Nederlandse romantische komedies uit 2016: een overzicht van inhoud, ontvangst en context
juli 17, 2025
In de puberteit zijn jongeren zich bewust van hun lichaam, hun emoties en hun relatie met anderen. Dit is een cruciale fase in hun ontwikkeling, waarin ze beginnen te ontdekken wat ze belangrijk vinden in relaties en hoe ze seksualiteit en emotionele banden aanpakken. De afgelopen jaren is er sprake van een verandering in de manier waarop jongeren omgaan met deze onderwerpen. Zij leren steeds makkelijker praten over relaties en seksualiteit – zowel onderling als met betrouwbare personen, zoals ouders of professionals.
Volgens onderzoeken en praktijkervaringen in het gehele land, bijvoorbeeld via het Jeugdgezondheidszorg (JGZ), scholen en betrouwbare informatiebronnen zoals Sense, is er een groeiende bereidheid onder jongeren om dit soort onderwerpen aan te kaarten. Hoewel het nog steeds niet altijd makkelijk is voor iedereen, zijn er duidelijke stappen in de goede richting genomen. In dit artikel worden de belangrijkste ontwikkelingen, aanbevelingen en ondersteunende maatregelen besproken, met aandacht voor de rol van zowel jongeren, ouders en professionals.
Een veranderende houding
Onderzoek laat zien dat jongeren steeds vaker bereid zijn om over relaties en seksualiteit te praten. Deze bereidheid is het gevolg van een combinatie van factoren, waaronder het sterkere aandachtspunt op seksuele en relationele vorming in scholen, toegankelijkere informatiebronnen en een veranderende maatschappij die seksualiteit en diversiteit steeds eerlijker benadert. Deze ontwikkeling is zowel positief als noodzakelijk: het helpt jongeren om beter voor te zijn op seksuele relaties, hun grenzen te begrijpen en veilig te experimenteren.
In het kader van seksuele vorming leren jongeren vanaf jonge leeftijd omgaan met onderwerpen zoals lichaamsidealiseren, grenzen stellen, veilige seks, anticonceptie, en seksuele diversiteit. Deze aanpak helpt hen om zowel emotioneel als seksueel gezonder te groeien. Daarnaast draagt het bij aan een beter schoolklimaat, doordat jongeren leren om met respect en begrip om te gaan met elkaar.
Rol van de JGZ
Het JGZ speelt een essentiële rol in het begeleiden van jongeren in deze fase. De professionals die hier werken, zoals opgenoemd in de JGZ-richtlijnen, ontmoeten jongeren meestal rond de 13 tot 14 jaar, en sinds kort ook op 15- of 16-jarige leeftijd. Dit laatste is een extra contactmoment dat er is gekomen om jongeren op dit moment van hun ontwikkeling extra aandacht te geven.
JGZ-professionals zien dat jongeren vragen hebben over relaties, seksualiteit en hun eigen gevoelens. Deze vragen gaan van fundamentele aspecten, zoals wat betrouwbare anticonceptie is, tot complexere thema’s zoals seksuele oriëntatie, genderidentiteit en grensoverschrijdingen. Het is belangrijk dat jongeren hierover kunnen praten, niet alleen om hun eigen veiligheid en gezondheid te waarborgen, maar ook om te voorkomen dat ze negatieve of wangedragende ervaringen hebben.
Een van de tips die JGZ-professionals geven, is om zelf een gesprek aan te kaarten. Veel jongeren vinden het niet makkelijk om van zichzelf vragen te stellen, vooral omdat seksualiteit en relaties soms gevoelig of gênant worden ervaren. Door professionals de eerste stap te zetten, wordt het voor jongeren makkelijker om in te stappen en hun eigen vragen te stellen. Ook is het belangrijk om jongeren te vragen of ze vertrouwenspersonen hebben in hun omgeving, bij wie ze ook terecht kunnen als ze hulp of advies nodig hebben.
Veilige sfeer en privacy
Een van de kernaspecten bij gesprekken over relaties en seksualiteit is het creëren van een veilige sfeer. Deze veiligheid is essentieel om jongeren te laten praten zonder angst voor oordeel of gevolgen. In de praktijk betekent dit dat professionals aandacht besteden aan de manier waarop ze communiceren, het lichaamstaal dat ze tonen en de ruimte waarin het gesprek plaatsvindt. Soms is het bijvoorbeeld belangrijk dat een jongen het prettiger vindt om met een mannelijke professional te praten en een meisje met een vrouwelijke. Deze kleine aandachtspunten kunnen een groot verschil maken in het vertrouwen van jongeren.
Bovendien is er aandacht voor de privacy van jongeren. Zij hebben steeds meer behoefte aan persoonlijke ruimte, ook op dit terrein. Dit betekent dat JGZ-professionals jongeren moeten informeren over waarom bepaalde vragen worden gesteld, en dat er duidelijkheid is over wie in hun omgeving op de hoogte kan zijn van het gesprek. In sommige gevallen is het ook mogelijk om jongeren te verwezen naar externe hulp, zoals de Sense-infolijn of Sense-spreekuren, als het gesprek bij de JGZ niet voldoende verder kan gaan.
