Nederlandse romantische komedies uit 2016: een overzicht van inhoud, ontvangst en context
juli 17, 2025
In het huidige taallandschap van België is de coëxistentie van het Nederlands en het Frans een uniek fenomeen, vooral in de regio Wallonië. Aan de zuidelijke rand van de taalgrens zijn er talloze steden en dorpen die zowel een Nederlandse als een Franse naam kennen. Deze dubbele benaming is het resultaat van eeuwenlange taalhistorie, migratiebewegingen en culturele verbindingen tussen Vlaanderen en Wallonië. In dit artikel wordt ingegaan op de gebruikte richtlijnen voor het gebruik van Nederlandse namen van steden in Wallonië, de geschiedenis achter deze benamingen en praktische richtlijnen voor het correcte gebruik ervan.
Inleiding
Het gebruik van Nederlandstalige benamingen voor steden in Wallonië is een gevolg van taalhistorische ontwikkelingen. In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, is er geen strikte regel die bepaalt wanneer de Nederlandse of Franse naam gebruikt moet worden. In veel gevallen is de keuze afhankelijk van de bekendheid van de plaats in Nederlandstalige contexten. Bijvoorbeeld: bekendere steden zoals Aarlen, Luik en Doornik worden vaak met hun Nederlandse benaming genoemd. Minder bekende dorpen en kleine gemeenten daarentegen, worden vaak met hun Franse benaming vermeld.
In dit artikel worden de huidige richtlijnen van de Nederlandse Taalunie besproken, worden voorbeelden gegeven van steden met zowel een Nederlandse als een Franse naam, en wordt ingegaan op de historische achtergrond van deze dubbele benamingen. Bovendien worden praktische richtlijnen opgesteld voor het gebruik van deze namen in toeristische contexten.
Richtlijnen voor het gebruik van Nederlandse namen
Er zijn geen strikte regels voor het gebruik van de Nederlandse namen van steden in Wallonië, maar er zijn wel enkele vuistregels die vaak gevolgd worden. Deze richtlijnen zijn grotendeels gebaseerd op de mate van bekendheid van een bepaalde stad of gemeente in Nederlandstalige media en literatuur.
Grotere steden
Voor grotere steden die regelmatig genoemd worden in Nederlandstalige contexten, is het gebruikelijk om de Nederlandse naam te gebruiken. Dit geldt onder andere voor steden zoals Aarlen, Bastenaken, Bergen, Doornik, Hoei, Luik, Nijvel en Waver. Deze namen worden vaak in krantenartikelen, reisgidsen en andere publicaties gebruikt, omdat ze in Nederlandstalige contexten makkelijker herkenbaar zijn.
Faciliteitsgemeenten
In gemeenten in Wallonië met taalfaciliteiten voor Nederlandstaligen is het ook gebruikelijk om de Nederlandse naam te gebruiken. Voorbeelden hiervan zijn Edingen, Komen-Waasten, Moeskroen en Vloesberg. In deze gemeenten zijn er vaak ook Nederlandstalige straatnaamtabellen en publieke teksten, wat het gebruik van de Nederlandse benaming verder ondersteunt.
Minder bekende dorpen
Voor minder bekende dorpen, kernen en gehuchten aan de taalgrens is het vaak gebruikelijk om de Franse naam te gebruiken. Voorbeelden hiervan zijn Ellezelles, Genappe, Ghislenghien, Grez-Doiceau, Lessines en Silly. Deze namen worden vaak gebruikt in Franstalige contexten en zijn minder bekend in Nederlandstalige media.
Duitstalige gemeenten
In sommige gevallen zijn er ook Duitstalige gemeenten in Wallonië met taalfaciliteiten voor Franstaligen. In dergelijke gevallen wordt vaak de Duitse naam gebruikt. Voorbeelden zijn Amel, Bütgenbach, Kelmis en Sankt Vith.
