Microsoft Outlook 2016: Tips en Handleiding om E-mail te Slaan als PDF in het Nederlands
juli 19, 2025
De luchtkwaliteit, de toegankelijkheid van groene ruimte en de veiligheid van een woonomgeving zijn sleutelfactoren voor een gezonde leefomgeving. In Nederland zijn er regelmatig onderzoeken uitgevoerd die steden rangschikken op basis van hun gezondheidsstatus. Deze gegevens zijn grotendeels afkomstig van het onderzoek van Arcadis, een advies- en ingenieursorganisatie die jaarlijks een Gezonde Stad Index publiceert. Deze index biedt inzicht in welke steden het meest gunstig zijn om in te wonen, en welke steden het minst gezond zijn. In dit artikel bekijken we de ongezondste steden in Nederland, waarom ze zo belastend zijn, en welke steden het beter doen.
Waarom is luchtkwaliteit zo belangrijk?
Luchtkwaliteit is een van de meest bepalende factoren bij het bepalen van de gezondheid van een woonplaats. In steden waar veel industriële activiteit of verkeer is, neemt de luchtvervuiling toe. Dit heeft nadelige gevolgen voor de gezondheid van inwoners, met name op de langere termijn. De voornaamste bronnen van luchtvervuiling zijn vrachtauto’s, dieselauto’s en industriële emissies.
In het onderzoek van Arcadis wordt de luchtkwaliteit vergeleken op basis van factoren zoals de hoeveelheid fijnstof en stikstofdioxide in de lucht. Steden die hoger scoren, hebben minder luchtvervuiling, wat betekent dat de inwoners minder risico lopen op aandoeningen zoals astma of longziekten.
De ongezondste steden in Nederland
In de recente onderzoeken van Arcadis blijkt dat Rotterdam regelmatig onderaan de lijst komt te staan als de ongezondste stad in Nederland. Dit heeft vooral te maken met de luchtvervuiling in de stad. De Maasvlakte, een industriële regio in de zuidelijke buitengewesten van Rotterdam, is een van de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling in de stad. Daarnaast zijn ook andere steden met veel verkeer en industriële activiteiten belastend voor de luchtkwaliteit.
Hier is een overzicht van de ongezondste steden in Nederland, gebaseerd op de meest recente gegevens:
| Rang | Stad | Provincie | Belangrijke problemen |
|---|---|---|---|
| 1 | Rotterdam | Zuid-Holland | Luchtvervuiling, hoge fijnstofwaarden, hoge verkeersdruk |
| 2 | Amsterdam | Noord-Holland | Verkeer, luchtvervuiling, hittestress |
| 3 | Den Haag | Zuid-Holland | Verkeer, geluidsoverlast, hittestress |
| 4 | Zaanstad | Noord-Holland | Verkeer, luchtvervuiling |
| 5 | Utrecht | Utrecht | Verkeer, geluidsoverlast |
Rotterdam: De ongezondste stad
Rotterdam staat al jaren onderaan de lijst van de gezondste steden. Dit heeft te maken met de aanwezigheid van grote industriële activiteiten in de Maasvlakte, zoals de scheepshaven en de chemische industrie. De uitstoot van schadelijke stoffen is hier aanzienlijk, wat direct leidt tot slechte luchtkwaliteit. Ook het verkeer speelt een rol: het aantal vrachtauto’s en personenauto’s in de stad is hoog, en de infrastructuur is vaak geoptimaliseerd voor automobilisten in plaats van fietsers of voetgangers.
Naast de luchtvervuiling zijn er ook andere gezondheidsproblemen in de stad. Denk aan hittestress in de zomermaanden, geluidsoverlast en een gebrek aan toegankelijke groene ruimte. Dit alles combineert tot een woonomgeving die niet ideaal is voor een gezonde leefstijl.
Amsterdam
Amsterdam scoort ook slecht in de ranglijst. De stad heeft een hoge verkeersdruk, vooral in de binnenstad. De combinatie van vrachtauto’s, personenauto’s en fietsers leidt tot verkeerscongestie en luchtvervuiling. Bovendien heeft Amsterdam, net als Rotterdam, last van hittestress in de zomermaanden. Groene ruimte is in de stad beperkt, en de toegankelijkheid ervan is soms lastig door het dichte woon- en verkeersweefsel.
Den Haag
Den Haag scoort lager in de gezondheidsindex door de combinatie van verkeer en luchtvervuiling. Ook de hittestress in de stad is een probleem, vooral in de binnenstad waar de bebouwing dicht op elkaar staat. Den Haag heeft bovendien last van geluidsoverlast, vooral in wijkgebieden met veel verkeer en een hoge dichtheid.
