Nederlandse romantische komedies uit 2016: een overzicht van inhoud, ontvangst en context
juli 17, 2025
In Thailand ontstaat een steeds urgenter probleem: wilde olifanten trekken vaker in mensengebruikte gebieden om voedsel te zoeken en komen hierbij in botsing met lokale bevolking. Dit leidt tot ernstige gevolgen, zoals dodelijke aanvallen op mensen en het doden van olifanten door menselijke acties. Ondertussen groeit de druk om de leefomstandigheden van olifanten te verbeteren, met name in gevangenschap, waar ze vaak worden gebruikt in toeristenindustrieën. Nederlandse initiatieven zoals Bring the Elephant Home (BTEH) en wetenschappers zoals Antoinette van de Water hebben een oplossing op gang gebracht die niet alleen het conflict tussen olifanten en mensen wil verminderen, maar ook bijdraagt aan duurzaam toerisme en natuurherstel.
Deze oplossing, genoemd ‘rewilding’, richt zich op het herstellen van het leefgebied van wilde olifanten en het versterken van ecotoerisme dat zowel dierenwelzijn als menselijke belangen respecteert. In deze artikel wordt de aanpak van BTEH en de onderliggende principes van rewilding beschreven, met nadruk op het Nederlandse bijzondere aandeel in de toekomst van olifanten in Thailand.
Het olifantenprobleem in Thailand
Groeiend conflict tussen olifant en mens
Volgens het laatste rapport van het Afdeling Nationale Parken, Natuur en Plantenbehoud (DNP) leven tussen de 4.013 en 4.422 wilde olifanten in 93 beschermde bossen in Thailand. Deze olifanten trekken steeds vaker naar gebieden die door mensen worden gebruikt, met name uit zo’n zeventig bewaarde bossen in Oost-Thailand. Daar zoeken ze voedsel in de vorm van landbouwgewassen, wat leidt tot botsingen met de lokale bevolking. In 2023 werden 21 mensen gedood en 29 gewond geraakt door olifanten, terwijl er tegelijkertijd 24 olifanten omkwamen als gevolg van menselijke interventies.
Deze cijfers duiden op een uiterst ernstige situatie. Het conflict tussen wilde olifanten en mensen is niet alleen een bedreiging voor de dieren zelf, maar ook voor de veiligheid en leefomstandigheden van de Thaise dorpsbewoners. Traditioneel wordt de olifant gezien als een symbool van kracht en waardigheid in Thaise cultuur, maar in de praktijk is de huidige realiteit voor zowel mens en olifant dramatisch.
Toenemende druk van toerisme en gevangenschap
Naast het conflict met wilde olifanten is er ook een groeiend probleem rond gedomesticeerde olifanten. Deze dieren worden vaak gebruikt in toeristenindustrieën, zoals olifantenshows en ritjes op de olifant. De vraag naar dergelijke activiteiten is gestegen naarmate toeristisch verkeer in Thailand is toegenomen. Volgens World Animal Protection is het aantal toeristen in Thailand tussen 2010 en 2016 verdubbeld, van 15,9 miljoen tot 32,6 miljoen bezoekers. Tegelijkertijd is het aantal olifanten in gevangenschap met dertig procent toegenomen.
Hoewel deze activiteiten populair zijn bij bezoekers, zijn de omstandigheden voor de olifanten vaak dramatisch. Veel dieren worden gevoed met harde trainingen, waarbij ze worden mishandeld om in te stemmen met menselijke instructies. De verzorgers, of mahouts, worden vaak onderbetaald, uitgebuit en blootgesteld aan gevaarlijke situaties. Dit leidt tot een complex probleem van dierenwelzijn en ethiek in de toeristenindustrie.
Nederlandse bijdrage aan oplossingen
Initiatieven van Bring the Elephant Home
Bring the Elephant Home (BTEH) is een Nederlandse organisatie die sinds 2005 actief is in Thailand en zich richt op het verbeteren van de leefomstandigheden van olifanten in gevangenschap en het herstel van hun natuurlijke leefgebied. De oprichting van BTEH werd ingegeven door Antoinette van de Water, een Nederlandse wetenschapper en olifantenexpert. Haar eerste ervaring met olifanten in Thailand dateert van 2002, toen ze vrijwilliger werd in het Elephant Nature Park (ENP), een opvang voor mishandelde olifanten in Noord-Thailand.
