Nederlandse Telefooncodes per Stad: Een Overzicht voor Reizigers en Locaties
juli 21, 2025
In Nederland valt het jaarlijks een behoorlijk deel van het jaar onder regen. De hoeveelheid en intensiteit van de regen zijn echter niet gelijkmatig verspreid, noch constant in de tijd. De afgelopen decennia is er sprake van een duidelijke trend: zowel het aantal dagen met extreme neerslag als de hoeveelheid regen per dag neemt toe. Dit heeft directe gevolgen voor het klimaat, de leefomgeving en de maatschappij in het algemeen.
Deze artikel behandelt de toegenomen hoeveelheid regen in Nederland, de oorzaken, geografische verschillen en mogelijke gevolgen. We bekijken hoe regenval wordt gemeten, welke regio’s het meest natter zijn, en hoe klimaatverandering hierin een rol speelt.
Toenemende hoeveelheid regen in Nederland
Volgens het KNMI regent het in Nederland gemiddeld 192 dagen per jaar, waarbij jaarlijks ongeveer 850 millimeter neerslag valt. Sinds ongeveer zestig jaar is de hoeveelheid regen gestegen van gemiddeld 780 millimeter per jaar naar nu ruim 850 millimeter. Bovendien is het niet alleen vaker gaan regenen, maar ook harder. De hoeveelheid neerslag tijdens de natste dagen is zelfs verdubbeld sinds de jaren zestig.
De toename van extreme neerslag is al tientallen jaren duidelijk zichtbaar. Het aantal dagen met meer dan 50 millimeter neerslag per dag is sinds 1951 met 85 procent toegenomen. Ook het aantal dagen met meer dan 20 millimeter neerslag is met 80 procent gestegen. Deze trend lijkt zich verder te ontwikkelen, met als gevolg dat zowel stedelijke als landelijke gebieden gevoeliger worden voor overstromingen en wateroverlast.
Zware buien: meer regen in korte tijd
Extreme neerslag kan op verschillende manieren voorkomen. Een veel voorkomende vorm is zware buien – korte regenbuien van hoge intensiteit – die vooral in het zomerhalfjaar voorkomen. Meteorologen definiëren een dag met zware neerslag als een dag waarop minstens 50 millimeter regen valt op een neerslagstation.
In de jaren 70, 80 en 90 waren er gemiddeld ongeveer drie dagen per jaar met zware regenval. Tegenwoordig zijn dat er gemiddeld bijna zes dagen per jaar. In 2021 werd zelfs een nieuw record gemeten met dertien dagen met extreem veel neerslag. Deze toename wordt toegekend aan klimaatverandering: warmere lucht kan meer vocht bevatten, wat leidt tot zwaardere regenbuien.
In mei 2025 bijvoorbeeld viel er op 22 mei bij acht neerslagstations gemiddeld 66 millimeter regen in één dag. Dit is een duidelijk voorbeeld van de toenemende intensiteit van zware buien.
Regionale verschillen in neerslag
De hoeveelheid regenvarieert sterk per regio in Nederland. Het KNMI stelt vast dat het in de kustgebieden van Noord- en Zuid-Holland het natste is. De reden hiervoor is dat neerslaggebieden boven zee hangen, en zodra deze over land gaan, valt er regen. De kust is dus vaak natter dan het binnenland.
Daarnaast speelt de temperatuur van de stedelijke gebieden een rol. In stedelijke zones is de lucht warmer, waardoor er meer vocht in de lucht zit en dus meer neerslag ontstaat. In Noord-Holland, Groningen en Noord-Brabant zijn er bijvoorbeeld meerdere plekken geweest waar uitzonderlijk veel regen viel in korte tijd.
Naast de kust zijn ook hooggelegen gebieden, zoals De Veluwe, de Hondsrug en de Vaalserberg, natter dan de omgeving. Vochtige lucht uit westelijke richtingen moet hier opstijgen, waardoor wolken en regen ontstaan. Aan de oostzijde van deze gebieden, in de zogenaamde regenschaduw, valt minder neerslag.
Tijdreeks en neerslagtrends
Deze trends zijn niet nieuw, maar zichtbaar over een langere periode. Sinds 1910 is de jaarlijkse hoeveelheid neerslag met 26 procent toegenomen. Vooral in de winter is de toename duidelijk. De oorzaak hiervoor is meervoudig:
- Stijging van de watertemperatuur van de Noordzee sinds 1951 leidt tot meer verdamping en dus meer neerslag richting Nederland.
- Kustconvergentie zorgt ervoor dat regen vaker langs de kust valt.
- Luchtruwheid over land zorgt ervoor dat vochtige lucht zich boven land opstijgt en regen ontstaat.
