Mooiste Wandelingen in Nederland: Een Gids voor Bezoekers
juli 19, 2025
De vraag naar de oudste stad van Nederland is niet zo eenvoudig te beantwoorden als het op het eerste gezicht lijkt. Het hangt af van het oogpunt waarmee men kijkt: middeleeuwse stadsrechten, Romeinse marktrechten, archeologische vondsten of historische documenten. Binnen deze zoektocht dingen meerdere steden om de titel. Toch is er één naam die het vaakst opduurt: Nijmegen. In dit artikel verkennen we de geschiedenis en archeologische vondsten die Nijmegen in aanmerking brengen als de oudste stad van Nederland. We kijken ook naar de andere kandidaten en de discussie die rondom deze titel ontstaat.
Nijmegen: De Eerste Kandidaat
Nijmegen is het meest bekende kandidaat voor de titel van oudste stad van Nederland. De stad ligt aan de rivier de Waal en heeft sinds de Romeinse tijd een centrale rol gespeeld in het land. De Romeinen stichtten een nederzetting op deze plek rond het begin van de jaartelling. Deze nederzetting kreeg de naam Noviomagus, wat in het Latijn staat voor "de stad van de Bataven".
De archeologische vondsten in Nijmegen spelen een belangrijke rol in deze discussie. In 1980 werd tijdens grondwerken in het Kelfkensbos een Romeinse zuil ontdekt. Deze Tiberius-zuil, gedateerd rond 17 na Christus, is een van de oudste vondsten die in Nederland zijn gedaan. Deze zuil werd later gebruikt als ondersteuning in de strijd tussen Nijmegen en Maastricht om de titel van oudste stad van Nederland.
In 2005 vierde Nijmegen zelfs zijn 2000-jarig bestaan. Toen leek het erop dat de stad in overweging was om de officiële titel "de oudste stad van Nederland" te adopteren. Uiteindelijk koos Nijmegen echter voor het predicaat "Altijd Nijmegen", wat de stad wil uitstralen als de eeuwige stad aan de Waal.
Historische Vestiging
De vroege geschiedenis van Nijmegen dateert uit de late steentijd, waarin de Bataven zich al op de plek vestigden die we nu Nijmegen noemen. Ze bouwden hun Oppidum Batavorum, een vestingstad, op deze locatie. Dit is een belangrijke archeologische aanwijzing voor het lange bewoningstradition in het gebied.
Na de Bataafse opstand, die in 69 na Christus plaatsvond, werd de stad Noviomagus opnieuw gebouwd op vrijwel dezelfde locatie. Keizer Trajanus gaf Noviomagus rond 100 na Christus Romeinse stadsrechten. Dit is een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van Nijmegen.
Romeinse Aanwezigheid
De Romeinse aanwezigheid in Nijmegen was niet alleen aanwezig in de vorm van stadsrechten, maar ook door de bouw van infrastructuur zoals wegen en bruggen. De stad lag op een strategische plek aan de Waal, wat haar belangrijk maakte als een handels- en verkeerscentrum.
De Tiberius-zuil is een duidelijke aanwijzing voor de Romeinse invloed in de stad. Deze zuil was onderdeel van een overwinningszuil van 7,5 meter hoog. Het ontdekte stuk is het middenstuk van deze zuil. De zuil is niet alleen een archeologische vondst, maar ook een symbolisch artefact dat de geschiedenis van de stad vertegenwoordigt.
Maastricht: Een Sterk Aanvaller
Ondanks de sterke claim van Nijmegen, is Maastricht ook een van de belangrijkste kandidaten voor de titel van oudste stad van Nederland. Maastricht ligt in het zuiden van het land en heeft een rijke historie die zich uitstrekt tot de Romeinse tijd.
Maastricht is een stad die al sinds de Romeinse tijd een centrale rol speelt in het zuiden van het land. De stad kreeg in de Romeinse tijd de naam Trajectum ad Mosam, wat vertaald kan worden als "de brug over de Maas". Deze naam geeft aan dat Maastricht al in de Romeinse tijd een belangrijk verkeersknooppunt was.
Romeinse Stadsrechten
Maastricht kreeg Romeinse stadsrechten in de 2e eeuw na Christus. Dit is een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van de stad. De stad had rechten op markten en handel, wat haar economisch belangrijk maakte.
De stad had ook een Romeinse brug over de Maas, die van groot belang was voor het transport en de communicatie. Deze brug maakte Maastricht tot een strategische plek in de Romeinse nederzetting.