Hier ontmoette ze olifanten zoals Dok Ngeon en Sri Nuan, dieren die in een verschrikkelijke staat waren na jaren van training en toeristenbediening. BTEH kocht deze olifanten in 2005 en bracht ze naar het Elephant Nature Park, waar ze nu een vrijer en natuurlijker leven kunnen leiden. Dok Ngeon, die ooit zo bang was voor haar soortgenoten dat ze zelfs geen contact durfde maken, heeft intussen zelfs twee baby’s gekregen. Sri Nuan is op weg naar het worden van een matriarch in haar kudde.
Deze acties vormen slechts een deel van de bredere visie van BTEH. Het doel is niet alleen individuele dieren te redden, maar ook de leefomstandigheden van olifanten in het wild en in gevangenschap systematisch te verbeteren. Daarom is BTEH verder gegroeid tot een organisatie die zich richt op herbebossing, natuurbescherming en duurzaam toerisme.
Het rewilding-concept
Een centraal aspect van het BTEH-werk is de aanpak genaamd rewilding. Dit is een grootschalig initiatief waarbij het gefragmenteerde leefgebied van wilde olifanten opnieuw wordt verbonden door het aanleggen van corridors. Deze corridors zijn gebieden waarin olifanten vrij kunnen bewegen, zonder menselijke ingreep, en waarbij de natuur wordt hersteld. Het leefgebied wordt door lokale gemeenschappen beheerd, wat ervoor zorgt dat de inwoners betrokken zijn bij het project en er financieel van profiteren.
Door het vrijlaten van olifanten in deze corridors, kunnen kuddes met elkaar in contact komen en zich natuurlijk gedragen. Deze olifanten fungeren als sleutelsoort, wat betekent dat ze een essentiële rol spelen in het herstel van de biodiversiteit in het gebied. Ze zorgen voor de verspreiding van zaden, helpen bij het vormen van open ruimtes en draagen bij aan de herstelling van ecosysteemdynamiek.
Het rewilding-project is een langdurige aanpak, die niet alleen gericht is op het verbeteren van de leefomstandigheden van olifanten, maar ook op het verminderen van conflict met menselijke nederzettingen. Als olifanten voldoende natuurlijke voedselbronnen hebben en vrije bewegingsruimte, zullen ze minder vaak in mensengebruikte gebieden terechtkomen. Dit vermindert het risico op aanvallen op mensen, maar ook op schade aan landbouwgewassen.
Ecotoerisme en lokale betrokkenheid
Ecotoerisme als duurzame oplossing
Een essentieel onderdeel van de rewilding-aanpak is het ecotoerisme-model dat door BTEH wordt ontwikkeld. Dit model is uniek in de zin dat het het wilde karakter van olifanten en de Thaise cultuur volledig respecteert. In tegenstelling tot traditionele toeristenactiviteiten, zoals rijden op olifanten of het zien van olifantenshows, is het doel van ecotoerisme om toeristen te laten meeleven in de natuurlijke wereld van de olifant, zonder deze te beïnvloeden.
Ecotoerisme wordt opgezet als een duurzame bron van inkomsten voor lokale gemeenschappen. Deze inkomsten kunnen worden gebruikt voor het ondersteunen van herbebossingsprojecten, het verbeteren van dierenwelzijn en het creëren van alternatieve leefwijzen die niet langer afhankelijk zijn van olifanten in gevangenschap. Een voorbeeld hiervan is het adoptieprogramma van BTEH, waarbij toeristen of organisaties olifanten financieel ondersteunen. Deze ondersteuning draagt bij aan de voeding, verzorging en behandeling van de dieren, zonder dat het toeristische contact met de olifanten invasief is.
