Steden en Plaatsen in Nederland met een Hoog Aandeel Allochtone Bevolking

In Nederland is de samenstelling van de bevolking continu veranderd. In de afgelopen decennia is het aantal personen met een migratieachtergrond aanzienlijk toegenomen, zowel in stedelijke als in landelijke gebieden. Deze dynamiek heeft geleid tot een diversificatie van gemeenschappen, met name in de grote steden en hun omliggende gemeenten. In dit artikel wordt ingegaan op welke steden en plaatsen in Nederland het hoogste aandeel allochtonen bevatten, en welke trends zich daarin aftekenen, zoals migratiepatronen, demografische veranderingen en regionale verschillen.


Allochtonen in de Grote Steden

De vier grootste steden van Nederland – Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht – bevatten het hoogste aandeel allochtonen in de landelijke bevolking. Deze steden vormen samen de zogenaamde Randstad, een regio die niet alleen economisch centraal staat in Nederland, maar ook cultureel en demografisch gezien van groot belang is.

In 2014 telde Rotterdam bijvoorbeeld 37% niet-westerse allochtonen in de bevolking, wat het op dat moment de hoogste concentratie maakte in Nederland. Amsterdam en Den Haag volgden met respectievelijk 35%. Deze steden zijn niet alleen centra voor economische activiteiten, maar ook voor immigratie en multiculturele samenleving.

De concentratie allochtonen in deze steden is vooral duidelijk in bepaalde buurten. Zo is in Den Haag de wijk Schilderswijk-Oost een voorbeeld van een sterk allochtoon gebied, waar in 2001 al 89% van de bevolking allochtoon was. De dichtbevolking van deze buurten is aanzienlijk hoger dan de landelijke gemiddelden, waardoor het sociale en culturele klimaat daar sterk van invloed is op de lokale gemeenschap.

Naast deze grote steden nemen ook gemeenten rondom de Randstad aan belang toe. Zo worden gemeenten als Almere, Diemen, Schiedam en Capelle aan den IJssel verwacht te groeien in aantallen niet-westerse allochtonen. In 2025 is gevoorspeld dat bijna 30% van de bevolking in deze gemeenten allochtoon zal zijn. Deze trend wijst op een verplaatsing van de allochtone bevolking van de centrale stedelijke gebieden naar de randgemeenten, mogelijk als gevolg van woningnood of klimaatveranderingen.


De Vier Grootste Niet-Westerse Allochtone Groepen

De meest voorkomende niet-westerse allochtone groepen in Nederland zijn Marokkanen, Turken, Surinamers en Antilliaanse Nederlanders. In 2022 woonden 14,5% van de Nederlandse bevolking met een niet-westerse migratieachtergrond in het land, terwijl 11,3% westerse migratieachtergrond had.

De groei van deze groepen is voornamelijk het gevolg van geboortecyclus in de tweede generatie. Bijvoorbeeld de groep van Somaliërs is in de periode van 2009 tot 2014 sterk gegroeid, vooral door immigratie van eerste generatie. Het aantal Marokkanen en Turken is vooral gegroeid door de geboortecyclus, wat aantoont dat deze gemeenschappen zich verder vestigen in Nederland.

Deze groepen wonen voornamelijk in de Randstad. Marokkanen zijn bijvoorbeeld sterk vertegenwoordigd in Amsterdam en Utrecht, waar ze elk 8,7% van de bevolking uitmaken. Binnen deze steden zijn ze vaak geconcentreerd in bepaalde wijken. In Den Haag zijn ze vooral aanwezig in de zuidelijke delen van de stad, terwijl in Rotterdam het zuiden van de stad, zoals het district Charlois, een hoge concentratie allochtonen kent.


Westerse Allochtonen en Grensgebieden

Naast niet-westerse allochtonen is ook het aandeel westerse allochtonen in bepaalde regio’s significant. Deze groepen bestaan vooral uit personen die afkomstig zijn uit landen zoals Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk en voormalige koloniën van Nederland zoals Indonesië.

De gemeente Vaals, die grenst aan zowel Duitsland als België, heeft het hoogste aandeel westerse allochtonen in Nederland. Hier woont 44% van de bevolking met een westerse migratieachtergrond, waarbij Duitsers de meest voorkomende groep zijn. In gemeenten als Maastricht, Kerkrade en Baarle-Nassau is het aandeel westerse allochtonen eveneens hoog. Deze regio’s zijn historisch sterk verbonden met hun buurlanden, wat de migratiepatronen verklaren.

In Maastricht is bijvoorbeeld het aandeel Duitsers hoger dan dat van Belgen, ondanks de directe grens met België. In Wassenaar, dat niet aan een buurland grenst, zijn vooral personen afkomstig uit het voormalige Nederlands-Indië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten sterk vertegenwoordigd. Rijswijk (Zuid-Holland) is de gemeente met het grootste aandeel voormalige inwoners van Nederlands-Indië.


