Recreatief fietsen in Nederland: Waardering, trends en uitdagingen

Recreatief fietsen is een van de populairste vrijetijdsbestedingen onder Nederlanders. Het is niet alleen een gezonde sport, maar ook een manier om het landschap te verkennen, rust te vinden en contact te blijven met de natuur. In de afgelopen jaren is er een duidelijke toename geweest van het recreatief fietsen, waarbij zowel traditionele fietsers als e-bike gebruikers hun bijdrage leveren. De ANWB en andere relevante organisaties hebben in 2016 een uitgebreid onderzoek uitgevoerd om inzicht te krijgen in de waardering van fietsers voor het fietsaanbod in Nederland, eventuele verbeterpunten en de impact van fietsen op de maatschappij en de omgeving.

Deze artikelen geven een overzicht van de belangrijkste bevindingen van dit onderzoek, zoals de waardering van fietsers voor het fietsaanbod, de rol van e-bikes, de toename van fietsactiviteiten in de natuur, en mogelijke uitdagingen zoals drukte op fietspaden en infrastructuur. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van de ANWB en andere organisaties bij het verbeteren van het fietsaanbod in Nederland.

Recreatief fietsen in cijfers

De ANWB heeft in 2016 in samenwerking met de Fietsersbond, de Nederlandse Toerfietsunie (NTFU) en de Stichting Landelijk Fietsplatform een uitgebreid onderzoek uitgevoerd naar recreatief fietsen in Nederland. Het onderzoek richtte zich op de waardering van fietsers voor het fietsaanbod, de verbeterpunten die zij zien, en de toekomstige trends. Meer dan 11.000 recreatieve fietsers werden ondervraagd, wat een betrouwbaar beeld geeft van de huidige stand van zaken.

Populair vrijetijdsbesteding

Recreatief fietsen is een van de populairste vrijetijdsbestedingen in Nederland. In het eerste coronajaar, 2020, nam het aantal afgelegde recreatieve fietskilometers met 30% toe vergeleken met 2019. Deze toename wordt gedeeltelijk toegeschreven aan de coronapandemie, die ervoor zorgde dat mensen meer activiteiten in de natuur kozen. Toch is er ook een langdurige trend zichtbaar: mensen fietsen vaker recreatief dan vijf jaar geleden, en ze geven ook een gunstiger beoordeling aan de mogelijkheden om te fietsen in eigen land.

Provinciale waardering

De waardering van fietsers voor het fietsaanbod varieert per provincie. Drenthe scoort het hoogst met een 8,5, gevolgd door Gelderland en Zeeland met een 8,4. De gemiddelde waardering voor het recreatief fietsen in Nederland ligt op 8,2, wat hoger is dan de 8,0 uit 2016. Flevoland scoort het laagst met een 7,5. Deze variatie kan worden verklaard door verschillen in infrastructuur, landschap, en toegankelijkheid van recreatiegebieden.

E-bikes: toename en impact

Een van de meest opvallende trends is de toename van het gebruik van e-bikes. In 2021 gebruikten ruim de helft van de ondervraagde fietsers een e-bike voor recreatieve tochten. Dit is een flinke groei vergeleken met 2016, toen het gebruik van e-bikes nog op 32% lag. Het aantal verkochte e-bikes neemt razendsnel toe; in 2021 was meer dan de helft van alle verkochte fietsen een e-bike.

De toename van e-bikes heeft ook gevolgen voor de manier waarop mensen fietsen. Gemiddeld leggen e-bikers per tocht 30 tot 50 kilometer af, terwijl wielrenners vaak tochten van 50 tot 70 kilometer of meer maken. Een kwart van de e-bikers gebruikt de auto en een fietsdrager om een nieuw gebied te verkennen. Hierdoor ontstaat er meer parkeerdruk bij mooie natuurgebieden.

Toegenomen gebruik van parkeerplaatsen

Het aantal fietsers dat zijn tocht begint vanaf een parkeerplaats is toegenomen van 13% in 2016 naar 19% in 2021. Dit betekent dat er meer fietsers zijn die speciaal naar een bepaald gebied reizen om daar te fietsen. Hoewel de meeste fietsers hun tochten nog steeds vanuit huis beginnen, is er duidelijk een stijgende trend om fietsreizen te organiseren met behulp van auto en fietsdrager.

