Top 10 Populairste Steden in Nederland: Een Reisdoorzicht voor Toeristen
juli 21, 2025
De rol van groen in stedelijke en dorpsomgevingen is van toenemende betekenis in de huidige maatschappij. Het maakt niet alleen een aantrekkelijke leefomgeving mogelijk, maar draagt ook bij aan duurzaamheid, welzijn en klimaatadaptatie. In Nederland is het initiatief Groene Stad Challenge, een samenwerking tussen Sweco, Husqvarna en NL Greenlabel, vanaf 2021 actief bezig met het in kaart brengen van het groen in steden en dorpen. Uit de resultaten blijkt dat, ondanks groeiende aandacht voor groen, het aantal steden en dorpen dat daadwerkelijk groener wordt, beperkt is. Slechts 22 procent van de onderzochte steden en 18 procent van de dorpen vertonen een toename van groen. De rest toont een daling in de hoeveelheid groen, met een gemiddelde daling van 2,6 procent in vegetatie. In sommige regio’s zijn zelfs duizenden vierkante meters aan groen verloren gegaan.
Toch zijn er ook positieve ontwikkelingen. In 2022 stond Assen bovenaan in de lijst van de groenste steden van Nederland, gevolgd door Rijswijk, Delft en Bussum. Bij de dorpen bleef Bloemendaal, zoals in vorige jaren, het groenste dorp van Nederland. De analyse toont aan dat er in Nederland een enorme groenpotentie bestaat, vooral in het vergroenen van parkeerplaatsen, platdaken en verhardingen in openbare ruimtes.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de groenste steden en dorpen in Nederland, op basis van de Groene Stad Challenge, en worden mogelijke toekomstige kansen voor vergroening besproken.
Groene Stad Challenge: methode en doelstelling
De Groene Stad Challenge is een initiatief dat sinds 2021 actief is. Het doel van het project is om gemeenten inzicht te geven in de hoeveelheid groen in hun woonomgeving en zo hun vergroeningsambities sneller te realiseren. Het project maakt gebruik van satellietbeelden, luchtfoto’s en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) om de kwaliteit en hoeveelheid groen in steden en dorpen te bepalen.
De combinatie van data van NL Greenlabel, de Husqvarna Urban Green Space Index, en de expertise van Sweco maakt het mogelijk om per wijk of buurt in kaart te brengen hoeveel groen er is en waar ruimte is voor meer groen. Het initiatief richt zich op zowel stedelijke als dorpsgebieden en is actief in 124 gemeenten, verspreid over zes provincies.
Het initiatief is van belang voor zowel gemeenten als burgers. Groen in de woonomgeving draagt bij aan een betere leefbaarheid, vermindert hittestress in steden, en draagt bij aan biodiversiteit. Bovendien maakt groen de stad of het dorp aantrekkelijker voor toeristen en verbetert het welzijn van inwoners.
Groenste steden van Nederland
De Groene Stad Challenge heeft in 2022 de volgende steden op de eerste tien plaatsen van de ranglijst van groenste steden in Nederland bepaald:
- Assen (Drenthe) – 60% groen in de bebouwde kom
- Rijswijk (Zuid-Holland) – 1e in 2021
- Delft (Zuid-Holland) – 2e in 2021
- Bussum (Noord-Holland)
- Soest (Gelderland) – 3e in 2021
- Zeist (Utrecht) – 4e in 2021
- Lelystad (Flevoland)
- Nieuwegein (Utrecht) – 5e in 2021
- Apeldoorn (Gelderland) – 6e in 2021
- Doetinchem (Gelderland) – 7e in 2021
Assen is opvallend met de hoogste score van groen in de bebouwde kom. Dit betekent dat 60% van het oppervlak van de stad uit groen bestaat. Rijswijk, die in 2021 al de eerste plaats had, behoudt in 2022 een prominente positie in de top drie.
De analyse toont aan dat Drenthe, Noord-Holland, Zuid-Holland en Gelderland de meeste groene steden voortbrengen. De verdeling over de verschillende provincies laat zien dat groen niet alleen in rustige dorpsgezichten of in het platteland aanwezig is, maar ook in dichtbevolkte stedelijke gebieden.
