Een纸质 kaart van Nederland: De perfecte gids voor toeristen, educatie en reisplanning
juli 21, 2025
De Staande Mast Route is een unieke en veilige doorgaande route die ervaren zeilers en recreatieve zeilboten het mogelijk maakt om Nederland volledig te doorvaren met de mast in de lucht. Deze route loopt van zuid naar noord – van Breskens of Vlissingen in het zuiden tot Delfzijl in het noorden – via een netwerk van binnenwateren, rivieren, meren en kanalen. Ze is speciaal ontworpen om reizigers te laten genieten van de rijke historie, het landschap en de culturele rijkdom van Nederland, zonder over de Noordzee te hoeven varen.
Deze route is vooral geschikt voor schepen met een masthoogte van meer dan 6 meter en een maximale diepgang van 2,50 meter. Het is een alternatief voor de traditionele zeileroutes over de Noordzee en biedt bovendien de mogelijkheid om het land te verkennen op een rustige, veilige manier.
In dit artikel geef je een overzicht van de route, de belangrijkste trajecten, de praktische informatie die nodig is voor het varen, en de schilderachtige steden en gebieden die je langs de weg kunt ontdekken. Daarnaast leg je uit hoe je de route kunt plannen en welke voorzichtigheidspunten je dient te overwegen.
De route in kaart gebracht
De Staande Mast Route is officieel verdeeld in meerdere trajecten, afhankelijk van de regio’s waarin je je bevindt. In de zuidelijke delen van Nederland, vanaf Vlissingen of Breskens tot aan Amsterdam, heet deze route ook wel de Staande Mast Route West-Nederland. Deze route loopt via Dordrecht, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Amsterdam. In het noorden heet het de Staande Mast Route Noord-Nederland, die verder loopt via het IJsselmeer, Friesland en Groningen, tot in Delfzijl.
De totale lengte van de route bedraagt ongeveer 458 kilometer, en bij een snelheid van 9 kilometer per uur is de route in 24 uur te doorvaren. Aangezien de route zich vooral door binnenwateren voortbeweegt, zijn er veel sluizen en bruggen die geopend moeten worden. De beheerders van deze bruggen en sluizen hebben afspraken gemaakt om de bedieningstijden te synchroniseren, zodat vaartuigen met staande mast zo vlot mogelijk kunnen voortbewegen.
Een van de belangrijkste voordelen van de route is dat je er de Nederlandse binnenwateren kunt verkennen zonder blootgesteld te zijn aan de grillen van het zeeverkeer. Dit maakt de route ideaal voor schippers die weinig ervaring hebben met zeiltochten op open water of voor schepen die niet volledig zeewaardig zijn.
Traject West-Nederland: Van Breskens tot Amsterdam
De start van de Staande Mast Route bevindt zich in Breskens in Zeeland. Vanaf daar loopt de route via de Dordtse Kil, de Nieuwe Maas, het IJsselmeer en uiteindelijk via het IJ naar Amsterdam. In deze regio is het traject vooral geschikt voor zeilboten, aangezien de vaarwegen relatief rustig zijn en de bruggen en sluizen vaak goed afgestemd zijn op recreatieve schepen.
Een belangrijk knooppunt op dit traject is Dordrecht. Vanaf daar loopt de route verder via Den Bommel, Emmen, en het IJsselmeer. In Amsterdam bestaan er twee mogelijke routes: de ene loopt dwars door het stadsgebeed (met een nachtelijke passage), terwijl de andere route meer westelijk langs Haarlem loopt en uiteindelijk uitkomt op het Noordzeekanaal.
De route via Amsterdam is bijzonder interessant vanwege de rijke historie en de schilderachtige stadsbezienswaardigheden die je onderweg kunt ontdekken. Denk aan de grachten, het Rijksmuseum, en de sfeer van de historische havenplaatsen. Het is aan te raden om af en toe aan te meren en even te genieten van de stad, de lokale koks en de culturele toeristische attracties.
Een van de bezoerkrijke plekken langs deze route is de Vecht. Deze rivier is een populaire toeristische route voor recreatieve schippers en biedt een rustige omgeving met pittoreske dorpen, landhuizen en historische herenboeren. De Vecht is over een lengte van ongeveer 33 kilometer toegankelijk met staande mast tot aan de brug in Maarssen. Deze route is ideaal voor een rustige middag- of avondzeiltocht.
Traject Noord-Nederland: Van Amsterdam naar Delfzijl
Het noordelijke deel van de Staande Mast Route loopt van de Oranjesluizen bij Amsterdam tot aan de sluizen van Delfzijl in het noorden van Groningen. Deze route is ongeveer 208 kilometer lang en wordt grotendeels gevoerd over het Markermeer en het IJsselmeer. Aangezien deze route door open water loopt, zijn er relatief weinig sluizen, maar wel een aantal bruggen die geopend moeten worden.
De route vanaf Amsterdam is afhankelijk van de bestemming. Wil je naar Delfzijl, dan loop je via het IJsselmeer en Friesland. Wil je naar de Waddenzee, dan is er ook een afwijkende route mogelijk. In totaal kom je onderweg tegen ongeveer 44 bruggen en 7 sluiscomplexen, afhankelijk van de exacte route en bestemming.
In deze regio zijn er een aantal belangrijke knooppunten die je kunt gebruiken om te stoppen, te overnachten of om te verkennen. Denk aan de Oostvaardersplassen, een uniek natuurgebied dat ontstaan is uit landbouwactiviteiten. Deze plassen zijn niet alleen mooi van uitzicht, maar ook rijk aan vooral vogelleven. Een andere bekende plek is het Nationaal Park De Alde Feanen, een gebied dat deels in Friesland ligt en dat je kunt bereiken via het traject vanuit Leeuwarden of Harlingen.
