De historische en toekomstige ontwikkeling van Nederlandse steden
juli 18, 2025
In een land als Nederland, waar het landschap, de geschiedenis en de cultuur van elk deel van het land uniek zijn, is het altijd spannend om nieuwe plekken te ontdekken. Terwijl bekende attracties zoals het Rijksmuseum en de Efteling populair blijven, zijn er ook talloze minder bekende bezienswaardigheden die even goed, of juist nog interessanter zijn. Deze plekken liggen vaak net iets afgezonderder, zijn minder druk of bieden een totaal andere ervaring. Zowel historisch, kunstenaarsachtig als louter grappig — ze vormen samen een bijzondere collectie van bezienswaardigheden die perfect zijn voor een alternatieve reisgids.
Dit artikel biedt een overzicht van een aantal van deze bijzondere plekken, gebaseerd op informatie uit betrouwbare bronnen. De focus ligt op bezienswaardigheden die niet alleen visueel indruk maken, maar ook unieke historische, culturele of artistieke waarde hebben. Met tips over toegankelijkheid, openingstijden en soms zelfs praktische aanbevelingen voor activiteiten in de omgeving, is dit artikel een handig gereedschap voor iedereen die wil ontsnappen aan de drukte van de stad en iets nieuws ontdekt in eigen land.
De reisjournalist Jeroen van der Spek, auteur van het boek Alle gekste plekken van Nederland, heeft gedurende 25 jaar het land doorkruist op zoek naar bijzondere, soms zelfs grappige locaties die ver van de normale toeristische wegen liggen. In zijn boek worden deze plekken samengebracht, met de doelgroep in gedachten van mensen die verveeld zijn door de bekende attracties of die tijdens lockdowns op zoek zijn naar ideeën voor activiteiten in de buitenlucht.
Een van de bezienswaardigheden die hij beschrijft, is het REM-eiland, een rood-wit gebouw dat sinds 1972 het eiland voorziet van energie. Hoewel het geen museum of toegankelijke bezienswaardigheid is, is het een uniek voorbeeld van technologie die geïntegreerd is in de stadsomgeving. Het gebouw staat aan de overkant van het IJ in Amsterdam, naast het Eye Film Museum.
Een andere opvallende plek is Over The Edge, een schommel die zich op de A’dam Toren bevindt. Vanaf deze hoogte kun je een prachtig uitzicht over Amsterdam genieten. Aan het einde van de schommel zit je letterlijk met je voeten boven de rand. Echter, vanwege coronamaatregelen is de schommel helaas gesloten tot half januari. Toch is het een aanrader voor toekomstige bezoeken. Het is een plek waar je zowel het uitzicht als de luchtweerstand kunt ervaren — en misschien ook een beetje zenuwachtig raakt.
Een reuzenbeeld dat je zeker ziet als je langs de snelweg rijdt, is Corpus. Het is een zittende figuur van 14 meter hoog, gelegen op een heuvel in Drenthe. Het beeld is een interactieve installatie die een reis door het menselijk lichaam laat zien. Hoewel het museum op dit moment gesloten is, is het een bijzondere locatie om een wandeling te maken. Corpus is een unieke mix van kunst en wetenschap, waarbij het publiek meespeelt in een educatieve en visuele ervaring.
Zowel Corpus als Over The Edge zijn voorbeelden van land art of grote sculpturen die opvallen door hun locatie en omvang. Deze kunstwerken zijn vaak niet alleen bezienswaardigheden, maar ook een aanraking met de natuur of de stadsomgeving. Ze vormen dus een brug tussen kunst en toerisme, waarbij het idee is om mensen uit hun comfortzone te halen en te laten zien dat kunst niet alleen in musea of galerieën te vinden is.
Naast kunstwerken zijn er ook tal van dorpen en historische gebieden in Nederland die een bijzondere, authentieke sfeer uitstralen. Marken, bijvoorbeeld, is een schiereiland in Noord-Holland dat sinds meer dan een eeuw een populaire bestemming is. De stad staat bekend om haar traditionele klederdracht, huizen op palen en het feit dat het hele dorp een beschermd monument is. Hierdoor is het karakter van het dorp behouden gebleven en kun je een authentiek beeld krijgen van het leven in het verleden.
Een ander historisch interessant dorp is Bourtange in Groningen. Tijdens de Nederlandse Opstand in de 16e eeuw is het gebouwd en nooit ingenomen. De stad is een bewaard gebleven vestingstad met oude officiershuizen en een Marktplein dat in de zomer historische evenementen en reenacties toont. Het is een prachtige plek om de geschiedenis van het land te ontdekken in een bijzonder behouden omgeving.
