Reisgids: Van Nederland naar Calgary via Canada – Tips en Aanbevelingen voor een Veilig en Aangename Reis
juli 19, 2025
Deze gids biedt een overzicht van de actuele inspanningen en initiatieven gericht op de herstelling van natuur, bodem, water, en het landschap in Gelderland. Het doel is om toeristen, bewoners en beleidsmakers te informeren over maatregelen en projecten die het milieu beïnvloeden, met een focus op voortoezicht, natuurontwikkeling en duurzame landbouwpraktijken. Op basis van beschikbare informatie is deze gids opgesteld om een duidelijk en feitelijke weergave te geven van de situatie en de maatregelen die in de regio worden uitgevoerd.
Inleiding
Gelders natuur en landschap zijn onderhevig aan voortdurende veranderingen, zowel door natuurlijke processen als door menselijke activiteiten. De regering van Gelderland, samen met diverse partijen en bedrijven, werkt aan het herstellen en onderhouden van natuurgebieden, met name in het kader van stikstofbeleid, circulaire mestverwerking, en biodiversiteitsbeleid. Deze inspanningen zijn van belang voor toeristen die de natuur van Gelderland willen verkennen en ervaren, maar ook voor de toekomstige leefomgeving van bewoners en dieren.
Deze gids biedt een overzicht van de huidige maatregelen, het beleid en de praktijk die van invloed zijn op het milieu in Gelderland. Het artikel is opgesteld op basis van informatie uit officiële bronnen, zoals lokale regelgeving en beleidsdocumenten.
Natuurherstel en Biodiversiteit
Een belangrijk aspect van het milieuherstel in Gelderland is het herstel van biodiversiteit. De regering en haar partners werken aan het verbeteren van leefomgevingen voor planten- en dierensoorten die in het verleden in aantal zijn afgenomen of volledig verdwenen. Hieronder worden enkele voorbeelden van dieren- en plantensoorten genoemd die onder deel van de herstelprogramma's vallen:
Elrits (Phoxinus phoxinus)
De elrits is een kleine vissoort die voorkomt in de vloeiende delen van beken en rivieren. In Gelderland zijn er enkele geïsoleerde populaties van deze vis, met name in het gebied van de Oost-Veluwe, de Verloren Beek, en de Klaarbeek. Het herstel van deze populaties wordt gesteund door maatregelen zoals hermeandering en herprofilering van beeksystemen, waardoor de heterogeniteit van substraattypen en stroomsnelheden toeneemt. Ook wordt aandacht besteed aan het aanleggen van vismigratievoorzieningen bij barrières, zodat de vissen ongehinderd kunnen migreren.
Otter (Lutra lutra)
De otter is een symbool voor het herstel van de natuur in Nederland. In Gelderland is het dier recent weer gezien rond Doesburg. Het herstel van de otterpopulatie wordt ondersteund door het aanleggen van otterpassages en het inrichten van leefgebieden, zogenaamde "stepping stones", tussen Doesburg en de populatie in de regio Weerribben-Wieden. Daarnaast wordt er rekening gehouden met het uitzetten van otters in gebieden waar ze ontbreken of waar hun leefgebied verstoord is.
Gentiaanblauwtje (Maculinea alcon)
Het gentiaanblauwtje is een vlinder die afhankelijk is van de knoopmier en de klokjesgentiaan, een plant die in sommige natte heideterreinen voorkomt. In Gelderland worden maatregelen genomen om het leefgebied van deze vlinder te herstellen. Dit omvat het kleinschalig plaggen van heideterreinen, het verwijderen van opslag, het bekalken van zuren en het herstellen van de hydrologie door het grondwater te verhogen. Het doel is om natte heideterreinen te verbinden via brede corridors van minstens 50 meter en de N-depositie te tegenwerken.
Zilveren maan (Boloria selene)
De zilveren maan is een vlinder die voorkomt in graslanden. In Geldenland is het dier gezien in het gebied van De Bruuk en Korenburgerveen. Het herstel van deze populatie wordt gesteund door maatregelen zoals maabeheer twee keer per jaar, het verbinden van graslanden via brede corridors en het verlagen van de voedselrijkdom en verruiging van graslanden. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan het vasthouden van kwelwater en het creëren van nieuwe stuifplekken.
Knautiabij en Knautiawespbij (Andrena hattorffiana & Nomada armata)
Deze bijsoorten zijn afhankelijk van de knautia, een plant die voorkomt in rivierengebieden. In Gelderland, vooral in de Gelderse Poort, zijn er initiatieven om de populaties van deze bijen te vergroten. Dit gebeurt door het afstemmen van maabeheer op de bloeiperiode van de knautia, het uitbreiden van beemdkroonpopulaties door uitzaaien op geschikte locaties en het gebruik van zaad uit dichtbij gelegen populaties.
