Nederlandse Regenboogsteden: Inzet voor lhbtiq+ emancipatie en inclusie
juli 19, 2025
Nederland staat bekend als het fietsland van de wereld. Meer dan 22 miljoen fietsen zijn in omloop, waarvan ieder inwoner gemiddeld meer dan één fiets bezit. Dit maakt Nederland uniek in de wereld, niet alleen qua aantal fietsen, maar ook qua fietsgebruik en infrastructuur. Fietsen zijn niet alleen een populaire vorm van vervoer, maar ook een essentieel onderdeel van het landschap en het culturele erfgoed. De populariteit van fietsen in Nederland is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen, met name door de opkomst van elektrische fietsen. In dit artikel worden de historische ontwikkelingen, de huidige trends en de toekomstige verwachtingen voor fietsen in Nederland besproken, steunend op recente gegevens en analyses uit betrouwbare bronnen.
Fietsen in de geschiedenis van Nederland
In de 19de eeuw was fietsen in Nederland nog lang niet zo populair als het tegenwoordig is. Tijdens die periode stonden landen zoals Groot-Brittannië, België en Duitsland nog op voor in het fietsgebruik. Fietsen werden destijds gezien als een vervoersmiddel voor rijke mensen of als een sportieve activiteit, vooral onder de jeugd van een hogere klasse. De eerste fietsen die in Nederland te zien waren, waren zogenoemde "hoge bi's", fietsen met een groot voorwiel en een klein achterwiel. Deze fietsen waren moeilijk te rijden en vooral bedoeld voor waaghalzen of sportieve individuen.
De ommekeer kwam pas rond het begin van de 20ste eeuw, toen de Algemene Nederlandsche Wielrijders-Bond (ANWB) fietsen begon te promoveren als een praktisch en geschikt vervoersmiddel voor iedereen. Dit, gecombineerd met technische verbeteringen aan de fiets zelf – zoals het ontwikkelen van fietsen met even grote wielen en een lager zadel – leidde tot een explosieve groei van het fietsgebruik. In 1901 werd de zogenaamde "Fongers Damesrijwiel" voorgesteld, een fiets die ook vrouwen toegankelijk maakte voor het fietsen. Deze fiets had zo’n grote invloed dat Nederland in 1910 al het land met het hoogste fietsgebruik ter wereld was.
Deze historische ontwikkeling heeft geleid tot de huidige situatie waarin fietsen in Nederland een essentieel onderdeel van het verkeer zijn. Het fietspadennetwerk is uitgebreid, en fietsen zijn overal te vinden – van de stadsfiets tot de elektrische fiets.
Huidige situatie: Hoeveel fietsen zijn er in Nederland?
Nederland telt momenteel ruim 22,8 miljoen fietsen, wat meer is dan het aantal inwoners. In 2021 stond het aantal fietsen op 23 miljoen. Deze cijfers komen voort uit onderzoeken van de Fietsersbond, BOVAG, RAI en andere instellingen. Gemiddeld bezit ieder inwoner dus ongeveer 1,3 fietsen. Dit maakt Nederland het land met het hoogste fietsbezit per inwoner ter wereld.
De toename van fietsen in Nederland is duidelijk. Vanaf 2000 tot 2021 is het aantal fietsen gemiddeld met 350.000 per jaar toegenomen. In 2000 waren er nog ongeveer 16 miljoen fietsen in omloop. Deze groei is te verklaren door de opkomst van elektrische fietsen. In 2021 bedroeg het aantal elektrische fietsen ongeveer 2,1 miljoen, wat een record is. Verwachtingen luiden dat dit aantal verder zal stijgen in de toekomst.
Elektrische fietsen: De opkomende trend
De verkoop van elektrische fietsen is in de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. In 2007 had elektrische fietsen nog slechts 6% van de totale fietsverkoop. In 2019 was dit percentage opgelopen naar 42%, waardoor de elektrische fiets nu de meest verkochte fiets in Nederland is. Er wordt verwacht dat deze trend zich nog verder zal voortzetten.
De groei van elektrische fietsen is ook te zien in de diversiteit van modellen die op de markt beschikbaar zijn. Naast de stadsfiets zijn er ook elektrische hybrides, MTB’s en zelfs speed pedelecs. Deze laatste zijn snellere elektrische fietsen die meer kracht bieden bij het fietsen. In 2021 waren er iets boven de 14.000 speed pedelecs in omloop.
De opkomst van elektrische fietsen heeft ook invloed gehad op de fietsindustrie in Nederland. Fietsfabrikanten richten zich steeds vaker op het assembleren van elektrische fietsen, terwijl het ontwerp en de specificaties van de fietsen voornamelijk in het Verre Oosten worden gemaakt. De totale productie van fietsen in Nederland wordt geschat op ruim 1,2 miljoen fietsen per jaar.