Regionale Trends en Bevolkingsgroei

De bevolkingsgroei in Nederland is niet gelijkmatig verdeeld over alle regio’s. Provincies zoals Noord- en Zuid-Holland en Flevoland zullen in de komende jaren de meeste inwoners krijgen. Flevoland, vooral Almere en Lelystad, wordt verwacht te groeien met bijna een kwart, vooral door de aantrekkingskracht op jonge gezinnen.

In tegenstelling hiermee zullen Limburg en Zeeland in bevolking krimpen. In deze regio’s is de vergrijzing duidelijk zichtbaar, vooral in de plattelandsgebieden. In 2025 zal 25% van de bevolking in Limburg 65 jaar of ouder zijn, terwijl het landelijke gemiddelde 21% bedraagt.

De groei in Flevoland is voor een groot deel gevoed door de aantrekkingskracht van de Randstad. Omdat jonge gezinnen zich steeds vaker vestigen op de rand van de grote steden, zullen gemeenten zoals Almere en Diemen ook een hoger aandeel allochtonen krijgen in de komende jaren.


Allochtonen in Landelijke Gemeenten

Hoewel de allochtoonbevolking vooral geconcentreerd is in de grote steden en hun omliggende gemeenten, is het aandeel allochtonen in landelijke gemeenten doorgaans veel lager. In ongeveer een zesde van de Nederlandse gemeenten vormen niet-westerse allochtonen minder dan 2% van de bevolking.

Gemeenten zoals Stadskanaal, Veendam en Achtkarspelen hebben bijvoorbeeld een aandeel van 90% of meer autochtone inwoners. In deze gemeenten is de bevolking relatief homogeen en is er minder culturele diversiteit. De allochtoonbevolking is hier beperkt, vaak gericht op kleine groepen van westerse allochtonen of personen uit voormalige koloniën.

Deze landelijke gemeenten zijn vaak gekenmerkt door een oude bevolkingsstructuur en een relatief hoge leeftijd. In gemeenten zoals Zeewolde en Opsterland is het aandeel allochtonen lager dan in het landelijke gemiddelde. Hier is de migratieachtergrond beperkt tot kleine aantallen personen uit voormalige koloniën of westerse landen.


Toekomstige Tendensen

De toekomstige demografische ontwikkelingen in Nederland zullen sterk worden beïnvloed door migratiepatronen en vergrijzing. In de komende twintig jaar is verwacht dat het aantal inwoners met een migratieachtergrond zal groeien, met name in de Randstad en haar omliggende gemeenten.

De bevolkingsgroei in Nederland is vooral gericht op Noord- en Zuid-Holland en Flevoland, waar de steden en hun randgemeenten het meeste zullen groeien. In deze regio’s zal het aandeel allochtonen verder toenemen, zowel in de stedelijke als in de landelijke gemeenten.

Een ander belangrijk fenomeen is de vergrijzing, die vooral zichtbaar zal zijn in de grensgebieden. In Limburg, Zeeland en de plattelandsgebieden van Friesland, Groningen en Drenthe zal het aandeel 65-plussers in 2025 hoger liggen dan in andere regio’s. In deze gebieden is de allochtoonbevolking relatief klein, maar ook hier is een begin aan vergrijzing zichtbaar.


Conclusie

De bevolkingsstructuur van Nederland is sterk beïnvloed door migratie en demografische veranderingen. In de grote steden en hun randgemeenten is het aandeel allochtonen aanzienlijk hoger dan in landelijke gebieden. In de Randstad, met name in Rotterdam, Amsterdam en Den Haag, wonen de meeste allochtonen. De concentratie van allochtonen is vaak sterk gevestigd in bepaalde wijken en buurten, zoals Schilderswijk-Oost in Den Haag.

De vier grootste groepen niet-westerse allochtonen in Nederland zijn Marokkanen, Turken, Surinamers en Antilliaanse Nederlanders. Deze groepen wonen voornamelijk in stedelijke gebieden en zijn in de afgelopen jaren vooral gegroeid door de tweede generatie. In tegenstelling hiermee is het aandeel allochtonen in landelijke gemeenten beperkt, met name in gemeenten zoals Stadskanaal en Achtkarspelen.

De toekomstige trends in bevolkingsgroei en migratie zullen verder leiden tot een diversificatie van de gemeenschappen in Nederland. De Randstad en haar omliggende gemeenten zullen verder groeien, terwijl landelijke gebieden in bevolking zullen krimpen. Deze veranderingen zullen van invloed zijn op de demografie, de economie en de maatschappij in Nederland.


Bronnen

  1. Regionale bevolkings- en allochtonenprognoses 2005-2025
  2. Informatie op buurtniveau: de woonomgeving van allochtonen
  3. Allochtonen in Nederland
  4. Wat zijn de 3 grootste groepen allochtonen in Nederland?
  5. Autochtoon en migratieachtergrond per gemeente

Related Posts