De onveiligste steden in Nederland in 2018: een overzicht op basis van misdaadcijfers

In 2018 werd een uitgebreid overzicht gemaakt van de (on)veiligste gemeenten in Nederland, op basis van aangiften en meldingen bij de politie. Deze analyse, bekend als de Misdaadmeter van het Algemeen Dagblad, is een jaarlijkse publicatie die een indicatie geeft van het misdaadniveau in gemeenten, gecorrigeerd voor bevolkingsaantallen en het soort delict. Deze meting is van belang voor zowel inwoners als toeristen die willen weten waar het veilig is om te verblijven of te reizen.

Deze artikel geeft een gedetailleerd overzicht van de onveiligste steden in Nederland in 2018. Het legt uit hoe de meting is opgebouwd, welke delicten er in het overzicht zijn opgenomen, en welke steden het hoogst scoren op de ranglijst. Verder wordt ingegaan op de toenames en afnames van bepaalde delicten, zoals overvallen en woninginbraken, en wordt er aandacht besteed aan de rol van gemeentegrootte en demografische ontwikkelingen.


Hoe is de Misdaadmeter 2018 opgebouwd?

De Misdaadmeter 2018 is een maat voor de veiligheid van gemeenten, gebaseerd op aangiften en meldingen bij de politie. De meting is gebaseerd op tien verschillende soorten delicten, namelijk:

  1. Woninginbraak
  2. Inbraak in schuur, garage of tuinhuis
  3. Diefstal uit of vanaf auto
  4. Diefstal van auto of motor
  5. Zakkenrollen
  6. Bedreiging
  7. Mishandeling
  8. Straatroof
  9. Overvallen
  10. Vernieling

Deze delicten worden per gemeente afgezet tegen het inwoneraantal. Dit betekent dat tien inbraken in een kleine gemeente zwaarder meewegen dan tien inbraken in een grote gemeente. Daarnaast zijn de delicten ook gewogen op basis van de impact op het slachtoffer. Zo telt een overval zwaarder mee dan zakkenrollen, en een woninginbraak zwaarder dan een diefstal uit een auto.

De meting is uitgevoerd op basis van politiegegevens van het jaar 2018. In totaal zijn 355 gemeenten meegenomen in de ranglijst, terwijl vorige edities meer gemeenten omvatten. Gemeenten met minder dan 5000 inwoners zijn niet opgenomen, waaronder onder andere de Waddeneilanden en de Gelderse gemeente Rozendaal.


Top 10 van de onveiligste gemeenten in Nederland in 2018

De volgende gemeenten stonden in 2018 op de lijst van de tien onveiligste steden in Nederland:

Positie Gemeente
1 Amsterdam
2 Eindhoven
3 Rotterdam
4 Heerlen
5 Maastricht
6 Den Haag
7 Sittard-Geleen
8 Diemen
9 Roermond
10 Schiedam

Deze gemeenten stonden op de lijst vanwege de hoge aantallen meldingen van ernstige delicten, zoals overvallen en woninginbraken. In enkele van deze gemeenten is het aantal aangiften van misdrijven gedaald, maar het aantal ernstiger delicten, zoals overvallen, is wel toegenomen.


Toename van ernstige delicten in sommige gemeenten

In 2018 werd duidelijk dat de toename van zware delicten in een aantal gemeenten niet alleen het gevolg was van een grotere bevolking of stadsomvang. Zo stonden in de top 10 van de onveiligste gemeenten vier Limburgse gemeenten, namelijk Heerlen (4), Maastricht (5), Sittard-Geleen (7) en Roermond (9). In deze gemeenten was het aantal aangiften van misdrijven algeheen gedaald, maar in drie van de vier gemeenten was het aantal overvallen toegenomen. In Roermond zelf was er een fors gestegen aantal woninginbraken.

In Amsterdam, de onveiligste gemeente van Nederland in 2018, daalde het totale aantal aangiften van misdaad, maar het aantal overvallen steges met 23 procent. Dit betekent dat er in 2018 43 koeriers werden beroofd, in vergelijking met 17 in 2017. Dit fenomeen werd door de politie gezien als een aandachtspunt.


De rol van gemeentegrootte en demografische ontwikkelingen

Een belangrijk aspect bij het interpreteren van de Misdaadmeter is de rol van gemeentegrootte. Omdat kleinere gemeenten een lagere bevolking tellen, weegt een klein aantal delicten er zwaarder dan in grotere steden. Bijvoorbeeld: tien inbraken in een gemeente met 5000 inwoners tellen meer mee dan tien inbraken in een stad met 500.000 inwoners.

Daarnaast speelt de demografische ontwikkeling een rol. Zo zijn er in 2018 gemeentelijke herindelingen geweest, waardoor het aantal gemeenten van 388 in 2017 was gedaald naar 355. Deze verandering heeft ook invloed gehad op de ranglijst, omdat sommige gemeenten zijn samengevoegd of opgesplitst.