Fietspaden en fietsinfrastructuur
Een van de redenen waarom fietsen in Nederland zo populair zijn, is de uitgebreide fietsinfrastructuur. Nederland telt ruim 32.000 kilometer aan fietspaden, wat betekent dat fietsers overal gemakkelijk en veilig kunnen fietsen. Deze fietspaden zijn onderdeel van het nationale fietspadennetwerk, dat zowel stadsfietspaden als toeristische fietsroutes omvat.
De infrastructuur is niet alleen uitgebreid, maar ook goed onderhouden. Nederland heeft ook de grootste fietsenstallingen ter wereld, waaronder die in het Rijksmuseum in Amsterdam en in het station van Utrecht Centraal. Deze stallingen zijn een voorbeeld van hoe fietsen in Nederland geïntegreerd zijn in het dagelijks leven.
Toch zijn er ook uitdagingen. Recreatieve fietsers geven aan dat er ruimte is voor verbetering, vooral op het gebied van veiligheid en comfort. Slecht wegdek en smalle paden zijn problemen die vaak genoemd worden. Ook asociaal gedrag van andere weggebruikers en snelheidsverschillen zijn factoren die invloed hebben op het fietservaring. De Landelijk Fietsplatform en ANWB stellen echter dat recreatief fietsen in Nederland een groeiende trend is.
Recreatief fietsen: Groei en uitdagingen
Recreatief fietsen is in Nederland een snel groeiende activiteit. Volgens recente onderzoeken van het Landelijk Fietsplatform en ANWB is bijna een derde van de recreatieve fietsers de afgelopen drie jaar vaker of verder gaan fietsen dan voordat ze begonnen. De belangrijkste redenen die fietsers noemen voor recreatief fietsen zijn gezondheid, ontspanning, het willen zijn in de natuur en het genieten van het landschap.
De groei van recreatief fietsen is ook te zien in de toename van het gebruik van elektrische fietsen voor recreatieve tochten. Ruim een derde van de recreatieve fietsers doet dit op een e-bike. Deze fietsen maken fietsen toegankelijker voor mensen die verder willen fietsen zonder te veel moeite te doen.
Toch staat het idee van fietsen als ontspanning onder druk. Recreatieve fietsers geven aan dat er verbeteringen nodig zijn in de infrastructuur. Slecht wegdek, smalle fietspaden en asociaal gedrag van andere weggebruikers zijn factoren die het fietservaring negatief beïnvloeden. De meeste fietsers geven de fietsmogelijkheden in Nederland een gemiddeld cijfer van een 8, wat aantoont dat Nederland als fietsland nog steeds sterk scoort, maar dat er ruimte is voor verbetering.
De rol van fietsen in de Nederlandse economie
Fietsen zijn niet alleen een vervoersmiddel, maar ook een belangrijke economische factor. De fietsindustrie in Nederland is goed ontwikkeld en maakt gebruik van zowel nationale als internationale ketens. Fietsfabrikanten in Nederland richten zich voornamelijk op het assembleren van fietsen, terwijl het ontwerp en de productie van onderdelen vaak in het buitenland plaatsvinden.
De verkoop van fietsen is een belangrijk deel van de economie. In 2019 had de elektrische fiets 42% van de totale fietsverkoop, wat aangeeft dat dit een snel groeiend segment is. De verwachting is dat de groei van elektrische fietsen zich nog verder zal voortzetten in de komende jaren. Fietsen zijn ook een belangrijk exportproduct. Nederlandse fietsen worden in grote aantallen verkocht naar andere landen, waar ze gezien worden als symbolen van duurzaamheid en moderniteit.
Toekomstverwachtingen en uitdagingen
De toekomst van fietsen in Nederland lijkt positief. De groei van elektrische fietsen en recreatief fietsen duidt op een verder stijgende populariteit van het fietsen. De overheid en maatschappelijke organisaties zijn actief bezig met het verbeteren van de fietsinfrastructuur en het bevorderen van fietsen als duurzaam vervoer. Er zijn plannen om het fietspadennetwerk verder te verbeteren en meer fietsers te stimuleren om te kiezen voor het fietsen boven het gebruik van een auto.
Toch zijn er ook uitdagingen. De druk op fietspaden en het verkeer in steden groeit, wat leidt tot congestie en veiligheidsvragen. Recreatieve fietsers geven aan dat er verbetering nodig is in het comfort en de veiligheid van fietspaden. Ook is er een vraag naar duurzamere productie van fietsen, waarbij milieubescherming een belangrijke rol speelt.
Conclusie
Nederland is het fietsland van de wereld. Meer dan 22 miljoen fietsen zijn in omloop, waarvan ieder inwoner gemiddeld meer dan één fiets bezit. De populariteit van fietsen is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen, met name door de opkomst van elektrische fietsen. Fietsen zijn niet alleen een vervoersmiddel, maar ook een onderdeel van de culturele identiteit van Nederland. De infrastructuur is uitgebreid, en fietsen zijn een essentieel onderdeel van het dagelijks leven. Toch zijn er ook uitdagingen, zoals verbetering van veiligheid en comfort. De toekomst van fietsen in Nederland lijkt positief, met een voortijdige groei van elektrische fietsen en recreatief fietsen.