Zaanstad
Zaanstad is een kleinere stad in Noord-Holland, maar scoort toch slecht in de gezondheidsindex. De hoofdprobleem is de luchtvervuiling door verkeer. De stad is gelegen in een regio met veel industriële activiteiten en verkeer, wat leidt tot een slechte luchtkwaliteit. Ook is de toegankelijkheid van groene ruimte beperkt, wat het woonklimaat minder gezond maakt.
Utrecht
Utrecht scoort lager in de gezondheidsindex door de verkeersdruk en geluidsoverlast. De stad heeft veel fietsers en voetgangers, maar ook een hoge verkeersintensiteit. De combinatie leidt tot verkeersongevallen en luchtvervuiling. Ook de hittestress is een probleem, vooral in de zomermaanden.
Waarom zijn deze steden zo ongezond?
Deze steden zijn relatief ongezond vanwege een aantal gemeenschappelijke factoren:
- Luchtvervuiling: Vooral in steden met veel verkeer en industriële activiteiten is de luchtkwaliteit slecht. Dit heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van inwoners, met name op de langere termijn.
- Hittestress: In steden met veel bebouwing en weinig groene ruimte wordt de temperatuur in de zomermaanden hoger dan in de omgeving. Dit leidt tot hittestress en verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.
- Geluidsoverlast: Steden met veel verkeer en dichte bebouwing zijn vaak ook lawaaiiger. Dit heeft nadelige effecten op de mentale en fysieke gezondheid.
- Weinig groene ruimte: In steden met weinig toegankelijke groene ruimte is het lastiger om een gezonde leefstijl te hanteren. Groene ruimte draagt bij aan stressvermindering en fysieke activiteit.
- Verkeer: Veel verkeer leidt niet alleen tot luchtvervuiling, maar ook tot verkeersongevallen en hittestress. Steden die minder verkeer hebben, scoren beter in de gezondheidsindex.
Welke steden scoren beter?
Hoewel Rotterdam en Amsterdam onderaan de lijst staan, zijn er ook steden in Nederland die beter scoren op gezondheid. Groningen, Emmen en Apeldoorn zijn regelmatig bovenaan de lijst. Deze steden combineren goede luchtkwaliteit, toegankelijke groene ruimte en een veilige woonomgeving. Ze zijn ook fiets- en voetgangervriendelijk en investeren sterk in duurzame energie en openbare ruimte.
Groningen
Groningen is traditioneel een van de gezondste steden in Nederland. De stad heeft een goed functionerend fiets- en voetgangersnetwerk, wat leidt tot minder verkeer en luchtvervuiling. Daarnaast is er veel groene ruimte beschikbaar, wat bijdraagt aan stressvermindering en fysieke activiteit.
Apeldoorn
Apeldoorn is in recente jaren bovenaan gekomen in de gezondheidsindex. De stad scoort hoog op het gebied van 'gezonde gemeenschap', wat betekent dat er weinig misdrijven zijn en een hechte sociale structuur bestaat. Ook is er veel groene ruimte beschikbaar, wat bijdraagt aan een gezonde leefomgeving.
Emmen
Emmen scoort ook hoog in de gezondheidsindex. De stad heeft een goed functionerend fiets- en voetgangersnetwerk en investeert sterk in duurzame energie en openbare ruimte. De luchtkwaliteit is relatief goed, en er is veel groene ruimte beschikbaar.
Hoe kan de luchtkwaliteit verbeteren?
Ondanks de huidige problemen is er hoop dat de luchtkwaliteit in steden verbetert. Gemeenten nemen sinds 2020 maatregelen om de luchtvervuiling te verminderen. Zo zijn oude en vervuile auto’s verbannen uit de stadcentra, en worden er steeds meer elektrische bussen ingezet. Ook investeert men in duurzame energie, zoals zonnepanelen en windmolens.
Daarnaast worden er maatregelen genomen om de groene ruimte te vergroten. Steden zoals Rotterdam en Amsterdam investeren in het creëren van parken en groene zones, die bijdragen aan stressvermindering en fysieke activiteit. Deze maatregelen zullen op de lange termijn bijdragen aan een gezondere leefomgeving.
Conclusie
De ongezondste steden in Nederland zijn vooral steden met veel verkeer, industriële activiteiten en weinig groene ruimte. Rotterdam staat regelmatig onderaan de lijst vanwege de luchtvervuiling in de Maasvlakte en de hoge verkeersdruk. Andere steden zoals Amsterdam, Den Haag, Zaanstad en Utrecht scoren ook slecht in de gezondheidsindex. De hoofdproblemen zijn luchtvervuiling, hittestress, geluidsoverlast en weinig toegankelijke groene ruimte.
Toch is er hoop dat de luchtkwaliteit in steden verbetert. Gemeenten nemen maatregelen om verkeer en luchtvervuiling te verminderen, en investeren in duurzame energie en groene ruimte. Steden zoals Groningen, Emmen en Apeldoorn scoren beter in de gezondheidsindex en kunnen als voorbeeld dienen voor andere steden.