Grensoverschrijdende wandeltochten in Nederland en België: van Pieterpad tot smokkelroutes

Wandelen is in Nederland en België meer dan alleen sport of ontspanning – het is ook een manier om de geschiedenis, natuur en cultuur van beide landen te ontdekken. Tegenwoordig zijn er talloze grensoverschrijdende wandelroutes, die toeristen en inwoners uitnodigen om de grens te passeren en nieuwe ervaringen op te doen. Deze routes volgen vaak historische wegen, zoals oude smokkelpaden of Romeinse handelswegen. Ook worden er televisieprogramma’s gemaakt waarin documentaristen zoals Arnout Hauben samen met een team deze routes afleggen om het verhaal van de regio’s en hun inwoners te vertellen.

In dit artikel worden de belangrijkste grensoverschrijdende wandeltochten in Nederland en België besproken, met een focus op hun historische context, toegankelijkheid, en de ervaring die ze bieden. Daarnaast wordt ingegaan op het populaire televisieprogramma Dwars door de Lage Landen, waarin Arnout Hauben en zijn team op pad gaan van Oostende in België naar Pieterburen in Nederland.


Grensoverschrijdende wandelroutes: geschiedenis en toegang

Wandelen over de grens tussen Nederland en België biedt een unieke kans om het landschap, de cultuur en de geschiedenis van beide landen te ontdekken. Deze routes zijn vaak gebaseerd op historische wegen en smokkelpaden die al eeuwen in gebruik zijn. Zo is de Grenslandpad een route die van Zeeland naar Limburg loopt, langs oude smokkelpaden uit de Tachtigjarige Oorlog. Deze route is 372 kilometer lang en bestaat uit negentien etappes. Onderweg passeert men door het Brabantse Kempen, langs vennen en dorpjes met een rijke geschiedenis.

Een andere route is het Kommiesenpatt, een smokkelroute bij Winterswijk. Deze route is 18 kilometer lang en loopt door een stil en onherbergzaam gebied dat in het verleden ideaal was voor smokkelaars. Ook de Smokkelroute Strijbeekse Heide is een voorbeeld van een route die de geschiedenis van smokkel in Noord-Brabant vertelt. Deze route is slechts 9 kilometer lang en loopt door open heidevelden richting de Belgische bossen.

Een van de meest indrukwekkende routes is de Via Belgica, een Romeinse handels- en militaire weg die in de oudheid Boulogne-sur-Mer verbond met Keulen. Het Nederlandse deel van deze route loopt van Maastricht tot de Duitse grens bij Rimburg, een traject van 400 kilometer. De Via Belgica brengt wandelaars door Zuid-Limburg, met glooiende heuvels en holle wegen die lijken op een ander land dan Nederland. In België bezoekt men onder andere Tongeren en Visé, waar Romeinse sporen nog te vinden zijn. In Duitsland is Aken een aanrader, met archeologische vondsten en de Dom, gebouwd op Romeinse fundamenten.

Naast deze routes zijn er ook tochten zoals het Dutch Mountain Trail, een zware wandelroute van 100 kilometer. Deze route is vooral geschikt voor ervaren wandelaars die uitgedaagd willen worden door lange afstanden en moeilijkere terreinen.


Dwars door de Lage Landen: een televisieprogramma over wandelen en verhalen

Een van de meest bekende televisieprogramma’s over wandelen in Nederland en België is Dwars door de Lage Landen, gemaakt door Belgische documentairemaker Arnout Hauben. Deze maker heeft al eerder programma’s gemaakt zoals Rond de Noordzee en Dwars door de Middellandse Zee, waarin hij op zoek ging naar verhalen over mensen, plaatsen en de zeeën. In Dwars door de Lage Landen wandelt hij samen met cameraman Philippe Niclaes en geluids- en dronetechnicus Ruben Callens van Oostende in België naar Pieterburen in Nederland.

De tocht is 900 kilometer lang en loopt over het Pieterpad, een populair wandelpad in het noordoosten van Nederland. Het Belgische deel van de tocht loopt van Oostende via het Vlaamse landinwendige naar Maastricht, waar het Nederlandse deel begint. In de tweede week van september 2021 kwam het drietal in Nederland aan, waar ze verder wandelden van Maastricht naar Groningen.

In dit programma zoekt Arnout Hauben naar verhalen die de regio’s hun kleur geven. Onderweg ontmoet hij inwoners, bezoekt hij historische locaties en maakt hij beelden van het landschap. Zoals in zijn vorige programma Dwars door België, dat in 2020 werd uitgezonden, is ook Dwars door de Lage Landen een reis vol historische en culturele ontdekkingen. Het resultaat van deze tocht werd in het voorjaar van 2022 uitgezonden op NPO2.

