpen in aanmerking kwamen.

3. Juryselectie en uitslag: Uit de top 50 kies een jury van drie experts de vijf mooiste dorpen. Deze jury beoordeelde de dorpen op basis van een aantal criteria, zoals authenticiteit, ruimtelijke samenhang, levendigheid, monumenten en het gebruik van groen. Daarna bepaalde de jury de uiteindelijke winnaar.

De uitslag werd bekendgemaakt in september 2020. De winnende dorp werd op 20 augustus in het zonnetje gezet tijdens een feestelijke huldiging. De verkiezing was niet alleen bedoeld om een dorp uit te richten, maar ook om de aandacht te vestigen op de waarde van historische dorpen en het behoud van het culturele erfgoed.

De genomineerde dorpen

De verkiezing stond bekend om de brede deelname van het publiek, maar ook om de kwaliteit van de genomineerde dorpen. In totaal stonden 40 dorpen in aanmerking voor de verkiezing. Deze dorpen verspreidden zich over het hele land, van Zeeland tot Friesland. De dorpen moesten aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals het bezitten van een beschermd dorpsgezicht, een kerk en een inwonergetal van minder dan 15.000. Deze criteria zorgden ervoor dat vooral kleine, historische dorpen in aanmerking kwamen.

In de top 50 kwamen uiteindelijk dorpen terecht die bekend stonden om hun historische waarde, sfeer en landschap. De ANWB stelde een lijst samen van de vijftig meest genoemde dorpen en deze werden vervolgens geëvalueerd door een jury. De top 5 bestond uiteindelijk uit Winsum (Groningen), Hollum (Friesland), Elsloo (Limburg), Oisterwijk (Noord-Brabant) en Urk (Flevoland).

Deze vijf dorpen hadden elk hun eigen sterke punten. Winsum werd geroemd om zijn gemoedelijke centrum, de variatie in bouwstijlen en het levendige dorpsleven. Hollum, een dorp in Friesland, werd genoemd om zijn sfeervolle centrum en het feit dat het dorp goed aansluit bij de omgeving. Elsloo in Limburg was een van de dorpen met de meeste Rijksmonumenten. Oisterwijk in Noord-Brabant stond bekend om zijn middeleeuwse karakter en levendige winkelstraat. Urk, gelegen in Flevoland, was een eilanddorp met een unieke sfeer.

De uitslag werd bepaald door een jury van drie experts: Wim Daniëls (cabaretier en schrijver), Jaap Evert Abrahamse (architectuurhistoricus en onderzoeker bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) en Marieke Haafkens (route-expert van de ANWB en juryvoorzitter). De jury beoordeelde de dorpen op basis van een aantal criteria, zoals authenticiteit, ruimtelijke samenhang en levendigheid. Uiteindelijk kies Winsum als winnaar.

Winsum: het winnende dorp

Winsum, gelegen in de gemeente Het Hogeland in de provincie Groningen, won de verkiezing "Het allermooiste dorp van Nederland" in 2020. Het dorp staat bekend om zijn gemoedelijke centrum, de variatie in bouwstijlen en het levendige dorpsleven. De jury noemde het dorp "een prachtdorp" en gaf aan dat het goed scoorde op authenticiteit, ruimtelijke samenhang en levendigheid.

Een van de belangrijkste redenen waarom Winsum won, was het aanwezige dorpsleven. Het dorp heeft een volwaardig winkelaanbod, goede kroegen en een actieve gemeenschap. De jury was onder de indruk van het feit dat Winsum zich niet als een museumdorp voelt, maar als een levendig dorp met een eigen identiteit. De aanwezigheid van 59 Rijksmonumenten en 4 gemeentelijke monumenten was ook een sterk punt.

Het centrum van Winsum is gekenmerkt door een gemoedelijke sfeer. Het dorp heeft een gemoedelijke winkelstraat en een sfeervolle haven. Het Winsumerdiep, een smal kanaal dat door het dorp loopt, werd door de jury genoemd als een belangrijk element dat het dorp uniek maakt. Daarnaast is Winsum bekend om zijn variatie in bouwstijlen. In het dorp zijn gebouwen uit verschillende eeuwen te vinden, waaronder middeleeuwse woningen, 19de-eeuwse huizen en modernere nieuwbouw. Deze gelaagdheid in bouwstijlen maakte het dorp bijzonder en gaf het een rijke historische waarde.

De jury benadrukte ook de ruimtelijke samenhang van het dorp. Winsum heeft een duidelijke kern met een centrum dat goed aansluit bij de omgeving. De verhouding tussen bebouwing en groen was goed in balans. In het centrum van het dorp is een groot grasveld te vinden, waarin in de toekomst nieuwbouw zou komen.

Burgemeester Henk Jan Bolding was blij met de uitkomst. Hij noemde het "prachtig" en benadrukte dat de uitverkiezing terecht was. Hij benadrukte ook dat Winsum een dorp is waar mensen trots op zijn en waar het dorpsleven goed functioneert.

