Gouden Spike: het grootste atletieke evenement in Leiden
juli 20, 2025
In Nederland zijn er verschillende wijken waar bewoners dagelijks te maken hebben met sociale en economische problemen. Deze wijken worden vaak geclassificeerd als armoedewijken, probleemwijken of gevaarlijke buurten. Ze zijn bekend om hoge werkloosheidscijfers, armoede, criminaliteit en een gebrek aan sociale cohesie. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van enkele van de meest problematische wijken in het land, met aandacht voor de oorzaken van hun problemen, de maatregelen die worden genomen en de impact op het dagelijks leven van de bewoners.
Uitleg: Wat maakt een wijk problematisch?
Een wijk wordt vaak als ‘probleemwijk’ of ‘slechte wijk’ beschouwd wanneer meerdere negatieve factoren samenkomen. Deze factoren kunnen onder andere zijn:
- Hoge werkloosheid: Een groot percentage van de bewoners heeft geen baan.
- Armoede: Veel inwoners leven onder de armoedegrens.
- Criminaliteit: Hoge incidenten van diefstal, drugshandel of geweld.
- Sociale uitsluiting: Gebrek aan sociale banden, isolatie en een negatief imago.
- Laag onderwijsniveau: Veel jongeren zijn laagopgeleid.
- Gebrek aan infrastructuur: Slechte woningen, weinig recreatie of onvoldoende voorzieningen.
Wijken waar deze problemen voorkomen, worden vaak als onaantrekkelijk of onveilig beschouwd. De combinatie van deze factoren maakt het leven in deze wijken uitdagend, zowel voor de bewoners als voor de gemeenten die verantwoordelijk zijn voor de wijkontwikkeling.
Amsterdam: Centrum van sociale uitdagingen
Amsterdam is regelmatig genoemd als een van de steden met de meest problematische wijken. In 2020 werd Amsterdam gemeten als de gevaarlijkste gemeente van Nederland volgens de Misdaadmeter. De criminaliteit daalde wel met 8 procent, maar dat was onvoldoende om de eerste plaats te verliezen.
De Amsterdamse Bijlmer
De Bijlmer, ook wel bekend als Amsterdam Zuidoost, is een van de meest bekende probleemwijken van Nederland. Deze wijk werd in de jaren 60 en 70 ontwikkeld als een modern woongebied, maar al snel begonnen de problemen zich op te stapelen. Hoge werkloosheid, criminaliteit en sociaal isolement hebben de Bijlmer tot een van de meest problematische wijken van het land gemaakt.
Ondanks inspanningen om de situatie te verbeteren, zoals investeringen in infrastructuur en initiatieven die de sociale cohesie willen versterken, blijft de wijk het negatieve imago van een Nederlands getto. In het verleden was de Bijlmer bekend als een van de grootste probleemwijken van Nederland, maar een integrale aanpak in de jaren 90 en 2000 bracht algehele verbeteringen. Toch is het imago van de wijk nog steeds bepalend voor hoe het wordt beoordeeld door zowel inwoners als bezoekers.
Amsterdam Zuidoost
De term Amsterdam Zuidoost wordt vaak gebruikt om te verwijzen naar de Bijlmer, maar het is ook een bredere benaming voor de zuidelijke stadsdelen van Amsterdam. Deze wijk kampt met hoge werkloosheid, een hoge armoedepositie en een relatief hoog aantal jongeren die geen baan of opleiding hebben. De wijk trekt vaak mensen aan met lage inkomens en weinig perspectief, wat bijdraagt aan de aanhoudende problemen.
Een van de bekendste gebeurtenissen die bijdroegen aan het negatieve imago van de wijk was de vliegtuigneergang van 1992 in de flats Groeneveen en Klein-Kruitberg. Deze gebeurtenis legde de problemen van de wijk bloot en leidde tot een nationale discussie over sociale ongelijkheid en wijkontwikkeling.
Rotterdam: De armste en gevaarlijkste buurten
Rotterdam is een van de steden met de meeste problematische wijken. De stad is regelmatig genoemd als een van de armoedepieken van Nederland. Oud-Crooswijk is een bekende wijk die vijf jaar geleden volgens het Sociaal- en Cultureel Planbureau (SCP) de armste wijk van Nederland was. De gemeente stelde toen 9 miljoen euro beschikbaar om de situatie te verbeteren, waaronder initiatieven zoals het openen van een jongerenloket en het inzetten van gezinscoaches.
Rotterdam-Zuid
Rotterdam-Zuid is een ander voorbeeld van een wijk met aanzienlijke problemen. Deze wijk bestaat uit meerdere buurten, waaronder Charlois en Feijenoord, die vaak worden genoemd als enkele van de slechtste van Nederland. De wijk kampt met hoge werkloosheid, een hoog percentage laagopgeleiden, en een aanzienlijk aantal mensen dat afhankelijk is van sociale voorzieningen.
