Nederlandse Romantische Films uit 2015: Een Jaar vol Liefde en Emotie
juli 20, 2025
In Nederland zijn regenboogsteden een bekende term geworden binnen het lhbtiq+ emancipatiebeleid. Deze steden voeren actief beleid om de sociale acceptatie, veiligheid en emancipatie van lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender, intersekse en queer (lhbtiq+) personen te bevorderen. Het concept van regenboogsteden is ontstaan in 2008 en sindsdien zijn er talloze steden en gemeenten in Nederland die zich actief inzetten voor inclusie en gelijkwaardigheid. In dit artikel wordt ingegaan op de geschiedenis, inhoud en organisatie van regenboogsteden, evenals de financiële en beleidsmatige aspecten van deze initiatieven.
Ontwikkeling van het Regenboogstedenproject
Het Regenboogstedenproject begon in 2008 onder de naam "Koplopersprogramma". In de periode van 2012 tot 2014 kreeg het de naam "Gemeentelijk LHBT-beleid". Sinds 2015 is de huidige naam "Regenboogsteden" in gebruik. In maart 2018 kondigde minister Ingrid van Engelshoven van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aan dat de lhbtiq+ emancipatie nog niet voltooid is en dat de rijksoverheid daarom een samenwerking aangaat met de regenboogsteden tot 2022. Voor deze samenwerking is een bedrag van 6 miljoen euro beschikbaar gesteld. Minister Van Engelshoven riep daarnaast grote gemeenten die nog niet meedoen op om zich als regenboogstad aan te melden.
In 2023 is het aantal regenboogsteden in Nederland opgelopen tot 56. Deze steden maken zich sterk voor het verbeteren van de sociale acceptatie, veiligheid en emancipatie van lhbtiq+ personen. De regenboogsteden ondertekenden op 29 september 2023 een intentieverklaring met de minister van onderwijs, waarin zij zich actief inzetten op het gebied van lhbtiq+ personen. Deze gemeenten nemen deel aan het Regenbooggemeentenprogramma. Daarnaast zijn er nog veel meer gemeenten die zichzelf tot regenbooggemeente hebben uitgeroepen en lhbtiq+ beleid ontwikkelen. Deze gemeenten worden op Google Maps in kaart gebracht met groene stippen.
Inhoud en doelen van Regenboogsteden
Regenboogsteden zijn steden die zich bewust en actief inzetten voor de emancipatie en inclusie van lhbtiq+ personen. Dit houdt in dat de gemeente zich aansluit bij de intentieverklaring van de regenboogsteden, een beleidsplan opstelt over hoe de sociale veiligheid en acceptatie op terreinen zoals ouderen, scholen en sport worden bevorderd, en vervolgens de voortgang op deze gebieden monitort.
Een regenboogstad ontvangt jaarlijks een bedrag van 20.000 euro van de rijksoverheid om de emancipatie en het welzijn van lhbtiq+ personen te bevorderen. Voor de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht is het bedrag hoger, namelijk 50.000 euro. Deze financiering is bedoeld om projecten, activiteiten en evenementen te ondersteunen die gericht zijn op de verbetering van de leefomstandigheden van lhbtiq+ personen. In veel regenboogsteden zijn lokale gay prides, roze dagen en andere lhbtiq+-gerelateerde initiatieven ontstaan.
Het doel van regenboogsteden is om de sociale acceptatie van lhbtiq+ personen te verhogen en de discriminatie en geweld tegen deze groepen te verminderen. Extra aandacht is nodig voor jongeren, ouderen en groepen waar het thema lhbtiq+ nog steeds een taboe is. Lhbtiq+ personen moeten zich meer gesteund, veilig en weerbaar voelen in hun omgeving, op school, op straat, op het werk, in de zorg, thuis, in de sport en in hun eigen sociale kring.
Regenboogprovincies
Naast regenboogsteden zijn er ook regenboogprovincies in Nederland. Drenthe was de eerste provincie die zich in 2016 uitroep tot regenboogprovincie. Tot de concrete resultaten daarvan behoren onder meer lhbtiq+-gerelateerde exposities en toneelvoorstellingen en het feit dat alle Drentse gemeentes de status van regenboogstad hebben gekregen. In de twee daaropvolgende jaren volgden op een na alle andere Nederlandse provincies. Friesland riep zich in mei 2020 tot regenboogprovincie uit.
De inzet van regenboogprovincies is vergelijkbaar met die van regenboogsteden: het bevorderen van de sociale acceptatie, veiligheid en emancipatie van lhbtiq+ personen op provinciaal niveau. Door middel van samenwerking tussen gemeenten, overheden en andere organisaties worden initiatieven en projecten ontwikkeld die gericht zijn op inclusie en gelijkwaardigheid voor lhbtiq+ personen.
