Nederlandse Steden met Actieve Tramnetwerken: Een Gids voor Toeristen en Reizigers
juli 20, 2025
Sportactiviteiten spelen een steeds belangrijkere rol in het integratieproces van vluchtelingen in Nederland. Tijdens hun verblijf in asielzoekerscentra (azc's) of in de gemeenschap, bieden sportactiviteiten niet alleen een manier om lichamelijk actief te zijn, maar ook een gelegenheid om sociale contacten te leggen, te ontspannen en zich beter thuis te voelen in hun nieuwe omgeving. In deze artikel wordt ingegaan op hoe en waar vluchtelingen sporten in Nederland, welke organisaties hierbij betrokken zijn en welke voordelen sportactiviteiten bieden.
Rol van sport in integratieprocessen
Sport is wereldwijd een taal die begrepen wordt door iedereen. In Nederland wordt sport gebruikt als een brug om vluchtelingen te helpen integreren in de maatschappij. Door middel van sportactiviteiten leren vluchtelingen omgaan met de Nederlandse cultuur, opbouwen aan sociale vaardigheden en beter Nederlands te leren. Daarnaast helpt sport bij het verbeteren van mentale en fysieke gezondheid, wat essentieel is voor vluchtelingen die vaak vertrouwd zijn met stress, trauma en onzekerheid.
Psychologische en emotionele voordeeltjes
Sport is een krachtig middel om stress af te voeren en positieve emoties te stimuleren. Vluchtelingen, die vaak meegemaakt hebben hoe fysieke en mentale belasting hun leven beïnvloedt, kunnen door sport leren hoe ze zich op een gezonde manier kunnen ontladen. In een aantal initiatieven is gebleken dat sport een therapeutische functie kan vervullen. Het brengt rust, beheersing en zelfvertrouwen, die essentieel zijn voor het integratieproces.
De Stichting Vluchtelingkansen benadrukt in hun werk dat sport een belangrijke bijdrage levert aan het welzijn van vluchtelingen. In hun praktijk is het gebleken dat sport een manier kan zijn om vluchtelingen te motiveren om zich beter te voelen, meer zelfvertrouwen te krijgen en hun dagelijks leven te verrijken. Een voorbeeld is Mohamed Hashumu Jusufa, een vluchteling uit Kameroen, die na het aansluiten bij een voetbalclub in Doorn, al snel geïntegreerd raakte in de sportgemeenschap en zelfs in het eerste elftal speelde.
Sociale contacten en gemeenschap
Een van de belangrijkste voordelen van sportactiviteiten voor vluchtelingen is de sociale aspecten. Sport leert je om in teamverband te werken, respect te tonen en samen te werken. Deze vaardigheden zijn niet alleen belangrijk op het sportveld, maar ook in het dagelijks leven en de integratie in Nederland. In asielzoekerscentra worden sportactiviteiten vaak georganiseerd in samenwerking met lokale sportverenigingen. Dit biedt vluchtelingen de kans om nieuwe mensen te ontmoeten, niet alleen binnen hun eigen groep, maar ook met Nederlanders.
In het project "Welkom in de Sport" wordt bijvoorbeeld een nadrukkelijke rol gespeeld door maatschappelijke sportcoaches. Deze coaches zijn gespecialiseerd in het begeleiden van vluchtelingen en asielzoekers bij het integreren in de maatschappij. Ze organiseren wekelijkse sportlessen en Life Goals sessies, waarbij sport niet alleen gezien wordt als lichamelijk actief zijn, maar ook als een middel om persoonlijke doelen te stellen en te bereiken.
Sportactiviteiten in asielzoekerscentra
In vrijwel elk asielzoekerscentrum worden sportactiviteiten georganiseerd. Deze activiteiten zijn vaak gericht op zowel jongeren als volwassenen. Voor kinderen zijn er activiteiten zoals voetbal, basketbal, volleybal, zwemmen en kunstprojecten. Voor volwassenen worden activiteiten aangeboden zoals wandelen, tennis, yoga en tafeltennis.
Het COA (Centraal Orgaan Asiel en Migration) organiseert samen met partners regelmatig sportactiviteiten voor bewoners van azc's. Deze activiteiten zijn bedoeld om bewoners actief te houden en hun sociale vaardigheden te versterken. In 2024 is er zelfs een pilot gestart in samenwerking met Stichting Life Goals Nederland, waarbij sportactiviteiten specifiek gericht zijn op het versterken van sociale vaardigheden. Hierbij worden sportcoaches ingezet die zowel sportlessen geven als coaching bieden voor persoonlijke ontwikkeling.