Drukte en infrastructuur

De toegenomen populariteit van recreatief fietsen heeft ook gevolgen voor de infrastructuur. Fietsers stellen dat de veiligheid en het comfort van fietspaden en wegen ruimte voor verbetering laten. Veel fietsers klagen over te smalle paden, slechte kwaliteit van het wegdek, drukte op fietspaden, snelheidsverschillen, en asociaal gedrag. Deze problemen waren in 2016 vooral aanwezig in de Randstad, maar zijn tegenwoordig in het hele land zichtbaar.

Waardering van fietsers

Fietsers waarderen het recreatief fietsen in Nederland gemiddeld met een 7,9. Deze waardering is gebaseerd op verschillende aspecten, zoals de kwaliteit van fietspaden, de beschikbaarheid van voorzieningen langs de weg, en de toegankelijkheid van recreatiegebieden. De waardering is licht hoger voor fietspaden in natuurgebieden dan in stedelijke gebieden. Fietsers vinden het fijn om in het landschap te fietsen, maar ze zien ook verbeterpunten in de infrastructuur.

Fietsen in de natuur

Natuurgebieden zijn een populaire plek voor recreatief fietsen. In de periode 2017–2021 is het bezoek aan natuurgebieden toegenomen. Meer Nederlanders gaven aan regelmatig tot zeer vaak natuurgebieden te bezoeken. In 2006 bezocht 54% van de burgers regelmatig tot (zeer) vaak een natuurgebied, terwijl dit in 2021 is gestegen naar 64%. Voor stadsgroen is deze toename minder duidelijk; in 2006 bezocht 36% van de burgers regelmatig stadsgroen, in 2021 was dit 50%.

Fietsactiviteiten in groenblauwe gebieden

Natuurgebieden, bos, en agrarisch gebied zijn bij recreanten geliefd voor vooral wandelen en fietsen. De combinatie van rustige omgevingen en mooie landschappen maakt fietsen in deze gebieden een aantrekkelijke vrijetijdsbesteding. Fietsers die deze gebieden bezoeken, waarderen de natuurlijke omgeving, maar ook de mogelijkheid om rustig te fietsen zonder veel drukte.

Impact van fietsactiviteiten

De toegenomen populariteit van recreatief fietsen in de natuur heeft ook gevolgen voor de infrastructuur en de omgeving. Fietspaden in natuurgebieden worden steeds drukker, wat leidt tot overlast en slijtage van het fietspad. Daarnaast ontstaat er meer parkeerdruk bij toegangspoorten van recreatiegebieden, vooral bij populaire fietsroutes. Dit kan leiden tot verkeershinder en overlast voor bewoners van het gebied.

Toekomstige trends

De trends die zich in 2016 en 2021 hebben afgetekend, zullen waarschijnlijk doorzetten in de toekomst. Het gebruik van e-bikes is nog steeds in opkomst, en dit heeft gevolgen voor de manier waarop mensen fietsen. De toegenomen populariteit van fietsen in de natuur betekent ook dat er meer aandacht nodig is voor de infrastructuur in deze gebieden. De ANWB ziet fietsen als een belangrijke vrijetijdsbesteding en wil dat mensen veilig en met plezier kunnen fietsen. Daarom wordt dit onderzoek elke vier jaar uitgevoerd om de kwaliteit van Nederland als fietsland te monitoren.

Uitdagingen en verbeterpunten

Hoewel recreatief fietsen in Nederland sterk in opkomst is, zijn er ook uitdagingen die aandacht verdienen. Fietsers zien verbeterpunten in de infrastructuur, de veiligheid van fietspaden, en de beschikbaarheid van voorzieningen langs fietsroutes. Deze problemen zijn niet nieuw, maar ze worden steeds duidelijker, vooral in het licht van de toegenomen populariteit van fietsen in de natuur.

Veiligheid en comfort

Een van de belangrijkste zorgen van fietsers is de veiligheid en het comfort van fietspaden. Fietsers klagen over te smalle paden, slechte kwaliteit van het wegdek, en drukte op fietspaden. Deze problemen kunnen leiden tot onveilige situaties, vooral in drukke tochtseizoenen. Ook snelheidsverschillen en asociaal gedrag op fietspaden worden door fietsers als ergernis ervaren.

