De Bende van Oss: Een Nederlandse misdaadfilm in de schaduw van een Brabantse stad
juli 17, 2025
In Nederland is fietsen meer dan alleen een vervoersmiddel – het is een manier van leven. Nederlanders fietsen niet alleen omdat ze dat kunnen, maar omdat ze dat willen. De fiets wordt hoogst gewaardeerd onder de bevolking en speelt een centrale rol in het dagelijks leven. Tegelijkertijd zijn er ook kansen en uitdagingen op het gebied van fietsinfrastructuur en veiligheid. In dit artikel wordt ingegaan op hoe Nederlanders fietsen ervaren, welke voordelen ze zien en wat de toekomst van fietsen in Nederland mogelijk in de ban brengt.
Waardering van de fiets
Een onderzoek uit 2020, uitgevoerd door I&O Research in samenwerking met de Dutch Cycling Embassy en de Fietsersbond, toont aan dat de fiets van alle vervoersmiddelen het best gewaardeerd wordt. Het rapportcijfer dat Nederlanders gaven voor fietsen was 8,3. Dit cijfer is hoger dan de waardering voor de auto (7,5) en het openbaar vervoer (6,7). Zoals het rapport laat zien, geven 96% van de Nederlanders een score van 7 of hoger voor de fiets. Voor de auto en het openbaar vervoer zijn deze percentages respectievelijk 85% en 67%.
De waardering van vervoermiddelen varieert echter wel afhankelijk van het gebruik. OV-reizigers (13% van de bevolking) geven het openbaar vervoer een hogere score (7,5) dan niet-gebruikers. Dit wijst op de betekenis van routine en ervaring bij de beoordeling van een vervoersmiddel.
Fietsen als gewoonte
Zeven op de tien Nederlanders fietsen minstens één dag per week. Echter, voor niet-wekelijkse fietsers zijn er belemmeringen: slecht weer, lange reistijd en grote afstanden worden genoemd als de belangrijkste redenen om minder vaak of helemaal niet te fietsen.
Voor degenen die wél wekelijks fietsen, zijn er bepaalde aspecten die bepalend zijn voor de ervaring. De Fietsmonitor 2020 stelt dat zowel de sociale veiligheid (de ervaring van veiligheid in de omgeving tijdens fietsen) als de verkeersveiligheid (veiligheid bij het rijden van A naar B) belangrijk zijn. De snelheid, gemak, comfort en aantrekkelijkheid van fietsen vormen ook een rol in de waardering.
Groene ruimtes en natuurgebieden worden vaak genoemd als positieve elementen die fietsen aantrekkelijker maken. Daarentegen geven fietsers aan dat andere weggebruikers, zoals bromfietsers, wielrenners en automobilisten, vaak hinderlijk worden ervaren, vooral vanwege hun hoge snelheid.
Fietsinfrastructuur en toekomstvisies
Hoewel fietsers vaak tevreden zijn over hun ervaring, zijn er ook kansen om fietsinfrastructuur verder te verbeteren. In regio’s zoals de Brainport-omgeving in Eindhoven werken gemeenten aan een fietsnetwerk dat fietsers een vrijliggend en onafgebroken pad biedt. Deze route verbindt belangrijke locaties op de kortste en meest milieuvriendelijke manier.
Carlo van der Weijer, directeur Smart Mobility bij de Technische Universiteit Eindhoven, stelt dat fietsnetwerken niet alleen op regionaal niveau, maar ook in binnensteden, een rol kunnen spelen. Hij benadrukt de noodzaak van conflictvrije fietspaden en prioriteit voor fietsers in het verkeer. Door het gebruik van fietsbruggen en tunnels kunnen fietsers veilig en efficiënt reizen. Aangezien fietsen lichter is dan treinen of bussen, zijn investeringen in fietsinfrastructuur relatief goedkoper en dus aantrekkelijker voor gemeenten.
De visie op fietsinfrastructuur is verder ontwikkeld in het concept van een 'fietsmetronetwerk'. Dit idee bevat vrijliggende fietspaden die fietsers kunnen gebruiken zonder stoplichten of kruisingen met motorvoertuigen. Zoals Van der Weijer zegt, is fietsinfrastructuur een manier om mensen uit hun auto te halen, iets dat openbaar vervoer vaak niet bereikt.
De rol van elektrische fietsen
Een recente ontwikkeling is de toename van elektrische fietsen. De helft van de gebruikers van elektrische fietsen geeft aan dat ze sindsdien minder vaak met de auto reizen. Dit suggereert dat elektrische fietsen een rol spelen in het verlagen van de afhankelijkheid van het automobiel en het verhogen van de fietsactiviteit.
Elektrische fietsen maken fietsen toegankelijker voor mensen die verder moeten fietsen of minder conditie hebben. Bovendien verminderen ze de lichamelijke inspanning en maken ze fietsen comfortabeler voor dagelijkse toepassingen.
Fietsstad Zwolle
Een voorbeeld van een gemeente die fietsinfrastructuur serieus neemt, is Zwolle. De wethouder William Dogger benadrukt dat Zwolle al jaren werkt aan goede fietsverbindingen en dat fietsers een centrale rol spelen in de ontwikkeling van nieuwe woonwijken. In 2022 is Zwolle uitgeroepen tot de beste fietsstad ter wereld, een prestatie die volgens Dogger een aansporing is om verder te werken aan doelen zoals 20% meer fietskilometers in 2027 ten opzichte van 2017.
De toekomst van fietsen in Nederland
De toekomst van fietsen in Nederland lijkt veelbelovend. Fietsinfrastructuur wordt steeds beter ontwikkeld, en fietsen wordt steeds meer gezien als een duurzame en gezonde keuze. Tegelijkertijd zijn er uitdagingen op het gebied van veiligheid en het verkeersbeleid. Het idee van een fietsmetronetwerk en het verleggen van prioriteiten naar fietsgeoriënteerde ontwikkeling (Cycle-Oriented Development) lijken veel potentie te hebben.
Volgens Carlo van der Weijer zou fietsinfrastructuur prioriteit moeten krijgen boven andere vervoersprojecten, omdat het effectief is in het verplaatsen van mensen uit hun auto. De huidige investeringen in fietsinfrastructuur zijn een positieve stap in de richting van een duurzamere mobiliteit in de toekomst.
Conclusie
Nederlanders waarderen fietsen hoog en zien het als een belangrijk onderdeel van hun dagelijks leven. De fiets wordt gezien als een duurzame, gezonde en efficiënte manier van reizen. Tegelijkertijd zijn er kansen om fietsinfrastructuur verder te verbeteren, zoals het ontwikkelen van fietsmetronetwerken en het aanpassen van verkeersbeleid.
Elektrische fietsen en het vergroten van fietskilometers zijn trends die de toekomst van fietsen in Nederland bepalen. Gemeenten zoals Zwolle tonen aan dat het mogelijk is om fietsers centraal te plaatsen in de stadsontwikkeling. De toekomst van fietsen lijkt dus veelbelovend, en de waardering van fietsen onder Nederlanders is een sterke basis voor verdere ontwikkelingen in dit gebied.