Veiligheidsgevoel in Nederland in 2023

Hoewel de Misdaadmeter specifiek gericht is op het jaar 2018, is het interessant om ook een kijkje te nemen naar de ontwikkelingen in 2023, omdat deze de algemene trends en veranderingen in het veiligheidsgevoel in Nederland illustreren. In 2023 gaven meer mensen aan zich onveilig te voelen in hun eigen omgeving dan in 2021. In totaal was dat 15 procent in 2023 en 14 procent in 2021.

In Flevoland was de toename van het onveiligheidsgevoel het sterkst. De mensen in deze regio voelen zich minder veilig dan in andere delen van het land. Aan de andere kant voelen Friezen zich het minst vaak onveilig (10 procent), terwijl Zuid-Hollanders, Limburgers en Flevolanders het vaakst onveilig voelen (18 procent).

Bovendien voelen meer mensen zich in het algemeen onveilig, ook los van een specifieke situatie of plek. In 2021 gaf 33 procent van de bevolking aan zich weleens onveilig te voelen, in 2023 was dit 35 procent.


Toename en afname van verdachten: 2009–2018

Een interessante trend die in de data naar voren komt, is de sterke afname van het aantal verdachten in de periode 2009–2018. Gemiddeld was er in het afgelopen decennium een daling van 35 procent in het aantal verdenkingen. In sommige gemeenten was deze afname nog sterker, zoals in Hattem (-63,3%), Constrijen (-61,3%) en Stijen (-60,9%).

In de steden was het aantal verdachten in 2018 gemiddeld twee keer zo hoog als in kleine gemeenten. De ‘veiligste’ gemeenten werden gevonden in het oostelijke en noordelijke deel van het land. In enkele gemeenten, zoals Appingedam in Groningen, nam het aantal verdachten juist toe, maar dit gebeurde vooral in gemeenten waar het cijfer al lager was dan het landelijk gemiddelde.

Een andere belangrijke ontwikkeling is de daling van de jeugdcriminaliteit. In 2009 vermoedde justitie nog 44.000 overtredingen bij kinderen tussen 12 en 18 jaar. In 2018 was dit aantal gedaald naar 16.000. Dit betekent dat de jeugdcriminaliteit in Nederland sterk is afgenomen ten opzichte van tien jaar eerder.


Onveiligste gemeenten in Gelderland

In Gelderland is Arnhem volgens de Misdaadmeter van 2018 de onveiligste gemeente. Andere gemeenten die in de lijst voorkomen zijn onder andere Nijmegen, Tiel, Ermelo en Ede. Deze gemeenten stonden op de lijst vanwege het relatief hoge aantal meldingen van ernstige delicten, zoals overvallen en woninginbraken.

Het aantal delicten in Gelderland is afgezet tegen het aantal inwoners. Ook is rekening gehouden met de aard van de delicten. Zo telt een overval zwaarder mee dan zakkenrollen, en een woninginbraak zwaarder dan een diefstal uit een auto.

In Hattem, die op de lijst voorkomt als de veiligste gemeente van Gelderland, was het aantal meldingen van delicten het laagst. Deze gemeente staat op de lijst als het prototype van een veilige gemeente in Nederland.


Conclusie

De Misdaadmeter van 2018 geeft een duidelijk beeld van de (on)veiligste gemeenten in Nederland. De meting is gebaseerd op aangiften en meldingen bij de politie, en rekening wordt gehouden met de grootte van de gemeente en het soort delict. In 2018 stonden Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam bovenaan de lijst van de tien onveiligste gemeenten, gevolgd door gemeenten uit Limburg en Zuid-Holland.

De data tonen ook aan dat er sprake is van zowel toenames als afnames in bepaalde delicten. Zo is er een toename van ernstige delicten zoals overvallen in een aantal gemeenten, terwijl het totale aantal aangiften in andere gemeenten is gedaald. Ook is er sprake van een sterke daling in het aantal verdachten in de periode 2009–2018, met name bij jongeren.

Het veiligheidsgevoel van de bevolking is in 2023 iets verder gedaald vergeleken met 2021, vooral in regio’s zoals Flevoland. Deze ontwikkeling benadrukt de complexiteit van veiligheid en het feit dat veiligheid niet alleen afhankelijk is van het aantal delicten, maar ook van hoe mensen zich voelen in hun omgeving.


Bronnen

  1. Nieuws-Misdaadmeter 2018
  2. Limburg op vier plekken in top 10 onveiligste gemeenten van Nederland
  3. Weer meer traditionele criminaliteit
  4. Top 10 gemeentes met meeste en minste verdachten
  5. De onveiligste plaatsen van Gelderland

Related Posts