De wijk trekt vaak mensen aan met lage inkomens en weinig perspectief, wat bijdraagt aan de aanhoudende problemen. Hoewel er verschillende initiatieven zijn genomen om de situatie te verbeteren, blijft de wijk een van de gevaarlijkste plekken in Nederland.
Den Haag: De Schilderswijk en haar uitdagingen
In Den Haag is de Schilderswijk een van de bekendste probleemwijken. Deze wijk heeft te maken met een combinatie van sociale achterstand, criminaliteit en een hoge bevolkingsdichtheid. Jongerenwerkloosheid en de aanwezigheid van criminele netwerken dragen bij aan de onveiligheid in de buurt. De sfeer van onrust in de Schilderswijk leidt vaak tot confrontaties met de politie, wat de problemen alleen maar verergert.
De Schilderswijk is een wijk met een hoge bevolkingsdichtheid en een relatief laag inkomensniveau. Veel jongeren in de wijk hebben geen opleiding of baan, wat bijdraagt aan een hoge criminaliteitsgraad. De aanwezigheid van criminele netwerken, vooral in de drugshandel, maakt de wijk een van de gevaarlijkste in Nederland.
De rol van drugshandel in problematische wijken
In veel van de gevaarlijkste wijken speelt drugshandel een grote rol. Steden als Amsterdam en Rotterdam zijn door hun omvang en internationale connecties aantrekkelijk voor drugshandelaren. In buurten zoals de Bijlmer in Amsterdam is de invloed van de drugshandel duidelijk merkbaar. Geweld tussen rivaliserende bendes zorgt voor onrust, en de aanwezigheid van illegale activiteiten draagt bij aan het gevoel van onveiligheid onder de bewoners.
De drugshandel leidt vaak tot geweldsincidenten en maakt het leven in deze wijken onveilig. De aanwezigheid van criminele netwerken brengt ook andere vormen van criminaliteit met zich mee, zoals diefstal, inbraak en afpersing. De gemeenten proberen hierop te reageren met preventieve maatregelen, zoals politiecontroles, jeugdinstituten en maatregelen tegen drugshandel.
Sociale en economische ongelijkheid in Nederland
De ongelijkheid tussen steden en regio’s is duidelijk zichtbaar in de wijkstatistieken. Gelderland is bijvoorbeeld bijna 34 keer zo rijk als Zeeland, de armste provincie van Nederland. Het eigen vermogen van de provincie Gelderland bedroeg vorig jaar 4,7 miljard euro, terwijl Zeeland slechts 139 miljoen euro aan reserves heeft.
De meeste arme Nederlanders wonen in de grote steden. In Amsterdam is 15,4 procent van de bevolking arm, in Rotterdam 14,9 procent en in Den Haag en Groningen 14 procent. Ook in Zuid-Limburg zitten relatief veel mensen onder de armoedegrens; in Vaals 13,7 procent en in Heerlen 13 procent.
Deze statistieken tonen aan dat armoede en sociale ongelijkheid vooral geconcentreerd zijn in de grote steden en in bepaalde regio’s van het land. De gemeenten en de overheid proberen hierop te reageren met programma’s die gericht zijn op werkgelegenheid, onderwijs en sociale voorzieningen.
Initiatieven en maatregelen
Hoewel de problemen in de meest problematische wijken groot zijn, zijn er ook inspanningen om de situatie te verbeteren. In de Bijlmer zijn er bijvoorbeeld initiatieven die gericht zijn op het versterken van sociale cohesie en het verbeteren van de infrastructuur. In Oud-Crooswijk in Rotterdam zijn er programma’s die gericht zijn op jongeren en gezinnen, zoals het openen van een jongerenloket en het inzetten van gezinscoaches.
In de Schilderswijk in Den Haag zijn er ook maatregelen genomen om de situatie te verbeteren, zoals preventieve politiecontroles en het aanbieden van onderwijs en opleidingen aan jongeren. De gemeenten proberen hiermee de criminaliteit te verminderen en de leefbaarheid van de wijk te verbeteren.
Conclusie
De meest problematische wijken in Nederland zijn meestal geconcentreerd in de grote steden en worden gekenmerkt door hoge werkloosheid, armoede, criminaliteit en een gebrek aan sociale cohesie. Deze wijken stellen zowel voor de bewoners als voor de gemeenten een uitdaging. De combinatie van sociale en economische problemen maakt het leven in deze wijken uitdagend, en leidt vaak tot negatieve imago’s.
Hoewel de situatie in deze wijken vaak als hopeloos wordt beschouwd, zijn er ook inspanningen om de situatie te verbeteren. Initiatieven gericht op werkgelegenheid, onderwijs, gezinscoaches en preventieve maatregelen tegen criminaliteit zijn een belangrijke stap in de richting van een betere toekomst voor de bewoners van deze wijken.