Ontdek de Mooiste Steden in Nederland met NS Dagje Uit
juli 18, 2025
Wandelen is in Nederland meer dan een activiteit; het is een cultuur, een traditie en een manier om gezond en maatschappelijk betrokken te zijn. In het land zijn er tal van organisaties en verenigingen die zich toespitsen op het bevorderen van de wandelsport en het creëren van toegankelijke wandelroutes en -evenementen. Een van de belangrijkste organisaties op dit gebied is de Koninklijke Wandel Bond Nederland (KWBN), die in 2015 ontstond uit de fusie van twee grote wandelbonden. Binnen de geschiedenis van de wandelsport in het noorden van Nederland speelt de Noord Nederlandse Wandel Bond (NNWB) een eveneens centrale rol. In dit artikel worden de geschiedenis, functies en huidige activiteiten van deze organisaties besproken, met een focus op hun bijdrage aan de Nederlandse bewegingscultuur.
De oprichting en historische ontwikkeling van de Noord Nederlandse Wandel Bond
De Noord Nederlandse Wandel Bond (NNWB) werd op 19 december 1937 opgericht door Leo Polak en W.H. De Groot uit Meppel. Omdat er ook interesse was uit Groningen, ontstond hieruit een breedere organisatie die uiteindelijk bekend zou worden als de Noord Nederlandse Wandel Bond. De NNWB had als doel het bevorderen van de wandelsport in de regio, met name in Drenthe en Groningen. Vanaf de oprichting organiseerde de NNWB jaarlijkse bondswandelingen, die telkens op een andere locatie werden gehouden. Deze wandelingen waren niet alleen bedoeld om wandelaars aan te zetten tot fysieke activiteit, maar ook om sociale banden te versterken.
De NNWB was ook verantwoordelijk voor de opbouw van haar eigen organisatie. Regionale kringen zoals Assen, Drachten, Groningen, Heerenveen – Steenwijk, Leeuwarden – Dokkum en Winschoten speelden een rol bij de uitvoering van de bondswandelingen en andere activiteiten. In 1940 begonnen de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog de activiteiten van de NNWB te beïnvloeden. Leo Polak, een van de oprichters en bestuurslid, was Joods en werd begin 1941 uit zijn functie ontheven. Hij werd later vermoord. Bovendien moest de NNWB zich onderwerpen aan de Nederlandse Wandelsport Bond (NWB), wat leidde tot het verlies van een groot deel van de aangesloten verenigingen. Tijdens de oorlog was het organiseren van geplande wandeltochten verboden, maar uitzonderingen werden gemaakt, zoals de organisatie van Avondvierdaagsen en de Friese Elfstedentocht.
Vanaf 1944 tot 1946 lag de NNWB stil. In 1946 werden de activiteiten hervat, en de NNWB bleef haar rol spelen in de regionale wandelsport. De organisatie was open voor zowel verenigingen als individuen, waardoor het mogelijk was voor iedereen om lid te worden en aan de activiteiten deel te nemen. De NNWB was een voorloper van latere organisaties zoals de Wandelsport Organisatie Nederland.
De fusie tot de Koninklijke Wandel Bond Nederland
In 2015 vond een belangrijke gebeurtenis plaats in de geschiedenis van de Nederlandse wandelsport: de fusie van de Nederlandse Wandelsport Bond (NWB) en de KNBLO Wandelsportorganisatie Nederland. Deze fusie leidde tot de oprichting van de Koninklijke Wandel Bond Nederland (KWBN). De fusie was een logische stap om de organisatie van wandelevenementen en -activiteiten efficiënter te maken. De KWBN werd daarmee verantwoordelijk voor ruim 6,5 miljoen wandelaars in Nederland.
De fusie bracht ook de twee Vierdaagsen in het land onder één organisatie. Tot 2014 organiseerde de KNBLO het Vierdaagse evenement in Nijmegen, terwijl de NWB dat deed in Apeldoorn. Nu zorgde de KWBN voor het coördineren van deze evenementen en voor het organiseren van de 550 Avondvierdaagsen in het land. De KWBN is gevestigd in Nijmegen, waar het hoofdkantoor is gevestigd. Sinds haar oprichting in 2015 heeft de organisatie zich vooral gericht op het bevorderen van wandelen in Nederland en het verhuren van kwaliteitsproducten en -diensten voor wandelaars.
Doelstellingen en activiteiten van de Koninklijke Wandel Bond Nederland
De Koninklijke Wandel Bond Nederland heeft als doel om zoveel mogelijk Nederlanders op een verantwoorde manier aan het wandelen te krijgen en te houden. Hiermee draagt de organisatie bij aan een gezonder, fitter en vitaler Nederland. De wandelaar staat centraal bij de activiteiten van de KWBN. De organisatie biedt een breed scala aan producten en diensten voor wandelaars, waaronder evenementen, training en begeleiding, paden en routes, reizen en informatie. Deze producten zijn beschikbaar voor iedereen, maar leden van de KWBN genieten extra voordelen.
Een van de belangrijkste activiteiten van de KWBN is het organiseren van wandelevenementen. Deze evenementen zijn bedoeld om zowel fysieke activiteit als sociale interactie te bevorderen. De organisatie ondersteunt ook lokale wandelaanbieders, zoals verenigingen, stichtingen en bedrijven die activiteiten voor wandelaars organiseren. Hierbij worden leden van deze organisaties begeleid met advies, informatie, kennis, beleid, opleidingen en communicatie- en promotiematerialen. Bovendien sluit de KWBN collectieve verzekeringen af voor deze organisaties.