Het belang van seksuele vorming op school
Een andere belangrijke factor in de verandering van houding bij jongeren is de rol van scholen. Zowel in het voortgezet als het voorgezet onderwijs is er een toenemende focus op relationele en seksuele vorming. Deze vorming helpt jongeren om niet alleen beter te begrijpen hoe relaties werken, maar ook om hun eigen grenzen en wensen te erkennen. Daarnaast leren ze hoe ze met seksuele diversiteit om kunnen gaan en hoe ze een respectvolle en veilige omgeving kunnen creëren.
Een van de voordelen van seksuele vorming is dat het jongeren in staat stelt om zelfstandig te leren over seksualiteit. Ze krijgen betrouwbare informatie, wat hen beschermt tegen verkeerde ideeën of manipulatie. Daarnaast leert seksuele vorming hen om te anticiperen op potentiële problemen, zoals onbedoelde zwangerschappen, seksuele grensoverschrijdingen of de verspreiding van soa’s. Hierdoor kunnen jongeren bewust en veilig kiezen wat zij in hun relaties belangrijk vinden.
Aanbevelingen voor ouders en professionals
Aangezien jongeren steeds makkelijker over relaties praten, is het ook belangrijk dat ouders en professionals erop zijn voorbereid om deze gesprekken te voeren. Hier zijn enkele aanbevelingen die, op basis van de praktijkervaringen in de JGZ en scholen, nuttig kunnen zijn:
- Start zelf een gesprek. Veel jongeren vinden het niet gemakkelijk om van zichzelf vragen te stellen. Door als ouder of professional de bal te openen, maak je het voor hen makkelijker om hun eigen gedachten te delen.
- Creëer een veilige sfeer. Zorg ervoor dat jongeren zich op hun gemak voelen. Dit kan door aandacht te besteden aan hun woorden, lichaamstaal en de manier waarop ze worden behandeld.
- Luister actief. Luister niet alleen naar de woorden, maar ook naar de emoties en bedoelingen achter de vragen. Laat jongeren merken dat ze begrepen worden.
- Bied ondersteuning aan. Laat jongeren weten dat ze steeds terecht kunnen als ze vragen hebben of problemen tegenkomen. Geef hen ook duidelijke informatie over waar ze hulp kunnen krijgen, zoals via de Sense-infolijn of JGZ.
- Respecteer de privacy. Het is belangrijk dat jongeren weten dat hun privacy wordt gerespecteerd. In sommige gevallen is het nodig om ouders op de hoogte te brengen, maar dat moet duidelijk en respectvol gebeuren.
De rol van media en digitale bronnen
Een van de redenen dat jongeren steeds makkelijker over relaties praten, is de toegankelijkheid van informatie via media en digitale bronnen. Jongeren zoeken zelf vaak naar antwoorden op vragen over seksualiteit en relaties, en dit gebeurt vaak via internet. Het is daarom belangrijk dat jongeren betrouwbare informatiebronnen hebben. Hier kunnen scholen, ouders en JGZ-professionals een grote rol in spelen.
Informatie via betrouwbare websites zoals www.sense.info helpt jongeren om op een verstandige manier kennis te maken met seksualiteit en relaties. Daarnaast zijn er ook folders, vragenlijsten en educatieve programma’s beschikbaar die jongeren kunnen gebruiken. Deze middelen helpen jongeren om niet alleen meer informatie te krijgen, maar ook om hun eigen gedachten te ordenen.
Een voorbeeld van een praktisch hulpmiddel is de EMOVO-vragenlijst, die jongeren op 15- of 16-jarige leeftijd kunnen invullen. Deze vragenlijst helpt om eventuele problemen of vragen op seksueel gebied te identificeren. Als jongeren bijvoorbeeld scoren op bepaalde onderwerpen, kunnen ze worden verwezen naar de JGZ of naar externe hulp zoals de Sense-spreekuren.
Conclusie
Nederlandse jongeren leren steeds makkelijker praten over relaties en seksualiteit. Deze ontwikkeling is te danken aan een combinatie van factoren, waaronder seksuele vorming in scholen, toegankelijke informatiebronnen en het werk van professionals zoals de JGZ. Deze verandering is niet alleen positief voor de jongeren zelf, maar ook voor hun omgeving, omdat het draagt bij aan een beter begrip en respect tussen jongeren en anderen.
Het is belangrijk dat ouders, scholen en professionals deze ontwikkeling ondersteunen door jongeren een veilige sfeer te bieden, betrouwbare informatie te geven en gesprekken aan te kaarten over onderwerpen die jongeren vaak niet van zichzelf aan durven brengen. Met deze benadering wordt seksualiteit en relaties steeds meer gezien als onderwerpen die kunnen worden besproken, en niet als taboe. Dit helpt jongeren om beter voor te zijn op hun toekomst en hun relaties op een verantwoorde manier te beheren.