Voorbeelden van Nederlandse en Franse namen
Het gebruik van Nederlandse namen van steden in Wallonië varieert per stad of gemeente. Hieronder zijn enkele voorbeelden van steden met hun Nederlandse en Franse benamingen, zoals ze worden gebruikt in Nederlandstalige bronnen:
| Nederlandse naam | Franse naam |
|---|---|
| Aarlen | Arlon |
| Aat | Ath |
| Ardennen | Ardennes |
| Bastenaken | Bastogne |
| Bergen | Mons |
| Bettenhoven | Bettincourt |
| Bevekom | Beauvechain |
| Bierk | Bierghes |
| Bitsingen | Bassenge |
| Blieberg | Plombières |
| Bolbeek | Bombaye |
| Borgworm | Waremme |
| Deurne | Tourinnes-la-Grosse |
| Doornik | Tournai |
| Henegouwen | Hainaut |
| Luik | Liège |
| Namen | Namur |
| Nijvel | Nivelles |
| Geldenaken | Jodoigne |
| Terhulpen | La Hulpe |
| Waals-Brabant | Brabant-Wallon |
Deze lijst geeft een overzicht van de meest gebruikte benamingen in Nederlandstalige contexten. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat de keuze tussen Nederlandse en Franse naam niet altijd strikt is en afhankelijk is van de context.
Spelling en schrijfwijzen
Ook in de spelling en schrijfwijzen van deze namen zijn er variaties. In sommige gevallen worden oude schrijfwijzen behouden, vooral in familienamen of namen van hondenrassen. Bijvoorbeeld:
| Oude schrijfwijze | Aangepaste spelling |
|---|---|
| Dirckx | Dirks |
| Coeckelberghs | Koekelbergs |
| Van Ruysbroeck | Van Ruisbroek |
Deze oude schrijfwijzen worden vaak behouden in familienamen, maar worden in andere contexten soms aangepast. In de naamgeving van hondenrassen zoals de Tervuerense herder, Groenendaeler en Laekense herder is dit ook het geval.
Historische achtergrond
De oorsprong van de Nederlandse namen van steden in Wallonië ligt in de taal- en culturele geschiedenis van het gebied. In het verleden was een deel van het huidige Wallonië ook een Nederlandstalig gebied. Door de eeuwen heen is de taalgrens tussen Vlaanderen en Wallonië verplaatst, wat heeft geleid tot het verschijnsel dat veel steden in Wallonië zowel een Nederlandse als een Franse naam hebben.
Vroege geschiedenis
In de middeleeuwen was er al een sterke verbinding tussen Vlaanderen en Wallonië, vooral via de Waal. Steden zoals Nijmegen, Tiel en Zaltbommel bloeiden op dankzij de mogelijkheid om via de Waal handel te drijven. Deze steden danken hun groei in de Middeleeuwen vooral aan de handelsverkeer via de rivier. Tiel was zelfs een stad in de vroege middeleeuwen, wat uitzonderlijk is in Nederland.
Moderne ontwikkelingen
Sinds 1996 publiceert de Nederlandse Taalunie een lijst van Nederlandse namen voor steden in Wallonië. Deze lijst is echter niet uitputtend, omdat er nog vele andere steden zijn waarvoor Nederlandse namen bestaan, maar die nog niet op de lijst staan. De Taalunie heeft ook besloten om het onderscheid tussen het gebruik van Nederlandse namen in Vlaanderen en Nederland te laten vallen, wat betekent dat de lijst nu ook geldt voor zowel Vlaanderen als Nederland.
Conclusie
De gebruikte richtlijnen voor het gebruik van Nederlandse namen van steden in Wallonië zijn gebaseerd op de mate van bekendheid van een bepaalde stad of gemeente in Nederlandstalige contexten. Voor grotere steden en faciliteitsgemeenten is het gebruikelijk om de Nederlandse benaming te gebruiken, terwijl minder bekende dorpen vaak met hun Franse benaming genoemd worden. De geschiedenis van deze dubbele benamingen ligt in de taal- en culturele geschiedenis van het gebied, en de huidige richtlijnen zijn grotendeels gebaseerd op de praktijk in Nederlandstalige media en literatuur.
Het gebruik van Nederlandse namen in Wallonië is een belangrijk aspect van de taalcultuur en helpt bij het versterken van de Nederlandstalige identiteit in deze regio. Het is daarom belangrijk om deze richtlijnen goed te begrijpen en te volgen in toeristische en andere contexten.