Praktische informatie voor schippers
Voor schippers die van plan zijn om de Staande Mast Route te varen, is het belangrijk om zich goed voor te bereiden. Aangezien de route via diverse regio’s loopt, zijn er verschillende vaarwegbeheerders betrokken. Het is daarom aan te raden om vooraf goed te informeren over de openingstijden van bruggen en sluizen, aangezien deze vaak afhankelijk zijn van het verkeer op het water, de spoorwegen en de wegen.
Bijvoorbeeld: de bruggen in Amsterdam zijn vaak gesynchroniseerd met het treinverkeer. Dit betekent dat schippers bij het plannen van hun route rekening moeten houden met de treinplannen, om te voorkomen dat ze bij een brug vast komen te zitten. Dit is vooral belangrijk bij de nachtelijke passage door Amsterdam, waarbij schippers met een hoge mast de stad door moeten varen zonder dat er veel verkeer is.
Een andere belangrijke overweging is de diepgang van het schip. De maximale diepgang voor de route is in sommige trajecten beperkt tot 2,50 meter. Dit betekent dat schippers met een dieper liggend schip moeten uitkijken voor diepe sluizen of voor de vaarwateren die minder diep zijn. Het is daarom aan te raden om te checken welke trajecten geschikt zijn voor je schip, vooral bij het plannen van een langere tocht.
Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met het weersvoorspel. Aangezien het traject in het noorden vaak over open water loopt, is het verstandig om in te plannen op rustige dagen en eventuele weerswisselingen voor te zien. Dit geldt vooral voor schippers die voor het eerst deze route volledig doorvaren.
Bezienswaardigheden langs de route
Een van de voordelen van de Staande Mast Route is dat je onderweg veel schilderachtige steden en historische gebieden kunt ontdekken. In de zuidelijke regio’s kom je langs sfeervolle haventjes zoals Dordrecht en Muiden, waar je de rijke maritieme geschiedenis van Nederland kunt beleven. In Muiden is het vestingwerk van Fort Amsterdam een bijzondere bezienswaardigheid, en de haven is een populaire plek voor recreatieve schippers.
In de regio Amsterdam kom je langs historische grachten en sfeervolle binnenstadjes zoals Zandvoort en Haarlem. Deze steden zijn niet alleen geschikt voor een rustige tussenstop, maar bieden ook de mogelijkheid om te genieten van de lokale keuken en culturele attracties. Denk aan de Rijksmuseum, de Anne Frank Huis of een wandeling langs de grachten.
In de noordelijke regio’s kom je langs natuurlijke attracties zoals de Oostvaardersplassen en het Nationaal Park De Alde Feanen. Deze gebieden zijn ideaal voor een rustige tussenstop, waar je kunt genieten van het landschap, vogels en andere dieren. De plassen zijn ook populair bij recreatieve schippers, aangezien ze vaak beschikken over goed aanmerkingsmogelijkheden en rustige watersportactiviteiten.
Een andere interessante plek is het IJsselmeer, dat je onderweg kunt verkennen via het traject vanaf Amsterdam. Hier kun je bijvoorbeeld een rustige zeiltocht maken naar de Wadden, waar je een tussenstop kunt maken in een van de Waddeneilanden. Deze eilanden zijn niet alleen schilderachtig, maar ook rijk aan historische en culturele bezienswaardigheden.
Tips voor een gelukkige reis
Voor schippers die van plan zijn om de Staande Mast Route te varen, zijn er een aantal praktische tips die kunnen helpen om de reis zo vlot mogelijk te maken. Eerst en vooral is het belangrijk om voldoende voorbereiding te doen. Dit betekent het checken van het weer, de openingstijden van bruggen en sluizen, en de routeplanning. Het is verstandig om een tijdschema op te stellen en dit aan te passen als er veranderingen optreden.
Daarnaast is het aan te raden om genoeg voedsel, drinken en voorzieningen aan boord te hebben, aangezien het kan voorkomen dat je bij een brug of sluis langer moet wachten dan verwacht. Het is ook verstandig om in contact te blijven met andere schippers of de vaarwegbeheerders, vooral als je voor het eerst deze route volledig doorvaret.
Het is bovendien belangrijk om rekening te houden met de veiligheid. Aangezien je met staande mast vaart, is het verstandig om ervaren te zijn met het varen in binnenwateren en het aansturen van een schip in rustige en drukke omgevingen. Het is aan te raden om een paar dagen te oefenen in een rustige omgeving voordat je de route volledig doorvart.
Conclusie
De Staande Mast Route is een unieke en veilige manier om Nederland te verkennen vanaf het water. Deze route biedt schippers de mogelijkheid om de rijke historie, het landschap en de culturele rijkdom van Nederland te ervaren zonder over de Noordzee te hoeven varen. Door de route via binnenwateren is het mogelijk om rustige, schilderachtige gebieden te verkennen en sfeervolle steden en historische haventjes te bezoeken.
Of je nu een ervaren zeiler bent of gewoon op zoek bent naar een nieuwe manier om Nederland te ontdekken, de Staande Mast Route biedt een onvergetelijke ervaring. Het is aan te raden om vooraf goed te plannen, rekening te houden met de openingstijden van bruggen en sluizen, en om genoeg voorzieningen aan boord te hebben. Met de juiste voorbereiding is deze route een prachtige manier om Nederland te doorvaren en te genieten van de schoonheid van het land vanaf het water.