Milieuherstel en Bodemkwaliteit
Naast de herstel van dier- en plantensoorten wordt ook aandacht besteed aan de kwaliteit van bodem en water. In Gelderland zijn er programma’s gericht op het herstellen van stuifzanden en het verhogen van de biodiversiteit in graslanden. Hieronder worden enkele van die maatregelen besproken:
Herstel van stuifzanden
In Gelderland wordt gewerkt aan het herstellen van stuifzanden, wat essentieel is voor het onderhouden van een gezonde ecosysteem. Dit omvat maatregelen zoals het tot het kale zand plaggen, het verwijderen van de organische laag en het creëren van een mozaïek van stuifplekken. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan het voorkomen van uitsterven door het plaatsen van nestkasten waar nodig. In de korte termijn wordt er gewerkt aan het verhogen van biodiversiteit en turnover in graslanden door het kort houden van de grasmat in combinatie met verzuringsbestrijding. Op de lange termijn is het doel om stikstofdepositie te verminderen en de konijnenpopulatie te herstellen.
Waterspitsmuis (Neomys fodiens)
De waterspitsmuis is een knaagdier dat voorkomt in beek- en riviersystemen. In Gelderland is het dier verspreid in Midden-, Oost- en Zuid-Gelderland, maar niet op de Veluwe. Het herstel van leefgebieden voor deze muis wordt gesteund door maatregelen zoals het herstellen van beekdalen, het aanleggen van natuurlijk gevormde oeverzones en het extensiveren van terreingebruik. Ook wordt er aandacht besteed aan het uitrasteren van kwetsbare oeverzones, waarbij maaibeheer wordt toegepast in plaats van begrazing.
Stikstofbeleid en Veehouderij
De stikstofproblematiek is een van de grootste uitdagingen in het milieubeleid van Nederland. In Gelderland zijn er initiatieven om de stikstofemissie te verlagen, met name in de veehouderij. Hieronder worden twee regelingen besproken die gericht zijn op het verlagen van stikstofemissie en het herstellen van leefgebieden voor dieren en planten.
Circulaire mestverwerking
De regeling voor circulaire mestverwerking beoogt een integrale aanpak van de mestketen, van stal tot gewas. Het doel is om mest te verwerken op een manier dat de in mest aanwezige grondstoffen zo optimaal mogelijk worden hergebruikt in een gesloten kringloop. Dit houdt in dat mest wordt verwerkt op locaties waar het hergebruik efficiënt is, en dat ongewenste emissies naar het milieu worden voorkomen. De regeling ondersteunt investeringen in opslagfaciliteiten en in technologie voor het ontdoen van mest van stikstof, die wordt opgeslagen in de vorm van ammoniumzouten.
Verplaatsing van veehouderij
Een andere regeling gericht op stikstofreductie is de verplaatsing van veehouderijen. Het doel van deze regeling is het verlagen van stikstofemissie, uitstoot van stikstofoxiden en ammoniak, in de veehouderij en daarmee het verlagen van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden. Dit maakt deel uit van het programma "Gelderse Maatregelen Stikstof". De regeling is aanvullend op landelijke subsidieprogramma’s, zoals de LBV en LBV+. Het doel is om ondernemers te stimuleren om hun veehouderij te staken op de huidige locatie en door te gaan op een nieuwe locatie. Dit maakt het mogelijk om de vrijkomende stikstofruimte in te zetten voor de natuur, PAS-melders of de stikstofbank.
Landbouw en Subsidieprogramma’s
In de landbouwsector worden er ook initiatieven genomen om het milieu te herstellen. Hieronder worden enkele subsidieprogramma’s besproken die gericht zijn op adviesdiensten en circulaire mestverwerking.
Adviesvoucher
De adviesvoucher is een instrument van de provincie Gelderland dat aan landbouwondernemingen wordt uitgegeven. De voucher kan worden gebruikt bij een aanbieder van adviesdiensten naar keuze. De ingevulde voucher dient als bijlage bij een subsidieaanvraag. Subsidie wordt verstrekt, zolang het subsidieplafond niet is bereikt. De regeling is bedoeld om landbouwbedrijven te helpen bij het verbeteren van hun duurzaamheid en milieuimpact.
Conclusie
Het herstel van natuur, bodem, water en het landschap in Gelderland is een complex proces dat betreft zowel dieren- en plantensoorten als menselijke activiteiten. De regering van Gelderland en haar partners werken aan het herstellen van leefgebieden, het verlagen van stikstofemissie en het verbeteren van landbouwpraktijken. Deze inspanningen zijn van belang voor toeristen die de natuur willen ontdekken en ervaren, maar ook voor de toekomst van de regio. Door middel van maatregelen zoals hermeandering, herprofilering, circulaire mestverwerking en subsidieprogramma’s wordt er gewerkt aan een duurzame toekomst voor Gelderland.