Sociaaleconomische voordelen
Het rewilding- en ecotoerisme-model brengt ook directe sociaaleconomische voordelen met zich mee voor lokale dorpen. Door de inzet van herbebossingsprojecten en ecotoerismeactiviteiten, ontstaan er nieuwe baanmogelijkheden en groeit de lokale economie. De inwoners kunnen bijvoorbeeld betrokken worden bij het beheer van natuurreserves, het verzorgen van dieren of het ontvangen van toeristen. Dit leidt tot een vermindering van de afhankelijkheid van olifanten in gevangenschap, die traditioneel een belangrijke bron van inkomsten vormen.
Daarnaast werkt BTEH samen met lokale scholen en media om bewustwording te creëren over dierenwelzijn en ecologische verantwoordelijkheid. In dorpen worden educatieve activiteiten georganiseerd, zoals spelletjes en workshops, waarbij kinderen en volwassenen leren over het belang van olifanten in het ecosysteem en de impact van menselijke activiteiten op de natuur.
Uitdagingen en toekomstplannen
Tegenstand en logistieke kansen
Ondanks de voordelen van het rewilding- en ecotoerisme-model, zijn er ook uitdagingen. Het project vereist een intensieve samenwerking tussen verschillende partijen, waaronder de Thaise overheid, lokale gemeenschappen, internationale organisaties en wetenschappelijke instellingen. De implementatie van corridors en herbebossingsprojecten vraagt om langdurige investeringen en politieke wil, wat niet altijd gegarandeerd is.
Daarnaast is er nog steeds veel publiciteit voor traditionele toeristenactiviteiten met olifanten. Hoewel het aantal mensen dat rijden op olifanten acceptabel vindt is gedaald, is er nog steeds een markt voor dergelijke ervaringen. Het is daarom belangrijk dat initiatieven zoals BTEH en het rewilding-model voortdurend worden ondersteund en dat toeristen worden geïnformeerd over de ethiek achter dierengebruik in toerisme.
Toekomstvisie
De toekomstvisie van BTEH en het rewilding-model is gericht op het op lange termijn het voortbestaan van wilde olifanten in Thailand te waarborgen. Dit betekent niet alleen het herstellen van hun leefgebied en het verminderen van conflict met mensen, maar ook het versterken van het Thaise dierenwelzijnssysteem en het verbeteren van de toeristenindustrie. Het project is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, zoals het artikel Future of Thailand’s captive elephants dat in 2020 werd gepubliceerd in Animal Sentience.
Deze aanpak benadert olifanten niet alleen als dieren die in gevangenschap leven, maar ook als sleutelsoorten in hun ecosysteem. Door het herstel van hun natuurlijke leefgebied en het creëren van corridors, kan de biodiversiteit van het gebied worden vergroot, wat op zijn beurt weer positief werkt op het dierenwelzijn en de menselijke samenleving.
Conclusie
Het conflict tussen wilde olifanten en mensen in Thailand is een urgente uitdaging, met zowel ecologische als sociale gevolgen. Traditionele oplossingen, zoals het verdrijven of doden van olifanten, hebben vaak meer schade dan baat en zijn niet duurzaam. In plaats daarvan biedt het rewilding- en ecotoerisme-model van Bring the Elephant Home een integrale aanpak die zowel dierenwelzijn als menselijke belangen respecteert.
De Nederlandse inbreng in dit proces is uniek en betekentend. Door middel van initiatieven zoals BTEH, is het mogelijk om herbebossing, ecotoerisme en dierenbescherming te combineren tot een duurzame strategie. De grootschalige corridors en het betrekken van lokale gemeenschappen geven de olifanten weer ruimte om te leven zoals ze dat natuurlijk doen, terwijl de mensen tegelijkertijd profiteren van ecotoerisme en educatieve programma’s.
De toekomst van olifanten in Thailand hangt af van grootschalige samenwerking, politieke wil en bewustwording. Met het rewilding-model en ecotoerisme als kernideeën biedt Nederland een unieke bijdrage aan een wereldwijde oplossing. Het is een voorbeeld van hoe mens en dier samen een duurzame toekomst kunnen creëren.