Online gokken in Nederland: een groeiende trend en haar gevolgen

De afgelopen jaren is er een duidelijke verandering opgetreden in de manier waarop Nederlanders kansspelen. Online gokken heeft zich snel ontwikkeld tot een veelvoorkomende vorm van entertainment, met een explosieve groei sinds de legalisering in oktober 2021. Het aantal actieve gokspeelsters en -spelers is toegenomen, evenals het bedrag dat jaarlijks wordt uitgegeven aan online gokspelen. Deze ontwikkeling brengt zowel kansen als risico’s met zich mee, en het is belangrijk om te begrijpen hoe deze trend zich ontwikkelt, welke factoren erin een rol spelen en hoe spelers zich bewust en verantwoord kunnen gedragen.

Deze artikel biedt een overzicht van de toestand van online gokken in Nederland, inclusief de juridische context, de maatschappelijke invloed, de populatie van gokspeelsters en -spelers, en de maatregelen die op staatsniveau worden genomen om risico’s te beperken. De focus ligt op feiten en cijfers die zijn afgeleid van recente onderzoeken, onder andere van het CBS, de Kansspelautoriteit en instituten zoals Trimbos en het Expertisecentrum Gokken.

De juridische context van online gokken

In oktober 2021 is de Wet Kansspelen op afstand (Koa) in werking getreden. Deze wet heeft geleid tot de legalisering van online kansspelen in Nederland, mits aanbieders een vergunning hebben van de Kansspelautoriteit (KSA). Deze regelgeving is bedoeld om spelers te beschermen tegen fraude, oneerlijke praktijken en gokverslaving. De KSA reguleert de markt en zorgt ervoor dat online gokspelen eerlijk en veilig zijn voor de consument.

Sinds de invoering van deze wet is het mogelijk geworden voor Nederlanders om op legale wijze online casino’s en gokspelen te gebruiken. Dit betekent dat de markt niet langer grotendeels is gecreëerd door illegale of ongereguleerde platforms, zoals eerder het geval was. Door de legalisering zijn ook maatregelen ingevoerd om spelers bewustzijn en bescherming te bieden, zoals de mogelijkheid om spelerprofielen in te richten met zelfbeperkingsopties en de verplichte voorzieningen in de vorm van verantwoord gokken.

De groei van online gokken in Nederland

De populariteit van online gokken is in de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Een belangrijke oorzaak hiervan was de coronapandemie, die in 2020 leidde tot de sluiting van fysieke casino’s en andere goklocaties. Deze situatie heeft geleid tot een snelle toename van online gokactiviteiten. Spelers die vroeger liever een fysieke locatie bezochten, kozen nu voor digitale alternatieven. De toegankelijkheid van internet en verbeterde technologieën hebben dit proces verder versneld.

De regio Noord-Brabant is een duidelijk voorbeeld van deze groeiende trend. In deze regio is de dichtheid van fysieke casino’s relatief hoog, maar de overgang naar online gokken is ook merkbaar. Uit onderzoek van het CBS blijkt dat Noord-Brabant de derde hoogste casino-dichtheid in Nederland heeft. Dit betekent dat veel inwoners van deze regio al vertrouwd zijn met gokken en gemakkelijk kunnen overzetten naar online platforms.

In Deurne, een gemeente in Noord-Brabant, is er een duidelijke toename van het gebruik van online casino’s. Hierbij speelt ook de groeiende acceptatie van kansspelen een rol, die maatschappelijk verandert. Het is nu steeds normaal geworden om online te gokken, en dit geldt vooral voor jongere generaties.

Hoeveel Nederlanders gokken online?

Volgens onderzoek van Ipsos I&O uit april 2024, hebben 65% van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder in de periode van februari 2023 tot februari 2024 minstens één keer gegokt. Dit omvat zowel fysieke als online gokspelen. Wanneer alleen de gokspeelsters en -spelers zijn meegenomen die daadwerkelijk gespeeld hebben (dus zonder loterijen), is de deelname bij online gokken aanzienlijk. Rond de 34% van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder heeft in het afgelopen jaar online gegokt.

Een van de meest opvallende trends is dat jongeren vaker online gokken dan oudere groepen. 18- tot 34-jarigen gokken vaker online dan 35-plussers, en 16- tot 34-jarigen gokken vaker fysiek dan 35-plussers. Dit suggereert dat online gokken vooral aantrekt bij jongeren, die gemakkelijker toegang hebben tot digitale platforms en zich erin thuisvoelen.

In de meest recente cijfers is te lezen dat er 800.000 Nederlanders actief gokken bij legale online casino’s. Bij het meenemen van inactieve accounts gaat het zelfs om meer dan 1,5 miljoen spelers. De meeste van deze spelers maken gebruik van platforms die onder de KSA vallen en die dus legaal zijn in Nederland. Deze groep van 800.000 actieve gokspeelsters en -spelers brengt jaarlijks ruim 4 miljard euro aan gokuitgaven in Nederland.