De activiteitenkalender van elk azc wordt gepubliceerd op MyCOA, een platform dat specifiek voor asielzoekers is ontwikkeld. Hier kunnen asielzoekers een overzicht krijgen van alle beschikbare activiteiten, waaronder sport, muziek, kunst en taalcafé's. In vrijwel elk azc is er een recreatiezaal waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten en activiteiten kunnen meedoen. Daarnaast zijn er vaak ruimtes voor vrouwen en kinderen, waar vrijwilligers activiteiten organiseren.
Samenwerking tussen sportverenigingen en gemeenten
Voor het succesvol organiseren van sportactiviteiten voor vluchtelingen is samenwerking essentieel. Sportverenigingen, gemeenten en maatschappelijke organisaties werken samen om vluchtelingen te integreren via sport. Een voorbeeld hiervan is Gave, een organisatie die in samenwerking met christelijke kamporganisaties zomerkampen organiseert voor vluchtelingenkinderen. Deze kampen geven jongeren een kans om te ontspannen, sport te beoefenen en te leren over het christelijk geloof.
Een ander initiatief is "Connect Us", waarbij jongeren zelf sport-, spel- en muziekactiviteiten organiseren in samenwerking met Gave. Deze activiteiten zijn bedoeld om vluchtelingen en Nederlanders met elkaar te verbinden en een gezellige sfeer te creëren.
Organisatorische en praktische aandachtspunten
Wanneer sportverenigingen kiezen om sportactiviteiten te organiseren voor vluchtelingen, is het belangrijk om rekening te houden met enkele praktische aandachtspunten. Vluchtelingen kunnen in sommige gevallen traumatische ervaringen hebben en kunnen bijvoorbeeld gevoelig zijn voor harde geluiden of bepaalde situaties op het sportveld. Sportverenigingen worden daarom geadviseerd om zorgvuldig te plannen en te overleggen met lokale coördinatoren van de gemeente.
Bovendien is het belangrijk om vluchtelingen officieel in te schrijven bij de sportvereniging. Dit is niet alleen een kwestie van administratie, maar ook van verzekeringen en regelgeving. Sportverenigingen kunnen contact opnemen met hun sportbond voor hulp bij juridische en praktische kwesties.
Voordelen van sport voor jongeren
Voor jongeren is sport een essentieel onderdeel van hun ontwikkeling. In vluchtelingenkampen worden regelmatig sportactiviteiten georganiseerd die gericht zijn op jongeren. Deze activiteiten helpen jongeren om zichzelf te ontwikkelen, lichamelijk actief te blijven en beter te integreren in hun nieuwe omgeving. Organisaties zoals Gave en Stichting Vluchtelingkansen organiseren regelmatig jongerenkampen waar sport een centrale rol speelt.
Toekomstperspectieven en groei van sportinitiatieven
De afgelopen jaren is er een duidelijke groei te zien in het aantal sportinitiatieven voor vluchtelingen in Nederland. In 2015 tot 2017 werd door NOC*NSF, COA en Kenniscentrum Sport het project "Sport & Vluchtelingen" uitgevoerd. Dit project had als doel om sportactiviteiten te organiseren in samenwerking met sportverenigingen en COA-locaties. De evaluatie van dit project toonde aan dat sport een belangrijke bijdrage kan leveren aan het welzijn en de integratie van vluchtelingen.
De ervaringen van sportverenigingen tijdens deze periode hebben geleid tot het ontwikkelen van factsheets met tips voor sportverenigingen die sportactiviteiten willen organiseren voor vluchtelingen. Deze factsheets bieden praktische richtlijnen voor het plannen, uitvoeren en evalueren van sportactiviteiten. Zowel sportverenigingen als COA-locaties en gemeenten kunnen hierin voordeel uit halen.
Samenvatting
Sportactiviteiten voor vluchtelingen in Nederland spelen een steeds grotere rol in het integratieproces. Deze activiteiten helpen vluchtelingen om lichamelijk en mentaal gezonder te worden, sociale contacten te leggen en zich beter thuis te voelen in hun nieuwe omgeving. Door samenwerking tussen sportverenigingen, gemeenten en maatschappelijke organisaties, zijn er tal van initiatieven ontstaan die gericht zijn op de integratie van vluchtelingen via sport. Deze initiatieven tonen aan dat sport een krachtig middel is om mensen te verbinden, ongeacht hun oorsprong of taal.