Groenste dorpen van Nederland
Net als bij de steden, zijn er ook duidelijke voorbeelden van groene dorpen in Nederland. De Groene Stad Challenge heeft in 2022 de volgende dorpen als de groenste geselecteerd:
- Bloemendaal (Noord-Holland) – 1e in 2021
- Huis ter Heide (Zeist, Utrecht) – 2e in 2021
- Zoelen (Buren, Gelderland) – 3e in 2021
- Doorn (Utrechtse Heuvelrug)
- Oosterbeek (Renkum, Gelderland)
- Aerdenhout (Bloemendaal, Noord-Holland)
- Maarn (Utrechtse Heuvelrug)
- Ellecom (Rheden, Gelderland)
- Heelsum (Renkum, Gelderland)
- Barsingerhorn (Hollandse Kroon, Noord-Holland)
Bloemendaal blijft al jaren het groenste dorp van Nederland. Dit toont aan dat het dorp het groen succesvol heeft kunnen behouden en uitbreiden. Andere dorpen zoals Zoelen, Doorn en Maarn behoren ook tot de top tien en hebben een vergelijkbare focus op groen in de bebouwde kom.
De verdeling van groene dorpen over de landkaart laat zien dat Noord-Holland, Utrecht en Gelderland vooral sterk vertegenwoordigd zijn. Dit duidt op een strategische aanpak van vergroening in deze regio’s.
Groenpotentie in Nederland
Ondanks de aandacht voor groen in steden en dorpen, blijft er nog veel ruimte voor verbetering. Uit de data van de Groene Stad Challenge blijkt dat er in de 123 gemeenten die onderzocht zijn, een kleine 9,4 miljoen vierkante meter aan zinloze verharding is. Denk bijvoorbeeld aan te brede stoepen, versteende hoeken, of verharde pleintjes. Deze oppervlakken bieden grote kansen voor verdere vergroening.
Een aantal mogelijke maatregelen zijn:
- Het vergroenen van parkeerplaatsen, waarbij een kleine 41 miljoen vierkante meter aan parkeervakken in Nederland nog gebruikt kan worden.
- Het planten van bomen, zowel grote als kleine. In de 123 deelnemende gemeenten zijn er ruim 186,5 miljoen vierkante meter aan platdak dat zich leent voor vergroening.
- Het opwaarderen van openbare gazons, waarbij ruim 232 miljoen vierkante meter ruimte is voor verbetering.
Deze cijfers laten zien dat er in Nederland enorme mogelijkheden zijn om de bebouwde kom groener te maken. Niet alleen voor het welzijn van inwoners, maar ook om hittestress te verminderen en het klimaat positief te beïnvloeden.
Groene spots in Nederlandse steden
Niet alleen de groenste steden en dorpen, maar ook bepaalde groene spots zijn van groot belang voor toerisme en leefbaarheid. In de bronnen worden een aantal van deze plekken genoemd, zoals het Anton van Duinkerkenpark in Capelle aan den IJssel en de Japanse tuinen in Den Haag. Deze parken en tuinen worden vaak gebruikt voor picknicks, wandelingen en ontspanning.
In Capelle aan den Ijssel, die in 2015 zelfs de Groenste Stad van Nederland was, is het Schollebos een groene buffer tussen verschillende wijken. Het bos is aangelegd in Engelse landschapstijl en biedt veel afwisseling tussen open en gesloten natuur.
In Den Haag, de enige grote Nederlandse stad aan de Noordzee, zijn er veel groene plekken. De stad staat bekend als internationale stad van vrede en recht, maar ook voor haar groene spots. De Japanse tuinen zijn een must-see, evenals een wandeling langs de duinen.
Groen en toerisme
Het aanwezige groen in steden en dorpen maakt ze niet alleen aantrekkelijker voor inwoners, maar ook voor toeristen. Groene gebieden zoals parken, bosgebieden en tuinen bieden ruimte voor activiteiten zoals wandelen, fietsen, picknicks, en ontmoetingen. Daarnaast draagt groen bij aan een betere kwaliteit van de lucht en vermindert het geluidsniveau in de bebouwde kom.
Toeristen die op zoek zijn naar rustige plekken of activiteiten in de natuur kunnen hierin veel waardering vinden. De groenste steden en dorpen, zoals Assen, Rijswijk en Bloemendaal, zijn dus niet alleen leefbaar, maar ook toeristisch aantrekkelijk.
Groen en welzijn
Groen in de bebouwde kom heeft ook een positief effect op het welzijn van inwoners. Het draagt bij aan stressreductie, fysieke beweging en maakt het leven in de stad of het dorp aangenamer. Groene gebieden stimuleren bijvoorbeeld het wandelen, het fietsen en het spelen van kinderen in de buitenlucht.