In het land van polders en duinen zijn de natuurlijke bezienswaardigheden niet te vergeten. Een van de mooiste natuurlijke locaties is het Nationaal Park Duinen van Texel. Het park maakt deel uit van het UNESCO-erfgoed en toont het gevarieerde landschap van duinen, kwelders, stranden en heide. Het is een prachtige plek voor wandelingen, fietsen of gewoon om de natuur te genieten. Het park is ideaal voor mensen die rust zoeken en zich willen verdiepen in de ecologie van het Waddengebied.
Een andere bijzondere locatie is De oude windmolens van Kinderdijk, gelegen in Zuid-Holland. De twaalf in rijen opgestelde molens zijn UNESCO-erfgoed en vormen een prachtig tafereel. Ze zijn een overblijfsel uit een tijd waarin het waterpeil in de polders moest worden gereguleerd en zijn tegenwoordig een populaire plek voor wandelingen, fietsen en fotografie.
Nederland telt ook een groot aantal prachtige kastelen en landgoederen die zowel architectonisch als historisch waardevol zijn. Kasteel de Haar, bijvoorbeeld, is het grootste kasteel van Nederland en gelegen in Utrecht. Het is ontworpen door Pierre Cuypers, die ook het Rijksmuseum en het Centraal Station van Amsterdam heeft ontworpen. Het kasteel was in de 20e eeuw een populaire locatie voor feesten en gastvrijheid, en tegenwoordig is het een gewilde plek voor trouwen en wandelingen in het prachtige park.
Landgoed Clingendael, gelegen in Den Haag, is een ander bijzonder landgoed. Het is uitgerust met meerdere thematische tuinen, waaronder een Japanse tuin en een hondenbegraafplaats. Het landgoed is bekend om zijn barokke stijl en historische waarde. Het is een rustige plek waar je niet alleen wandelen kunt, maar ook het interieur van het landhuis en de bijgebouwen kunt ontdekken.
In steden als Delft en Giethoorn vind je een rijke geschiedenis en culturele waarde samengebracht in een prachtige omgeving. Delft staat bekend om zijn blauwe aardewerk, de Gouden Eeuw en de vele historische gebouwen, zoals het Stadhuis. De stad heeft ook een bijzondere band met het Nederlandse koningshuis, waardoor bezoekers vaak ook een blik op het paleis kunnen werpen.
Giethoorn, een wereldberoemd dorp in Overijssel, is een unieke plek waarin je geen auto gebruikt, maar met een boot door de grachten vaart. Het is een schilderachtige plek waar je het rustige, traditionele dorpsleven kunt ervaren. Het Museumboerderij ‘t Olde Maat Uus biedt meer informatie over de geschiedenis van het dorp en is een aanrader voor families of iedereen die de eenvoud en sfeer van het dorp wil ontdekken.
Voor wie een reis wil plannen, zijn er ook diverse reisgidsen beschikbaar die gericht zijn op rustige en minder bekende locaties. De reisgids Nederland: Rust & Ruimte is bijvoorbeeld een van de meest verkochte gidsen van het land. In deze gids worden eeuwenoude polders, glooiende landschappen, schaduwrijke bossen en waterrijke natuurgebieden beschreven. De gids is ook uitgerust met tientallen fiets- en wandelroutes, waardoor je de regio’s in eigen tempo kunt verkennen.
Een van de aantrekkelijke aspecten van deze gids is dat hij ook toegang biedt tot een gratis app voor mobiel en tablet, waarmee je alle locaties en routes onderweg kunt vinden. Bovendien bevat het boek tips voor overnachtingen en alternatieve activiteiten bij slecht weer, zodat je altijd iets te doen hebt, ongeacht de omstandigheden.
Nederland is een land van tegenstrijdigheden: modern en historisch, druk en rustig, bekend en verborgen. Terwijl bekende attracties zoals musea en kastelen hun charme behouden, bieden minder bekende locaties een alternatieve manier om het land te ontdekken. Zowel bizarre bezienswaardigheden als historische dorpen, kunstwerken in de natuur en rustige landgoederen vormen samen een rijke en diverse reisgids die iedereen aanspreekt, ongeacht hun leeftijd of interesses.
Of je nu op zoek bent naar een wandeling in een nationaal park, een bezoek aan een historisch dorp of een kunstinstallatie die je verbaast — er zijn genoeg opties om een unieke reis te maken in eigen land. Door deze plekken te bezoeken, kom je niet alleen de fysieke bezienswaardigheden van Nederland te zien, maar ook het culturele en historische geheugen van het land. Het is een manier om te ervaren dat Nederland meer is dan alleen steden en musea — het is een land van verborgen schatten, klaar om ontdekt te worden.