Parkeerproblemen

De toegenomen populariteit van recreatief fietsen heeft ook gevolgen voor de parkeerinfrastructuur in recreatiegebieden. Fietsers die hun tocht beginnen vanaf een parkeerplaats, bijvoorbeeld met behulp van een fietsdrager, veroorzaken extra parkeerdruk. Dit is vooral zichtbaar in populaire fietsgebieden, waar het aantal bezoekers sterk is toegenomen. Parkeerproblemen kunnen leiden tot verkeershinder, overlast voor bewoners, en een minder aangename ervaring voor fietsers.

Drukte op fietspaden

Fietspaden in natuurgebieden worden steeds drukker, wat leidt tot overlast voor fietsers en voor de omgeving. Druk fietsverkeer kan leiden tot slijtage van fietspaden, overlast van geluid, en een minder aangename ervaring voor fietsers. Daarnaast kan druk fietsverkeer leiden tot conflicten tussen fietsers van verschillende niveaus, zoals e-bikers en gewone fietsers.

Rol van de ANWB en andere organisaties

De ANWB speelt een belangrijke rol bij het verbeteren van het fietsaanbod in Nederland. Het organisatie wil dat fietsen veilig en met plezier kan worden gedaan. Daarom zorgt de ANWB voor het uitvoeren van onderzoeken zoals het fietsenquête- en fietsonderzoek, om inzicht te krijgen in de waardering van fietsers en eventuele verbeterpunten. De bevindingen van deze onderzoeken worden gebruikt om beleid en investeringen te sturen.

Fietsenquête

De fietsenquête van de ANWB geeft een duidelijk beeld van de waardering van fietsers voor het fietsaanbod in Nederland. Het onderzoek richt zich op de waardering van fietsers voor fietspaden, voorzieningen, en de toegankelijkheid van recreatiegebieden. De resultaten van deze enquête worden gebruikt om beleid te sturen en investeringen te prioriteren.

Fietsonderzoek

Het fietsonderzoek van de ANWB is gericht op de trends en ontwikkelingen in het recreatief fietsen. Het onderzoek geeft inzicht in de toegenomen populariteit van fietsen, de toename van het gebruik van e-bikes, en de impact van fietsactiviteiten op de infrastructuur en de omgeving. De resultaten van dit onderzoek worden gebruikt om beleid en investeringen te sturen.

Samenwerking met andere organisaties

De ANWB werkt samen met andere organisaties zoals de Fietsersbond, de Nederlandse Toerfietsunie (NTFU), en de Stichting Landelijk Fietsplatform. Deze organisaties spelen een belangrijke rol bij het verbeteren van het fietsaanbod in Nederland. Ze zorgen voor het uitvoeren van onderzoeken, het verzamelen van data, en het delen van kennis over recreatief fietsen.

Conclusie

Recreatief fietsen is een van de populairste vrijetijdsbestedingen in Nederland. Het is een gezonde en plezierige manier om het landschap te verkennen en contact te blijven met de natuur. De ANWB en andere organisaties hebben in 2016 en 2021 uitgebreide onderzoeken uitgevoerd om inzicht te krijgen in de waardering van fietsers, de trends in recreatief fietsen, en de uitdagingen die aandacht verdienen. De resultaten van deze onderzoeken tonen duidelijk de toegenomen populariteit van recreatief fietsen, de toename van het gebruik van e-bikes, en de impact van fietsactiviteiten op de infrastructuur en de omgeving.

De waardering van fietsers voor het fietsaanbod is in de afgelopen jaren toegenomen, maar er zijn ook duidelijke verbeterpunten. Fietsers stellen dat de veiligheid en het comfort van fietspaden en wegen kunnen verbeteren. Daarnaast is er meer aandacht nodig voor de parkeerinfrastructuur in recreatiegebieden en voor de drukte op fietspaden. De ANWB en andere organisaties spelen een belangrijke rol bij het verbeteren van het fietsaanbod in Nederland. Ze zorgen voor het uitvoeren van onderzoeken, het verzamelen van data, en het delen van kennis over recreatief fietsen. Door deze inspanningen kan fietsen in Nederland blijven een aantrekkelijke vrijetijdsbesteding voor zowel inwoners als toeristen.

Bronnen

  1. ANWB Fietsenquête
  2. Recreatieve fietsers stappen vaker op de pedalen
  3. Onderzoek recreatief fietsen in Nederland
  4. Waardering fietsers
  5. Recreatie in groenblauwe gebieden, 2006-2021

Related Posts