Archeologische Vondsten
In Maastricht zijn ook archeologische vondsten gedaan die wijzen op een lange bewoningstradition in het gebied. De stad heeft een rijke archeologische geschiedenis die uit diverse perioden dateert, van de Romeinse tijd tot de middeleeuwen.
Maastricht is ook een stad die regelmatig voorziet in historische evenementen en tentoonstellingen die de rijke geschiedenis van de stad tonen. Deze evenementen trekken zowel inwoners als toeristen aan.
Voorburg: Een Over het Algemene Vergeten Kandidaat
Naast Nijmegen en Maastricht, is er ook een derde kandidaat voor de titel van oudste stad van Nederland: Voorburg. Deze stad ligt in de regio Rijnland en is sinds de Romeinse tijd bewoond.
Voorburg is een stad die Romeinse marktrechten kreeg in het jaar 122 na Christus. Deze rechten werden toegekend door keizer Hadrianus, die de stad tijdens zijn reizen in het Romeinse rijk bezocht. De stad kreeg toen de naam Forum Hadriani.
Historische Vestiging
De stad Voorburg was al voor de Romeinse tijd bewoond. De Germanen hadden rond 50 v.Chr. een kleine stad gebouwd op deze locatie. Toen de Romeinen zich vestigden in het gebied, werd deze stad uitgebouwd tot een belangrijke nederzetting.
Na de val van het Romeinse Rijk raakte Voorburg in verval. De stad had in de Middeleeuwen geen belangrijke functie meer en werd langzaam vergeten in de geschiedenis van Nederland.
Romeinse Marktrechten
De Romeinse marktrechten die Voorburg kreeg, zijn een belangrijke aanwijzing voor de geschiedenis van de stad. Deze rechten gaven de stad het recht op markten en handel, wat haar economisch belangrijk maakte in de Romeinse nederzetting.
De stad had ook een belangrijke rol in het Romeinse verkeer. De stad lag op een strategische plek aan de Rijn, wat haar tot een belangrijk transportcentrum maakte.
De Discussie Over de Titel
De vraag naar de oudste stad van Nederland is een discussie die al jaren duurt. Het hangt af van het oogpunt waarmee men kijkt. Voor sommigen is de titel gebaseerd op de Romeinse stadsrechten, terwijl anderen kiezen voor de archeologische vondsten of historische documenten.
Nijmegen is de stad die het vaakst wordt genoemd als de oudste stad van Nederland. De stad heeft een lange geschiedenis die zich uitstrekt tot de Romeinse tijd. De archeologische vondsten in de stad ondersteunen deze claim.
Maastricht is een sterke aanvaller in deze discussie. De stad heeft ook een lange geschiedenis en een rijke archeologische geschiedenis. De stad had Romeinse stadsrechten en was een belangrijk verkeersknooppunt in de Romeinse nederzetting.
Voorburg is een minder bekende kandidaat, maar heeft ook een sterke claim op de titel. De stad had Romeinse marktrechten en lag op een strategische plek aan de Rijn. De stad had een belangrijke rol in de Romeinse handel en verkeer.
Conclusie
De vraag naar de oudste stad van Nederland is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Het hangt af van het oogpunt waarmee men kijkt. Voor sommigen is de titel gebaseerd op de Romeinse stadsrechten, terwijl anderen kiezen voor de archeologische vondsten of historische documenten.
Nijmegen is de stad die het vaakst wordt genoemd als de oudste stad van Nederland. De stad heeft een lange geschiedenis die zich uitstrekt tot de Romeinse tijd. De archeologische vondsten in de stad ondersteunen deze claim.
Maastricht is een sterke aanvaller in deze discussie. De stad heeft ook een lange geschiedenis en een rijke archeologische geschiedenis. De stad had Romeinse stadsrechten en was een belangrijk verkeersknooppunt in de Romeinse nederzetting.
Voorburg is een minder bekende kandidaat, maar heeft ook een sterke claim op de titel. De stad had Romeinse marktrechten en lag op een strategische plek aan de Rijn. De stad had een belangrijke rol in de Romeinse handel en verkeer.
De discussie over de oudste stad van Nederland is dus een complexe kwestie. Het hangt af van het oogpunt waarmee men kijkt. Toch is er één stad die vaak genoemd wordt als de oudste stad van Nederland: Nijmegen.