De rol van de Kansspelautoriteit en verantwoord gokken

De Kansspelautoriteit (KSA) speelt een centrale rol in de regulering van online gokken. De autoriteit is verantwoordelijk voor het uitgeven van vergunningen aan online casino’s en het handhaven van de wettelijke regels. Buiten de regulering is ook aandacht voor verantwoord gokken een belangrijk onderdeel van de maatregelen die zijn ingevoerd.

Voor spelers zijn er diverse opties beschikbaar om hun spelgedrag onder controle te houden. Zo kunnen spelers een spelerprofiel aanmaken bij een gereguleerd casino, waarin ze zelf beperkingen kunnen instellen, zoals een maximumbedrag per week of per maand, of zelfs een tijdelijke of permanente blokkade van hun account. Deze optie is bedoeld om spelers bewust te maken van hun spelgedrag en risico’s van gokverslaving te voorkomen.

Daarnaast is er een verplichte verantwoord gokken-strategie voor aanbieders. Deze strategie moet ervoor zorgen dat spelers worden geïnformeerd over de risico’s van gokken en dat er ondersteuning beschikbaar is voor spelers met problemen. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan het identificeren van spelers die mogelijk in een probleemverhouding met gokken verkeren.

De maatschappelijke impact van online gokken

De toename van online gokken heeft ook gevolgen voor de maatschappij. Zowel op landelijke als op regionale schaal zijn initiatieven genomen om de positieve en negatieve effecten van deze trend te beheren.

Een van de belangrijkste maatregelen is educatie en preventie, vooral gericht op jongeren. In regio’s zoals Noord-Brabant zijn er programma’s opgezet om jongeren bewust te maken van de risico’s van gokken. Omdat jongeren vaker online gokken dan oudere groepen, is het belangrijk om hen te onderwijzen in verantwoord gokgedrag en om hen bewust te maken van de financiële en emotionele risico’s.

Daarnaast zijn er gemeentelijke initiatieven om gokverslaving te voorkomen. In gemeenten met een hoge gokdichtheid, zoals Deurne, zijn er programma’s waarin spelers met problemen ondersteuning krijgen. Deze programma’s worden vaak aangedragen door lokale overheden in samenwerking met zorginstellingen en verpleegorganisaties.

Trends en toekomst van online gokken

De toekomst van online gokken in Nederland wordt bepaald door meerdere trends. Eén van de belangrijkste trends is de verdere digitalisering van kansspelen. Met de ontwikkeling van technologieën zoals live casino’s, mobile apps en artificiële intelligentie, worden kansspelen steeds toegankelijker en aantrekkelijker voor spelers.

Een andere trend is de verantwoordelijkheid van spelers en aanbieders. Zowel spelers als platforms worden steeds bewuster van de ethiek en verantwoordelijkheid bij het gokken. De KSA en andere regelgevende instanties houden hierbij de markt nauwlettend in de gaten en nemen maatregelen als er sprake is van oneerlijke praktijken of verkeerd toezicht.

De regelgeving en belastingen zijn ook een onderdeel van de toekomstige ontwikkeling. Het is verwacht dat de regels rondom gokken in de komende jaren verder zullen worden uitgebreid of aangescherpt, zowel op landelijk als op Europees niveau. In het kader van de Europese Unie zijn er al overleggen gestart over de regulering van online gokken, met aandacht voor het beschermen van consumenten en het voorkomen van problemen zoals verslaving.

Verantwoord gokken: educatie en hulp

Aangezien gokken een vorm van entertainment is die risico’s met zich meebrengt, is verantwoord gokken een belangrijk thema. Verantwoord gokken houdt in dat spelers bewust en met zelfbeheersing gokken, zonder inzetting van te veel geld of tijd. Het is ook belangrijk dat spelers weten dat het mogelijk is om gokproblemen te herkennen en hulp te zoeken.

Er zijn diverse organisaties en hulpcentra die hulp bieden aan mensen met gokproblemen. Deze organisaties bieden ondersteuning aan spelers die problemen ondervinden en hun gokgedrag onder controle willen krijgen. Voorbeelden van deze organisaties zijn GokProbleemhulp, Spelershulp en Narcotica en Gokverslaving. Deze instanties werken vaak samen met lokale overheden, scholen en verpleegorganisaties om educatie en ondersteuning te bieden.

Daarnaast is er ook digitale hulp beschikbaar. Vele platforms bieden informatie over verantwoord gokken en bieden zelfbeperkingsopties. Deze opties zijn bedoeld om spelers te helpen bij het beheren van hun gokgedrag en het voorkomen van problemen.