De uitslag van de verkiezing werd gevierd met een feestelijke huldiging. ANWB-directeur Frits van Bruggen gaf Winsum de titel van "het allermooiste dorp van Nederland" en benadrukte de waarde van het behoud van historische dorpen. Het dorp kreeg ook de aandacht van de media en werd genoemd in verschillende kranten en tv-programma's.

Andere genomineerde dorpen

Naast Winsum waren er vier andere dorpen in de finale van de verkiezing: Hollum (Friesland), Elsloo (Limburg), Oisterwijk (Noord-Brabant) en Urk (Flevoland). Deze dorpen hadden elk hun eigen sterke punten en werden door de jury geroemd.

Hollum is een dorp in Friesland dat bekend staat om zijn sfeervolle centrum en het feit dat het goed aansluit bij de omgeving. Het dorp heeft een duidelijke kern met een gemoedelijke sfeer. De jury benadrukte de ruimtelijke samenhang van het dorp en het feit dat het zich niet als een museumdorp voelt, maar als een levendig dorp met een eigen identiteit.

Elsloo in Limburg stond bekend om het feit dat het dorp veel Rijksmonumenten heeft. Het dorp heeft een middeleeuwse karakter en een levendige winkelstraat. De jury benadrukte de historische waarde van het dorp en het feit dat het een goed voorbeeld is van een dorp dat zich goed heeft behouden.

Oisterwijk in Noord-Brabant is een dorp met een middeleeuwse karakter en een levendige winkelstraat. Het dorp heeft een aantal Rijksmonumenten en een gemoedelijke sfeer. De jury benadrukte de authenticiteit van het dorp en het feit dat het zich niet als een museumdorp voelt, maar als een levendig dorp met een eigen identiteit.

Urk is een eilanddorp in Flevoland dat bekend staat om zijn unieke sfeer. Het dorp heeft een levendig centrum en een actieve gemeenschap. De jury benadrukte de ruimtelijke samenhang van het dorp en het feit dat het goed aansluit bij de omgeving.

Deze vijf dorpen werden door de jury beoordeeld op basis van een aantal criteria, zoals authenticiteit, ruimtelijke samenhang en levendigheid. Uiteindelijk kies Winsum als winnaar.

De criteria van de jury

De uitslag van de verkiezing werd bepaald door een jury van drie experts: Wim Daniëls (cabaretier en schrijver), Jaap Evert Abrahamse (architectuurhistoricus en onderzoeker bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) en Marieke Haafkens (route-expert van de ANWB en juryvoorzitter). De jury beoordeelde de dorpen op basis van een aantal criteria:

• Authenticiteit: Is het een echt dorp of meer een museum?
• Ruimtelijke samenhang: Is het dorp een eenheid met een duidelijke kern?
• Levendigheid: Is er 'dorpsleven'?
• Streekeigen: Past het dorp in de omgeving?
• Monumenten en in het oog springende gebouwen: Hoe staat het met de monumenten en in het oog springende gebouwen?
• Verhouding bebouwing en groen: Is de verhouding tussen bebouwing en groen in balans?

De jury beoordeelde elk dorp op deze criteria en gaf een beoordeling. Winsum scoorde hoog op alle criteria en won uiteindelijk de verkiezing. De jury benadrukte dat Winsum een prachtdorp is met een gemoedelijke centrum, variatie in bouwstijlen en levend dorpsleven.

Conclusie

De verkiezing "Het allermooiste dorp van Nederland" werd in 2020 georganiseerd door de ANWB en had als doel om de meest aantrekkelijke dorpen in Nederland te belichten. Het proces bestond uit drie fasen: een open stemming van het publiek, een selectie tot een top 50 en uiteindelijk een juryselectie. Meer dan 30.000 Nederlanders stemmen en de uitslag werd bekendgemaakt in september 2020.

Winsum won de verkiezing en werd uitgeroepen tot het allermooiste dorp van Nederland. De jury benadrukte de gemoedelijke centrum, variatie in bouwstijlen en het levendige dorpsleven van het dorp. De uitslag werd gevierd met een feestelijke huldiging en het dorp kreeg veel aandacht in de media.

De verkiezing had als doel om de aandacht te vestigen op de waarde van historische dorpen en het behoud van het culturele erfgoed. Het proces toonde aan dat het publiek en experts het belang van historische dorpen erkennen.

Bronnen

1. Winsum, Groningen, verkozen tot mooiste dorp van Nederland
2. Vier dorpen in MRA in race voor titel 'Mooiste dorp van Nederland'
3. Kiest de ANWB Winsum als het mooiste dorp van Nederland?
4. Winsum uitgeroepen tot 'mooiste dorp van Nederland'
5. Wordt Nisse verkozen tot mooiste dorp van Nederland?
6. Groningers Renee en Ruth toveren monumentaal gebouw om tot plek voor plezier en ontspanning