Bovendien heeft groen een positief effect op de biodiversiteit in stedelijke en dorpsgebieden. Door het aanplanten van bomen, struiken en het creëren van habitat voor vogels en insecten, wordt de natuurlijke arsenaal in steden en dorpen vergroot.
Groen en klimaatadaptatie
Een van de voornaamste redenen voor het vergroenen van steden en dorpen is klimaatadaptatie. Groen helpt bij het verminderen van hittestress, de opvang van regenwater en het verlagen van het stadsverwarmingsniveau. Door het aanleggen van groene daken, groene muren en groene ruimtes, kan de invloed van klimaatverandering worden geminimaliseerd.
De Groene Stad Challenge benadrukt daarom de rol van groen in het versterken van klimaatadaptatie in stedelijke en dorpsgebieden. Het vergroenen van parkeerplaatsen en verharde oppervlakken kan bijvoorbeeld helpen bij de afvoer van regenwater en het verminderen van overstromingen.
Groen en ruimtelijke ordening
De ruimtelijke ordening speelt een belangrijke rol in de toekomstige vergroening van steden en dorpen. De huidige focus op verhardingen en bebouwing moet worden afgewogen tegen de noodzaak om meer groen in te bouwen. Door het creëren van groene zones, het uitbreiden van bestaande parken en het vergroenen van openbare ruimtes, kan een duurzamere ruimtelijke ordening worden gerealiseerd.
De analyse van de Groene Stad Challenge toont aan dat er in veel steden en dorpen ruimte is voor verdere vergroening, vooral in gebieden waar verhardingen of parkeervakken aanwezig zijn. Deze ruimte kan worden benut voor het aanplanten van bomen, het creëren van groene bufferzones of het uitbreiden van bestaande parken.
Groen en gemeentelijke beleid
Het vergroenen van steden en dorpen vereist niet alleen een passieve benadering, maar ook actieve beleidsmaatregelen van gemeenten. Door het ontwikkelen van vergroeningsplannen, het stimuleren van particuliere vergroening en het investeren in openbare ruimtes, kunnen gemeenten een duurzame toekomst creëren.
In de Groene Stad Challenge is te zien dat er al veel aandacht is voor groen in stedelijke en dorpsomgevingen. Toch blijft de uitvoering van vergroeningsplannen vaak beperkt. Daarom is het belangrijk dat gemeenten samenwerken met burgers, bedrijven en instellingen om groen te behouden en uit te breiden.
Groen en toekomstige kansen
De analyse van de Groene Stad Challenge toont aan dat er in Nederland grote kansen zijn voor het vergroenen van steden en dorpen. Zowel op het niveau van de gemeente als op het niveau van particuliere terreinen kunnen groene maatregelen worden genomen die leiden tot een duurzamere leefomgeving.
Toekomstige kansen voor vergroening zijn onder andere:
- Het vergroenen van parkeerplaatsen en verhardingen.
- Het aanplanten van bomen en struiken in openbare ruimtes.
- Het uitbreiden van bestaande parken en bosgebieden.
- Het creëren van groene bufferzones tussen woonwijken en bebouwde kom.
- Het gebruik van groene daken en groene muren in stedelijke gebouwen.
Door deze maatregelen in te zetten, kan een groenere toekomst voor steden en dorpen worden gerealiseerd.
Conclusie
De Groene Stad Challenge biedt inzicht in de hoeveelheid en kwaliteit van groen in steden en dorpen in Nederland. Uit de resultaten blijkt dat slechts een klein deel van de onderzochte gemeenten daadwerkelijk groener wordt. Toch zijn er ook positieve ontwikkelingen, zoals de groene steden Assen, Rijswijk en Delft, en de groene dorpen zoals Bloemendaal en Zoelen.
De analyse toont aan dat er in Nederland een enorme groenpotentie bestaat, vooral in het vergroenen van parkeerplaatsen, platdaken en verhardingen in openbare ruimtes. Door het creëren van groene zones, het uitbreiden van bestaande parken en het stimuleren van particuliere vergroening, kan een duurzamere leefomgeving worden gerealiseerd.
Groen in steden en dorpen draagt bij aan leefbaarheid, welzijn, klimaatadaptatie en toerisme. Het is daarom van groot belang dat gemeenten, burgers en bedrijven samenwerken om groen te behouden en uit te breiden. De Groene Stad Challenge is een belangrijk initiatief in deze richting en biedt inzicht in de huidige stand van zaken en de toekomstige kansen voor vergroening.