Uitgebreide tips voor het Nederlands schrijfexamen
juli 21, 2025
Het aantal Nederlanders dat expliciet bezwaar maakt tegen orgaandonatie is in de afgelopen jaren gestegen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is het aantal mensen dat geen toestemming geeft voor orgaandonatie opgelopen tot 1,71 miljoen in 2024. Dit betekent een toename van 152.000 sinds het begin van 2023. De stijging van bezwaar tegen orgaandonatie vormt een duidelijke trend die ook in eerdere jaren al zichtbaar was. Tegelijkertijd is het aantal mensen dat wel toestemming geeft voor orgaandonatie gedaald, van 4,8 miljoen in 2022 naar 4,3 miljoen in 2024.
Deze ontwikkeling speelt zich af in een land waar orgaandonatie centraal staat in het medische beleid en waar het aantal mensen op de wachtlijst voor een orgaan steeds weer hoog blijft. In januari 2024 stonden er 1286 mensen op die wachtlijst, terwijl tientallen patiënten overlijden zonder dat hun wens is vervuld. Dit heeft geleid tot druk op de overheid om maatregelen te nemen en de donorwetgeving aan te passen.
De wetswijziging van juli 2020 bracht een nieuw systeem in het donorregister in werking. Sindsdien wordt iedere Nederlander vanaf 18 jaar automatisch geregistreerd als potentiële orgaandonor, tenzij hij of zij expliciet een keuze maakt. Dit betekent dat mensen die geen keuze maken, worden opgenomen in het register met de registratie ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. In 2024 hadden 3,3 miljoen Nederlanders geen eigen keuze ingevuld, wat hetzelfde aantal is als in 2022.
Deze wetswijziging werd bedoeld om het aantal potentiële donateurs te vergroten en het aantal mensen die expliciet bezwaar maken tegen orgaandonatie te verkleinen. Toch blijkt uit de CBS-cijfers dat de opkomst van bezwaar tegen orgaandonatie doorloopt. Van de 6 miljoen Nederlanders die geregistreerd zijn in het donorregister, geeft 28 procent geen toestemming voor orgaandonatie. Dat betekent dat bijna 1,7 miljoen Nederlanders expliciet afzien van orgaandonatie, ondanks de automatische registratie.
Deze toename in bezwaar tegen orgaandonatie roept vragen op over de motivatie achter die keuze. De CBS-cijfers tonen aan dat mensen met een herkomst buiten Nederland vaker bezwaar maken tegen orgaandonatie. Zo geven 96,1 procent van de Nederlanders met Marokkaanse herkomst en 89,3 procent van de Nederlanders met Turkse herkomst geen toestemming voor orgaandonatie. Deze percentages zijn aanzienlijk hoger dan bij Nederlandse herkomst, waar 34,4 procent geen toestemming geeft.
Deze culturele verschillen kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals religieuze of ethische geloofstellingen, onwetendheid over het donorregister of een vertrouwen in de medische procedures rondom orgaandonatie. Het is daarom belangrijk om de informatiecampagnes gerichter te richten op bepaalde bevolkingsgroepen om het aantal mensen met bezwaar tegen orgaandonatie te verminderen.
Toenemend bezwaar tegen orgaandonatie
Het CBS stelt dat het aantal Nederlanders dat expliciet bezwaar maakt tegen orgaandonatie is gestegen. In 2024 is dit aantal opgelopen tot 1,71 miljoen mensen. Dit betekent een toename van 152.000 sinds het begin van 2023. Deze ontwikkeling is niet nieuw, maar maakt deel uit van een trend die zich al in vorige jaren aftekent. De stijging van bezwaar tegen orgaandonatie vormt een duidelijke beweging in de donorregistratie in Nederland.
De wetswijziging van juli 2020 bracht een nieuw systeem in het donorregister in werking. Sindsdien wordt iedere Nederlander vanaf 18 jaar automatisch geregistreerd als potentiële orgaandonor, tenzij hij of zij expliciet een keuze maakt. Dit betekent dat mensen die geen keuze maken, worden opgenomen in het register met de registratie ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. In 2024 hadden 3,3 miljoen Nederlanders geen eigen keuze ingevuld, wat hetzelfde aantal is als in 2022.
Deze wetswijziging werd bedoeld om het aantal potentiële donateurs te vergroten en het aantal mensen die expliciet bezwaar maken tegen orgaandonatie te verkleinen. Toch blijkt uit de CBS-cijfers dat de opkomst van bezwaar tegen orgaandonatie doorloopt. Van de 6 miljoen Nederlanders die geregistreerd zijn in het donorregister, geeft 28 procent geen toestemming voor orgaandonatie. Dat betekent dat bijna 1,7 miljoen Nederlanders expliciet afzien van orgaandonatie, ondanks de automatische registratie.
Deze toename in bezwaar tegen orgaandonatie roept vragen op over de motivatie achter die keuze. De CBS-cijfers tonen aan dat mensen met een herkomst buiten Nederland vaker bezwaar maken tegen orgaandonatie. Zo geven 96,1 procent van de Nederlanders met Marokkaanse herkomst en 89,3 procent van de Nederlanders met Turkse herkomst geen toestemming voor orgaandonatie. Deze percentages zijn aanzienlijk hoger dan bij Nederlandse herkomst, waar 34,4 procent geen toestemming geeft.
Deze culturele verschillen kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals religieuze of ethische geloofstellingen, onwetendheid over het donorregister of een vertrouwen in de medische procedures rondom orgaandonatie. Het is daarom belangrijk om de informatiecampagnes gerichter te richten op bepaalde bevolkingsgroepen om het aantal mensen met bezwaar tegen orgaandonatie te verminderen.