Een ander belangrijk aspect van de organisatie is de opleiding van wandeltrainers en wandelinstructeurs. De KWBN is verantwoordelijk voor de opleiding, bijscholing en licenties van deze professionals. Hiermee zorgt de organisatie ervoor dat wandelen op een verantwoorde en veilige manier wordt uitgevoerd. Verder biedt de KWBN haar leden ook nieuws, aanvullende kennis en advies om hen te ondersteunen bij hun activiteiten.
De rol van de KWBN in de huidige Nederlandse wandelsport
Sinds de oprichting in 2015 is de Koninklijke Wandel Bond Nederland een centrale speler in de Nederlandse wandelsport geworden. De organisatie is met meer dan 30.000 leden de grootste wandelorganisatie van Nederland. Deze leden bestaan uit zowel individuen als verenigingen en andere organisaties die zich inzetten voor wandelen. De KWBN biedt haar leden een breed aanbod van voordelen, waaronder kortingen op uitrusting en andere producten, toegang tot georganiseerde wandeltochten en evenementen, en informatie over de wandelsport in Nederland.
Een van de voornaamste missies van de KWBN is om zoveel mogelijk mensen in beweging te brengen via wandelen. Hierbij werkt de organisatie samen met lokale en nationale partners om wandelen toegankelijk en aantrekkelijk te maken voor iedereen. De KWBN ondersteunt wandelaars, wandelbegeleiders en wandelorganisaties die activiteiten organiseren of mensen op het gebied van wandelen informeren en begeleiden. Denk hierbij aan het organiseren van een wandeltocht, het opleiden van gecertificeerde wandeltrainers of het creëren van nieuwe wandelroutes.
De KWBN is ook verantwoordelijk voor het beheer van het platform Wandel.nl, dat als een centraal informatievleermiddel fungeert voor wandelaars in Nederland. Op deze website en in de bijbehorende app vindt men informatie over wandelroutes, evenementen, reizen en uitrusting. Bovendien ontvangen leden regelmatig een nieuwsbrief met updates over de wandelsport in Nederland.
De impact van de wandelbonden op de bewegingscultuur in Nederland
De activiteiten van de wandelbonden zoals de NNWB en de KWBN hebben een grote impact op de bewegingscultuur in Nederland. Door het organiseren van wandelevenementen, het aanbieden van educatieve programma’s en het faciliteren van toegang tot wandelroutes, stimuleren deze organisaties mensen om actief te blijven en gezond te leven. Bovendien draagt wandelen bij aan de sociale cohesie, omdat het een activiteit is die zowel individueel als in groepen kan worden ondernomen. Hierdoor ontstaan sociale banden en draagt wandelen bij aan een gevoel van verbondenheid tussen mensen en hun omgeving.
De organisaties spelen ook een rol in het behoud van de natuur. Door het aanbieden van wandelroutes en het organiseren van wandeltochten in natuurgebieden, wordt de aandacht gericht op de waarde van het milieu. Bovendien draagt wandelen bij aan het verkeer in Nederland, omdat het een duurzame alternatief biedt voor het gebruik van de auto. Hierdoor worden verkeersproblemen verlicht en wordt het milieu beschermd.
De toekomst van de Nederlandse wandelsport
De toekomst van de Nederlandse wandelsport ziet er positief uit, dankzij de inzet van organisaties zoals de Koninklijke Wandel Bond Nederland. De organisatie is actief betrokken bij het bevorderen van wandelen in Nederland en werkt samen met partners om de sport verder te ontwikkelen. Een voorbeeld hiervan is de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober, waarbij sport en bewegen centraal staan op de politieke agenda. De KWBN bundelt krachten met de gehele sportsector om sport en bewegen de plek op de politieke agenda te laten krijgen die het verdient.
Daarnaast zijn er plannen om de wandelsport te versterken door meer mensen te betrekken bij activiteiten en evenementen. De organisatie wil zowel jongeren als oudere mensen stimuleren om wandelen te ondernemen. Dit wordt gedaan door het aanbieden van specifieke programma’s en evenementen die aansluiten bij de leeftijdsgroepen en de belangen van deze groepen. Bovendien worden er steeds meer digitale tools ontwikkeld om wandelaars te ondersteunen, zoals de Wandel.nl-app, die toegang biedt tot georganiseerde wandeltochten en andere activiteiten.
Conclusie
De Nederlandse wandelbonden spelen een belangrijke rol in de bewegingscultuur van Nederland. Door het organiseren van wandelevenementen, het aanbieden van educatieve programma’s en het faciliteren van toegang tot wandelroutes, stimuleren deze organisaties mensen om actief te blijven en gezond te leven. De Noord Nederlandse Wandel Bond heeft een rijke historie en was een voorloper van de huidige Koninklijke Wandel Bond Nederland, die sinds 2015 verantwoordelijk is voor ruim 6,5 miljoen wandelaars in Nederland. De KWBN is voornamelijk gericht op het bevorderen van wandelen in Nederland en het ondersteunen van wandelaars, wandelbegeleiders en wandelorganisaties. Met meer dan 30.000 leden is de organisatie de grootste wandelorganisatie van Nederland en draagt ze bij aan een gezonder, fitter en vitaler Nederland.