Regenbooggemeentenprogramma en samenwerking
De regenboogstedenprogramma is een landelijke samenwerking tussen de rijksoverheid en gemeenten. In het kader van dit programma ondertekenen de 56 Nederlandse regenboogsteden een intentieverklaring met de minister van onderwijs. Deze gemeenten nemen deel aan een programma dat gericht is op het verbeteren van de leefomstandigheden van lhbtiq+ personen. Het programma is financieel gesteund door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), dat jaarlijks 1,24 miljoen euro beschikbaar stelt voor de regenboogsteden tot en met 2026.
De samenwerking tussen de regenboogsteden en de ministerie is bedoeld om de emancipatie van lhbtiq+ personen te bevorderen. Minister Robbert Dijkgraaf benadrukte tijdens een conferentie in Utrecht dat iedereen in Nederland zichzelf mag zijn en dat de samenwerking met gemeenten belangrijk is voor de verdere acceptatie van lhbtiq+ personen. Het gezamenlijke streven is om de acceptatie van lhbtiq+ personen te laten toenemen onder de gehele bevolking en vooroordelen, discriminatie, intimidatie en geweld tegen deze groepen te verminderen.
Regenbooggids voor gemeenten
De Regenbooggids voor gemeenten is een hulpmiddel dat gemeenten en hun samenwerkingspartners ondersteunt bij het ontwikkelen van lhbtiq+ beleid. Deze gids bevat tips en voorbeelden van projecten en initiatieven die gericht zijn op inclusie en gelijkwaardigheid voor lhbtiq+ personen. De gids is vernieuwd en geactualiseerd om ervoor te zorgen dat gemeenten op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen en aanbevelingen op het gebied van lhbtiq+ emancipatie.
De Regenbooggids helpt gemeenten bij het opstellen van beleidsplannen, het organiseren van evenementen en het monitoren van de voortgang op het gebied van lhbtiq+ inclusie. Door het gebruik van deze gids kunnen gemeenten effectiever inzetten voor de verbetering van de leefomstandigheden van lhbtiq+ personen.
Regenboogacademie
Een andere initiatief binnen het regenboogstedenprogramma is de Regenboogacademie. Deze academie is een samenwerking tussen de Nederlandse Jeugdraad en Movisie en is gericht op lhbtiqia+ jongeren van 15 tot 30 jaar. De academie biedt jongeren de mogelijkheid om input te geven voor beleid en projecten op het gebied van lhbtiq+ inclusie en emancipatie.
De Regenboogacademie helpt jongeren bij het ontwikkelen van hun eigen ideeën en initiatieven en ondersteunt hen bij het werken aan projecten die gericht zijn op inclusie en gelijkwaardigheid. Door deze samenwerking tussen jongeren en gemeenten wordt ervoor gezorgd dat de lhbtiq+ stem van jongeren gehoord wordt en dat hun ideeën en voorstellen meegenomen worden in het beleid op gemeentelijk niveau.
Veelgestelde vragen over Regenbooggemeenten
Veelgestelde vragen over regenbooggemeenten zijn onder meer gericht op het begrip van wat een regenbooggemeente is en hoe gemeenten zich tot regenbooggemeente kunnen uitroepen. Een regenbooggemeente is een gemeente die actief beleid ontwikkelt voor de acceptatie van lhbtiq+ personen. Iedere gemeente kan zichzelf tot regenbooggemeente uitroepen en lhbtiq+ beleid ontwikkelen. Het is echter belangrijk om te weten dat het begrip 'regenbooggemeente' en 'regenboogstad' soms door elkaar worden gebruikt. Een regenbooggemeente bestaat strikt genomen meestal uit een of enkele steden en een aantal dorpen.
Rol van gemeenten en burgers
Gemeenten spelen een belangrijke rol in de inzet voor lhbtiq+ emancipatie en inclusie. Door middel van beleid, projecten en initiatieven kunnen gemeenten een bijdrage leveren aan een betere leefomgeving voor lhbtiq+ personen. Burgers hebben ook een rol te spelen bij de verdere emancipatie en acceptatie van lhbtiq+ personen. Door hun gedrag, woorden en acties kunnen burgers een positieve bijdrage leveren aan een inclusieve samenleving.
In het kader van het regenboogstedenprogramma worden gemeenten en burgers ondersteund bij het ontwikkelen van projecten en initiatieven die gericht zijn op inclusie en gelijkwaardigheid voor lhbtiq+ personen. Door samenwerking tussen gemeenten, burgers en andere organisaties kan een betere leefomgeving voor lhbtiq+ personen worden gecreëerd.
Conclusie
Nederland telt momenteel 56 regenboogsteden en talloze regenbooggemeenten die actief inzetten voor de emancipatie en inclusie van lhbtiq+ personen. Deze steden en gemeenten nemen deel aan het regenbooggemeentenprogramma en ontvangen financiële steun van de rijksoverheid om initiatieven en projecten te ondersteunen. De inzet van regenboogsteden is gericht op het verbeteren van de sociale acceptatie, veiligheid en emancipatie van lhbtiq+ personen. Door samenwerking tussen gemeenten, burgers en andere organisaties kan een betere leefomgeving voor lhbtiq+ personen worden gecreëerd.