Verklaring van de toename van online gokken

De toename van online gokken in Nederland is het resultaat van meerdere factoren. Eén van de belangrijkste oorzaken is de toegankelijkheid van internet en het gebruik van digitale technologieën. In tegenstelling tot fysieke casino’s, waarbij spelers naar een locatie moeten reizen, is online gokken vanuit huis mogelijk. Dit maakt het gemakkelijker en aantrekkelijker voor spelers, vooral jongeren die vaak meer tijd doorbrengen op digitale platforms.

Een andere factor is de toename van het aantal gokspellen en platforms. Sinds de legalisering in 2021 zijn er honderden gereguleerde online casino’s op de markt gekomen, elk met hun eigen assortiment van gokspellen, bonussen en promosies. Deze diversiteit heeft ervoor gezorgd dat spelers kunnen kiezen uit verschillende opties, afhankelijk van hun voorkeur.

Daarnaast speelt ook de maatschappelijke verandering een rol. Het gokken zelf is steeds minder stigmatiseerd geworden en wordt door velen gezien als een normale vorm van entertainment. Dit geldt vooral voor jongeren, die gokken vaak combineren met andere digitale activiteiten.

Verband tussen gokken en andere vormen van kansspelen

Gokken in Nederland is niet alleen beperkt tot online casino’s. Ook andere vormen van kansspelen zijn populair en maken deel uit van de Nederlandse gokcultuur. Zo is de Oudejaarsloterij een jaarlijkse traditie die sinds de negentiende eeuw populair is. Ook krasloten zijn een veelvoorkomende vorm van kansspelen, die vaak verkocht worden in tankstations en tabakswinkels. Toto, een gokspel dat draait om voetbalwedstrijden, is ook erg populair.

Al deze vormen van kansspelen worden beheerd door de Nederlandse Loterij, een staatsbedrijf dat verantwoordelijk is voor de organisatie van deze activiteiten. Het is belangrijk om te weten dat deze vormen van gokken niet onder dezelfde regelgeving vallen als online casino’s, maar dat ze wel onder de wettelijke regels van kansspelen vallen. De Nederlandse Loterij speelt een belangrijke rol in de Nederlandse gokmarkt, vooral bij traditionele kansspelen.

De rol van de overheid

De overheid speelt een centrale rol in de regulering en beheersing van de gokmarkt. De Kansspelautoriteit (KSA) is verantwoordelijk voor de regulering van zowel fysieke als online gokspelen. De KSA zorgt ervoor dat gokspelen eerlijk en veilig zijn en dat spelers worden beschermd tegen fraude en oneerlijke praktijken.

Daarnaast is er ook aandacht voor verantwoord gokken en preventie. De overheid werkt samen met diverse organisaties en gemeenten om educatie en hulp te bieden aan spelers met gokproblemen. Deze samenwerking is vooral gericht op jongeren, omdat zij het grootste risico lopen op gokverslaving.

De overheid heeft ook aandacht voor de belastingen en inkomsten die uit de gokmarkt voortkomen. In de eerste helft van 2022 was de kansspelbelasting in Nederland al 400 miljoen euro, een toename van 300% ten opzichte van de eerste helft van 2021. Deze inkomsten worden gebruikt voor het financieren van diverse maatregelen rondom verantwoord gokken en preventie.

Conclusie

Online gokken in Nederland is de afgelopen jaren sterk gegroeid, zowel in termen van het aantal spelers als in termen van de uitgaven. Deze groei is het gevolg van meerdere factoren, zoals de legalisering in 2021, de toegankelijkheid van internet, de groeiende acceptatie van kansspelen en de impact van de coronapandemie. De rol van de Kansspelautoriteit en andere regelgevende instanties is van groot belang om ervoor te zorgen dat gokken eerlijk, veilig en verantwoord is.

Hoewel online gokken een vorm van entertainment is, is het belangrijk om bewust en verantwoord te gokken. Er zijn diverse hulpmiddelen en organisaties beschikbaar om spelers te ondersteunen bij het beheren van hun gokgedrag en het voorkomen van problemen. De overheid en lokale gemeenten spelen een centrale rol in de regulering en begeleiding van de gokmarkt.

De toekomst van online gokken in Nederland hangt af van verder regulering, technologische ontwikkelingen en de bewustwording van spelers. Het is te verwachten dat de gokmarkt zich verder zal digitaliseren, maar ook dat er meer aandacht zal zijn voor verantwoord gokken en preventie. Door educatie, samenwerking en regelgeving kan de gokmarkt een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij, terwijl de risico’s worden beheerst.

Bronnen

1. Online gokken in Nederland: zijn slots en casino’s echt betrouwbaar?
2. De opkomst van online gokken Nederland in Noord-Brabant
3. Online gokken is tegenwoordig heel normaal, maar waarom eigenlijk?
4. Feiten en cijfers over (online) gokken
5. Gokkers in Nederland geven jaarlijks miljarden uit – cijfers op een rij