De Gekste Plek van Nederland: Een Reisgids met Unieke Interieur- en Ruimtelijke Inspiratie
juli 8, 2025
In de hedendaagse maatschappij wordt steeds meer aandacht besteed aan de kwaliteit van leven van mensen met dementie. Een van de opvallende innovaties in dit opzicht is het dementiedorp Hogeweyk in Weesp, een unieke woonomgeving die gericht is op het behouden van autonomie, zelfstandigheid en een zo normaal mogelijk leven voor bewoners met ernstige vormen van dementie. Dit artikel beschrijft het concept van Hogeweyk, de structuur van het dorp, de visie op zorg en leefomgeving, en de impact van dit model op de beleving van dementie.
Het concept van Hogeweyk
De Hogeweyk is geen traditioneel verpleeghuis, maar een dorp dat is opgebouwd om mensen met dementie een zo normaal mogelijk leven te geven. Het is gebaseerd op het idee dat bewoners hun eigen keuzes mogen maken, zowel op het gebied van dagelijks leven als in hun omgang met anderen. De wijk ligt in Weesp en wordt beheerd door de Vivium Zorggroep. Het dorp bestaat uit 27 woningen, waarin maximaal acht bewoners per woning wonen. Elke woning heeft een eigen keuken, badkamer en woonruimte, en de bewoners delen hun dagelijks leven met andere bewoners die een vergelijkbare leefstijl hebben.
De wijk is opgedeeld in zeven verschillende leefstijlgroepen: Goois, stads, ambachtelijk, Indisch, huiselijk, cultureel en christelijk. In elk van deze groepen wordt er op een manier gewerkt die past bij de tradities en voorkeuren van de bewoners. Bijvoorbeeld: in de Gooise groep wordt er klassieke muziek gedraaid, wordt er wijn gedronken en is etiquette belangrijk. In de stadsgroep wordt er aan de maaltijd een bord stamppot geserveerd en wordt er veel ruimte gegeven aan het genieten van muziek van Andre Hazes.
Structuur en faciliteiten
De Hogeweyk is opgebouwd als een klein dorp met straten, pleinen, winkels en andere openbare ruimtes, die erop afgestemd zijn op het dagelijks leven van de bewoners. Er zijn meerdere faciliteiten zoals een theater, restaurant, café, supermarkt, internetcafé, kap- en schoonheidssalon. Deze faciliteiten worden door de bewoners gebruikt, zowel voor dagelijks gebruik als voor activiteiten. De bewoners kunnen zo hun eigen huishouden leiden, inclusief het koken, boodschappen doen en was doen, met professionele ondersteuning wanneer dat nodig is.
De woningen zijn gelegen aan de buitenkant van het gebied, maar hebben hun deuren naar de straat toe. Dit betekent dat de bewoners zich kunnen bewegen in een omgeving die eruitziet als een normale wijk, maar dan met een specifieke focus op de beveiliging en ondersteuning van mensen met dementie.
Visie op zorg en leefomgeving
De visie van de Hogeweyk is gericht op het creëren van een zorgomgeving waarin de bewoners zo veel mogelijk hun eigen autonomie kunnen behouden. De zorgverleners denken niet vanuit een medische aanpak, maar vanuit het perspectief van de bewoners. In plaats van alleen op behandeling en verzorging te focussen, wordt er gekeken naar het creëren van een prettige leefomgeving, waarin de bewoners zich veilig en comfortabel voelen.
De focus ligt op het behouden van identiteit en autonomie, waarbij elke bewoner op een persoonlijke manier wordt begeleid. De zorgverleners leren beter te luisteren en de unieke achtergrond van elke bewoner te begrijpen. Bovendien krijgen alle medewerkers, inclusief schoonmaakpersoneel en receptionisten, opleiding in dementie en het denken in het verpleeghuis.
Invloed op de beleving van dementie
Het ontstaan van het dorp Hogeweyk heeft een grote impact gehad op de beleving van dementie. De bewoners kunnen zich hier veel vaker bewegen dan in een traditioneel verpleeghuis, waardoor ze meer vrijheid en contacten met anderen krijgen. Hierdoor voelen ze zich gezonder en gelukkiger. Tegelijkertijd lopen ze ook meer risico’s, zoals het vallen, maar de zorgverleners maken hierbij de afweging tussen incidenten en de kwaliteit van leven.
De klanttevredenheid is inmiddels op een hoog niveau, met een score van 8,9. Daarnaast is de gebruik van medicijnen en incontinentiemateriaal aanzienlijk lager dan in andere verpleeghuizen, en betalen de bewoners geen hogere kosten dan in een ander verpleeghuis.
Samenwerking met andere initiatieven
Naast de Hogeweyk zijn er ook andere initiatieven in Nederland gericht op het bieden van een betere leefomgeving voor mensen met dementie. Bijvoorbeeld, Rietveld in Alphen aan den Rijn is een klein dorp waarin negentien huizen zijn opgezet voor kleinschalige zorg. Het dorp biedt een huiselijke sfeer, met veel aandacht voor de bewoners. Ook is er het Vertrouwde Dorp in Houten, een particulier kleinschalig appartementencomplex dat gericht is op het helpen van mensen om zo zelfstandig mogelijk te wonen.
Conclusie
De Hogeweyk in Weesp is een innovatief dorp dat gericht is op het bieden van een zo normaal mogelijk leven voor mensen met dementie. Door de combinatie van een realistische omgeving, een persoonlijke aanpak en een sterke focus op autonomie en veiligheid, is het dorp een succesvol model geworden voor de zorg en het wonen van mensen met dementie. De visie van de Hogeweyk op een inclusieve en persoonlijke aanpak heeft veel aandacht gekregen, zowel binnen als buiten Nederland. Het dorp blijft een inspiratiebron voor andere initiatieven en blijft een unieke manier om met dementie om te gaan.