Er zijn ook afleveringen van het programma die specifieke regio’s belichten, zoals de Westhoek in Vlaanderen, waar veel gevochten is tijdens de Eerste Wereldoorlog, en de Demervallei, waar Arnout en zijn team een wielerkoers fietsen. Deze afleveringen geven een rijke inzicht in de geschiedenis en culturele rijkdom van het gebied.


Wandelroutes van het jaar: toegankelijkheid en tochten

In Nederland en België worden elk jaar wandelroutes gekozen die de titel Wandelroute van het jaar krijgen. Deze routes worden uitgeroepen door organisaties zoals de Vereniging voor Wandelingen en worden geselecteerd op basis van hun historische, culturele of natuurlijke waarde. Deze tochten zijn perfecte inspiratie voor wandelaars die er zelf op uit willen gaan.

In 2021 won de Lange Afstandswandeling in het RivierPark Maasvallei de titel Wandelroute van het jaar. Deze route loopt door Nederland en België en is 137 kilometer lang. In 2022 werd het Hondsrugpad gekozen tot de mooiste wandelroute van het jaar. Deze route loopt door Groningen en Duitsland en is 166 kilometer lang. Het Nederlandse deel van deze route wordt ook wel de Hünenweg genoemd.

Deze routes zijn vaak opgedeeld in etappes, waardoor wandelaars bepalen hoe ver ze willen lopen. De meeste routes zijn vrij lang, maar toegankelijk voor zowel ervaren als beginnende wandelaars. Voor wie geïnteresseerd is in georganiseerde wandeltochten is er ook een breed aanbod van evenementen, zoals Vierdaagsen, Fjoertoers, en Urban Walks. Deze tochten worden het hele jaar door aangeboden en zijn ideaal voor wandelaars die gezelschap zoeken of sportieve uitdagingen willen meemaken.


Praktische informatie en tips voor wandelaars

Voor wie een grensoverschrijdende wandeltocht wil maken, zijn er verschillende praktische tips en voorzieningen. De meeste routes zijn bewegwijzerd en voorzien van kaarten of digitale toegang via apps. Voorbeelden zijn het Grenslandpad, de Via Belgica en het Pieterpad, die allemaal goed gemarkeerd zijn. Sommige routes zijn ook beschikbaar als boeken of digitale gidsen, zoals het programma Dwars door België, waarbij een praktische wandelgids is uitgegeven.

Het is verstandig om vooraf te plannen hoe men zich zal voeden en waar men kan overnachten. Veel routes lopen langs dorpen en steden waar accommodatie beschikbaar is. Buiten de steden zijn er ook kampeerzones, vooral langs rivieren en in natuurgebieden. Voor wandelaars die er zelf op uit gaan, zijn er ook tijdelijke accommodaties zoals herbergers of hostels.

Bij georganiseerde wandeltochten, zoals bij DeWandeldate, is er vaak een begeleider aanwezig die helpt met logistiek, eten en overnachtingen. Deze tochten zijn ideaal voor wandelaars die gezelschap zoeken of een romantische wandeling willen meemaken. Ook voor solo-wandelaars zijn er vele opties beschikbaar, zoals Urban Walks, Fjoertoers en Vierdaagsen, waarbij men met andere wandelaars meeloopt.


Conclusie

Grensoverschrijdende wandeltochten in Nederland en België bieden een unieke manier om de geschiedenis, natuur en cultuur van beide landen te ontdekken. Of het nu om historische smokkelpaden gaat, Romeinse handelswegen of moderne tochten zoals het Pieterpad, elke route brengt een eigen verhaal mee. Voor wie geïnteresseerd is in wandelen als ontdekkingstocht of als sportieve uitdaging zijn er talloze opties beschikbaar, zowel voor ervaren als voor beginnende wandelaars.

Programma’s zoals Dwars door de Lage Landen en Dwars door België tonen aan dat wandelen niet alleen een fysieke activiteit is, maar ook een manier om de verhalen van mensen en regio’s te horen. Deze programma’s worden vaak vergezeld door boeken of digitale gidsen, waardoor wandelaars zelf ook deze routes kunnen volgen. Voor wie georganiseerde tochten wil meelopen zijn er vele opties, zoals Vierdaagsen, Fjoertoers en Urban Walks.

In het kader van de Wandelroute van het jaar worden jaarlijks routes gekozen die vanwege hun historische, culturele of natuurlijke waarde worden uitgeroepen tot de beste wandeltochten in Nederland en België. Deze routes zijn ideaal voor wie op zoek is naar een inspiratiebron voor hun eigen tocht.

In samenvatting bieden de grensoverschrijdende wandelroutes in Nederland en België een rijke en afwisselende ervaring die zowel educatief als ontspannend is. Zowel voor toeristen als voor inwoners zijn deze routes een manier om het land en zijn buren beter te leren kennen.


Bronnen

  1. Toeractief.nl
  2. Columbusmagazine.nl
  3. DeWandeldate.nl
  4. Outdoordichtbij.nl
  5. Travelvalley.nl
  6. TVblik.nl

Related Posts