Wetswijziging donorwet
In september 2023 werd een wetswijziging aangenomen in de Tweede Kamer, die gericht is op het verbeteren van de orgaandonatieprocedure. Deze wetswijziging is bedoeld om ervoor te zorgen dat artsen in situaties waarin de nabestaanden niet op tijd kunnen worden bereikt, toch voorbereidende handelingen mogen uitvoeren om orgaandonatie te faciliteren. Deze handelingen omvatten het afnemen van bloed, het maken van röntgenfoto’s en het warmhouden van het lichaam.
De wetswijziging is opgenomen in de Wet orgaandonatie en is bedoeld om de tijd die nodig is voor de uitvoering van orgaandonatie te verkorten. Minister Schippers benadrukte dat deze maatregel tientallen levens kan redden, omdat het aantal mensen op de wachtlijst voor een orgaan steeds weer hoog blijft. In januari 2024 stonden er 1286 mensen op die wachtlijst.
Een belangrijk aspect van deze wetswijziging is dat de nabestaanden altijd het recht hebben om bezwaar te maken tegen orgaandonatie. Deze maatregel wil voorkomen dat beslissingen over orgaandonatie worden genomen zonder dat de familieleden betrokken zijn. De wetswijziging biedt dus een balans tussen het behoud van de wens van de overledene en het recht van de familie om een beslissing te nemen.
De Tweede Kamer heeft al akkoord gegeven met deze wetswijziging, en het is verwacht dat de Eerste Kamer er ook mee instemt. Deze wetswijziging is bedoeld om het aantal mensen die expliciet bezwaar maken tegen orgaandonatie te verkleinen, maar tegelijkertijd is het duidelijk dat de trend van toenemend bezwaar tegen orgaandonatie in Nederland doorloopt. Dit betekent dat het aantal mensen dat toestemming geeft voor orgaandonatie op dit moment lager is dan het aantal mensen dat bezwaar maakt.
Culturele verschillen en donorregistratie
De CBS-cijfers tonen een duidelijke trend in de donorregistratie in Nederland, namelijk dat mensen met een herkomst buiten Nederland vaker bezwaar maken tegen orgaandonatie. Deze culturele verschillen zijn zichtbaar in de percentages van mensen die geen toestemming geven voor orgaandonatie. Zo geven 96,1 procent van de Nederlanders met Marokkaanse herkomst en 89,3 procent van de Nederlanders met Turkse herkomst geen toestemming voor orgaandonatie. Deze percentages zijn aanzienlijk hoger dan bij Nederlandse herkomst, waar 34,4 procent geen toestemming geeft.
Deze verschillen kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals religieuze of ethische geloofstellingen, onwetendheid over het donorregister of een vertrouwen in de medische procedures rondom orgaandonatie. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze culturele verschillen geen enkele verandering in de donorregistratie rechtvaardigen, maar wel aandacht verdienen bij het ontwikkelen van informatiecampagnes.
De CBS-cijfers tonen ook aan dat mensen die zelf in Nederland geboren zijn, maar waarvan beide ouders in Suriname zijn geboren, vaker geen toestemming geven voor orgaandonatie dan mensen die in Nederland zijn geboren en van wie één ouder in Suriname is geboren. Dit duidt op een invloed van culturele en religieuze achtergronden op de keuzes die mensen maken over orgaandonatie.
Het feit dat mensen met een herkomst buiten Nederland vaker bezwaar maken tegen orgaandonatie is een belangrijke uitdaging voor de overheid en het donorregister. Het is daarom belangrijk om informatiecampagnes te ontwikkelen die gericht zijn op bepaalde bevolkingsgroepen, zodat het aantal mensen met bezwaar tegen orgaandonatie kan worden verkleind.
Conclusie
De stijging van bezwaar tegen orgaandonatie in Nederland is een duidelijke trend die zich in de afgelopen jaren aftekent. De CBS-cijfers tonen aan dat het aantal mensen dat expliciet bezwaar maakt tegen orgaandonatie is gestegen tot 1,71 miljoen in 2024. Deze stijging is zichtbaar in alle bevolkingsgroepen, maar het is vooral duidelijk bij mensen met een herkomst buiten Nederland.
De wetswijziging van juli 2020 is bedoeld om het aantal potentiële donateurs te vergroten en het aantal mensen die bezwaar maken tegen orgaandonatie te verkleinen. Deze wetswijziging is opgenomen in de Wet orgaandonatie en is bedoeld om ervoor te zorgen dat artsen in situaties waarin de nabestaanden niet op tijd kunnen worden bereikt, toch voorbereidende handelingen mogen uitvoeren. Deze handelingen omvatten het afnemen van bloed, het maken van röntgenfoto’s en het warmhouden van het lichaam.
De CBS-cijfers tonen ook aan dat mensen met een herkomst buiten Nederland vaker bezwaar maken tegen orgaandonatie. Deze culturele verschillen kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals religieuze of ethische geloofstellingen, onwetendheid over het donorregister of een vertrouwen in de medische procedures rondom orgaandonatie. Het is belangrijk om deze verschillen te begrijpen en te erkennen, omdat ze een belangrijke rol spelen in de donorregistratie in Nederland.
Deze ontwikkeling roept vragen op over de motivatie achter het bezwaar tegen orgaandonatie en de mogelijkheid om het aantal mensen met bezwaar tegen orgaandonatie te verkleinen. Het is belangrijk om informatiecampagnes te ontwikkelen die gericht zijn op bepaalde bevolkingsgroepen, zodat het aantal mensen met bezwaar tegen orgaandonatie kan worden verkleind.