- Condensatiekernen in stedelijke gebieden bevorderen het ontstaan van neerslag.
Neerslag en droogte: tegenstrijdige trends
Hoewel de hoeveelheid neerslag in Nederland in de afgelopen decennia is toegenomen, kan het toch voorkomen dat er perioden van droogte zijn. In 2025 bijvoorbeeld is er sinds begin maand zeer weinig regen gevallen, wat heeft geleid tot een recordneerslagtekort. Dit tekort is momenteel op 129 millimeter, tegenover 110 millimeter in 1976. Dit is ruim twee keer de mediaan.
Droogte heeft gevolgen voor zowel landbouw en natuur. Boeren moeten extra water besproeien om de gewassen te redden, en in de natuur is er sprake van stress bij planten en dieren. Hoewel dit weekend wel regen valt, is dat niet voldoende om het tekort te herstellen. De neerslag is een pleister op de wond, maar geen oplossing.
Gevolgen van toenemende neerslag
De toename van extreme neerslag heeft directe gevolgen voor overstromingsgevaar en infrastructuren. Zwaardere buien betekenen dat water sneller opstijgt in het landschap, vooral in stedelijke gebieden waar de grond minder absorptievermogen heeft (bijvoorbeeld vanwege asfalt of beton). Dit kan leiden tot wateroverlast, gootoverstroming, en dienstverleningsproblemen in het verkeer.
In de winter kan langer durende neerslag leiden tot hoge afvoeren van rivieren, zoals de Rijn. Dit heeft mogelijk gevolgen voor overstromingsgevaar in rivierdalen. De intensiteit is dan lager dan bij zomerse buien, maar de duur is langer en het betreft grotere gebieden.
Toekomstige verwachtingen
Volgens klimaatmodellen en waarnemingen van het KNMI is de trend van steeds zwaardere buien en meer extreme neerslag waarschijnlijk door te zetten. Klimaatverandering zorgt ervoor dat de lucht warmer wordt en dus meer vocht kan opnemen. Hierdoor kunnen regenbuien zwaarder, korter en extremer worden.
De toekomstige klimaatmaatregelen zullen zich vooral moeten richten op waterbeheer, infrastructuur en klimaatadaptatie. Het is van belang om waterafvoer te verbeteren, stedelijke zones meer groen te maken, en klimaatresiliente bouwmethodes toe te passen.
Neerslag in seizoenen en maanden
De verdeling van regen over de seizoenen en maanden is relatief gelijkmatig, maar er zijn wel duidelijke verschillen:
- Aan de kust is het in het voorjaar droger dan in het binnenland. Dit komt doordat het zeewater kouder is dan het land.
- In de zomer regent het het meest in het binnenland, waar de temperaturen het hoogst zijn. Hier ontstaan de zwaarste buien.
- In de herfst is het aan de kust juist natter door het warmere zeewater.
- In de winter zijn de neerslagverschillen kleiner, maar de buien zijn minder heftig en duren langer.
Deze patronen zijn belangrijk om te begrijpen voor toerisme, landbouw en waterbeheer. Een regenrijke zomer kan bijvoorbeeld gevolgen hebben voor recreatieactiviteiten, terwijl droge winters impact kunnen hebben op de natuur.
Wat is een heftige regenbui?
Een heftige regenbui wordt gedefinieerd als een bui waarin meer dan 50 millimeter regen valt binnen een korte tijd, meestal in een uur of enkele uren. Dit soort regen is vaak geconcentreerd op een klein gebied en kan leiden tot overstromingen, gootproblemen en verkeersstoringen.
In stedelijke gebieden is het risico op overstroming groter vanwege het gebrek aan waterabsorptie door de beton- en asfaltlaag. Hierdoor kan het water niet opgenomen worden en blijft het op de straat liggen, wat tot gootoverstroming kan leiden.
Conclusie
De hoeveelheid en intensiteit van de regen in Nederland zijn de afgelopen decennia duidelijk toegenomen. Het aantal dagen met extreme neerslag is met 85 procent gestegen sinds 1951, en de jaarlijkse hoeveelheid neerslag is met 26 procent toegenomen sinds 1910. Dit heeft gevolgen voor het klimaat, de leefomgeving en de maatschappij. Zware buien, extreme neerslag en droogteperioden vormen samen een uitdaging voor waterbeheer, infrastructuur en toekomstige planningsmaatregelen.
De toekomst van het klimaat in Nederland is niet vanzelfsprekend, maar op basis van huidige trends is duidelijk dat meer regen, zwaardere buien en grotere variatie in neerslag het normale beeld gaan vormen. Het is van belang om hier op te anticiperen en klimaatadaptatie hoog op de agenda te zetten.