Nederlandse televisiegidsen: Inzicht in programma's en uitzendingen voor jong en oud
juli 21, 2025
De afgelopen jaren is er sprake van een duidelijke toename van rattenoverlast in Nederland. Deze groeiende aanwezigheid van ratten brengt zowel gezondheidsrisico’s als economische problemen met zich mee. De redenen achter deze stijging zijn complex en betreffen aspecten zoals afvalbeheer, klimaatverandering en stedelijke ontwikkeling. In dit artikel wordt ingegaan op de toegenomen rattenoverlast in Nederland, de oorzaken daarvan, de gevolgen en mogelijke oplossingen.
De toegenomen rattenoverlast
De laatste tijd zijn er steeds meer meldingen van rattenoverlast in het land. In steden zoals Amsterdam zijn ratten zelfs niet langer alleen ’s nachts te zien, maar ook overdag. Bewoners van nieuwbouwprojecten rapporteren regelmatig overlast. De toegenomen rattenoverlast is geen nieuw fenomeen, maar de aandacht voor het probleem is wel aangewakkerd door de coronapandemie. Tijdens de lockdowns waren mensen meer thuis en dus ook sneller in staat om ratten te ontdekken. Bovendien hebben ratten hun gedragspatronen mogelijk aangepast, waardoor ze zich meer in woonwijken nestelen in plaats van in winkelstraten.
Hoewel de exacte aantallen ratten in Nederland niet bekend zijn, is duidelijk dat er sprake is van een toenemende aanwezigheid. Eén schatting suggereert dat in een straal van 20 meter altijd een rat te vinden is, wat zou betekenen dat er ongeveer 33 miljoen ratten in Nederland leven. Echter, experts benadrukken dat dit een onzeker cijfer is, aangezien het aantal ratten niet wordt bijgehouden. Wat wel zeker is, is dat de meldingen van rattenoverlast sterk stijgen.
Oorzaken van de stijging in rattenoverlast
Er zijn meerdere factoren die bijdragen aan de stijging van rattenoverlast in Nederland. Deze zijn onder te verdelen in biologische, sociale en omgevingsfactoren.
Beschikbaarheid van voedsel
Een van de belangrijkste oorzaken van rattenoverlast is de beschikbaarheid van voedsel. Ratten zijn aantrekkelijk voor afval, etensresten en vogelvoer. In stedelijke gebieden, waar voedselvoorziening makkelijk is, kunnen ratten snel groeien en zich voortplanten. Een rat kan in een jaar tot 400 keer voortplanten, waardoor een klein probleem snel kan uitgroeien tot een plaag.
Afvalbeheer speelt hierin een cruciale rol. Slecht onderhoud van groenvoorzieningen, afvalcontainers en rioleringen kan ervoor zorgen dat ratten makkelijk toegang hebben tot voedsel en schuilplaatsen. In woonwijken met straatcontainers is het bijvoorbeeld eenvoudiger voor ratten om in en uit te rennen, in vergelijking met ondergrondse containers.
Klimaatverandering
Klimaatverandering heeft ook een duidelijke invloed op de rattenpopulatie. Mildere winters zorgen ervoor dat ratten makkelijker overleven en zich sneller voortplanten. Dit effect is geïdentificeerd in onderzoek dat in het tijdschrift Science Advances is gepubliceerd. In steden zoals Amsterdam is het al duidelijk dat de temperatuurstijging een rol speelt in de groeiende rattenpopulatie. Ratten zijn nu vaker zichtbaar en ook overdag actief.
Stedelijke ontwikkeling
Ratten zijn zoogenaamde “cultuurvolgers” en leven overal waar mensen wonen. Bij stedelijke ontwikkelingen, zoals nieuwbouwprojecten, worden bestaande rattennesten verstoord, wat ervoor zorgt dat ratten zich verspreiden naar nieuwe gebieden. In nieuwbouwprojecten komen ratten vaak snel binnen, vooral als er vogelvoer of afval in de omgeving beschikbaar is.
Daarnaast is de stedelijke omgeving ideaal voor ratten. Ze vinden hier niet alleen voldoende voedsel, maar ook veel schuilplaatsen in gebouwen, rioleringen en groenvoorzieningen. Ratten hebben een sterke voorkeur voor voedsel, maar ook voor water, waardoor ze vaak in regenwateropslagplaatsen en vochtige gebieden worden aangetroffen.
Gezondheidsrisico’s en economische gevolgen
De groeiende rattenpopulatie heeft zowel gezondheids- als economische gevolgen. Ratten kunnen ziektes verspreiden zoals leptospirose en salmonella. Deze ziektes kunnen worden overgedragen via rattenurine of dode dieren en vormen een risico voor zowel mensen als dieren.
Daarnaast veroorzaken ratten aanzienlijke schade aan gebouwen en infrastructuur. Ze kunnen kabels aansnijden, isolatie vernielen en rioleringen verstoppen. Dit leidt tot hoge reparatiekosten voor gemeenten en woningeigenaren. In steden waar rattenplaag groeit, is er ook een invloed op de leefbaarheid van de wijk. Bewoners voelen zich minder veilig, waardoor de sociale cohesie in de buurt kan afnemen.
Oplossingen en preventieve maatregelen
De bestrijding van rattenoverlast is ingewikkeld en vereist een professionele aanpak. Het gebruik van rattengif is in Nederland verboden, omdat het niet alleen gevaarlijk is voor ratten, maar ook voor andere dieren en de omgeving. In plaats daarvan worden methoden zoals valschermen en lokaal georiënteerde bestrijdingstechnieken gebruikt.
Een belangrijke stap in de bestrijding van rattenoverlast is preventie. Door het afvalbeheer te verbeteren en voedsel beschikbaarheid te verminderen, kan het probleem al vooraf worden aangepakt. Dit betekent dat gemeenten en bewoners aandacht moeten besteden aan de keuze van afvalcontainers, het regelmatig leegmaken van containers en het verminderen van voedselresten op straat.
Bij Anticimex, zoals aangemerkt in bron 4, wordt gebruikgemaakt van slimme systemen om rattenoverlast te voorkomen. Deze methoden zijn effectiever dan bestrijding en voorkomen dat een klein probleem uitgroeit tot een plaag.
Daarnaast is het belangrijk dat gemeenten samenwerken met experts op het gebied van ongediertebestrijding. Professionele diensten hebben de kennis en het gereedschap om rattenpopulaties effectief te beheren. Een aanpak die zowel bestrijding als preventie omvat, is essentieel voor het beheersen van het rattenprobleem.
Conclusie
De toegenomen rattenoverlast in Nederland is een complex probleem dat wordt veroorzaakt door factoren zoals voedselbeschikbaarheid, klimaatverandering en stedelijke ontwikkeling. De gevolgen van dit probleem zijn zowel gezondheidsgerelateerd als economisch. Ratten kunnen ziektes verspreiden en aanzienlijke schade veroorzaken aan gebouwen en infrastructuur.
Het bestrijden van rattenoverlast is ingewikkeld, maar het kan worden beheerst met een professionele en preventieve aanpak. Door voedselbeschikbaarheid te verminderen, afvalbeheer te verbeteren en samen te werken met experts op het gebied van ongediertebestrijding, kan het probleem worden beheerst. Het is essentieel dat gemeenten en bewoners bewust worden van de rol die zij spelen in het beheersen van rattenoverlast, omdat ratten in de uiteindelijke betekenis van het woord, “cultuurvolgers” zijn die profiteren van de omstandigheden die de mens creëert.