Nederlandse wintersporters overleden bij lawine in Zwitserland
juli 17, 2025
Het vwo-eindexamen Nederlands is een belangrijk moment in het leven van een leerling en vereist zorgvuldige voorbereiding. Voor ouders, docenten en leerlingen is het essent om te weten hoe men het beste op dit examen kan voorbereiden. In dit artikel worden enkele essentiële tips en aanpakken besproken, waarbij we steunen op ervaringen en analyses die uit de beschikbare informatie zijn afgeleid. De focus ligt op het jaar 2018, maar ook op de wijze waarop examens in de jaren erna zijn aangepakt om voorgaande problemen te voorkomen.
De rol van precorrecties en extra controles
Een van de belangrijkste ontwikkelingen die opkwam in de voorbereiding van examens in de jaren 2018 en daarna, was het gebruik van precorrecties. Dit is een proces waarbij docenten vooraf examens maken, om zo de duidelijkheid van de vragen en antwoorden te beoordelen. Deze toetsen gebeuren op een vrije zaterdag en worden georganiseerd voor vakken zoals Frans (vmbo), natuurkunde (havo) en economie (vwo).
Het doel van deze correcties is om ervoor te zorgen dat examenvragen duidelijk zijn en dat er voldoende ruimte is voor interpretaties, vooral bij open vragen. In 2018 werden er bijvoorbeeld elf antwoorden aangepast op het examen natuurkunde havo, en bij economie vwo werden elf antwoorden herschreven. De docenten die aan deze precorrecties deelnamen, gaven aan dat dit hun kritische blik op de examens vergroot en hen helpt om problemen te voorkomen die elders in de klas of bij nakijkgesprekken opduiken.
Een docent uit Waalwijk, Maartje Mestrom, stelde dat dit proces “iets nieuws” is en dat het “ervoor zorgt dat je alert blijft op de examens.” Collega Jan Machiel van Bragt voegde er aan toe dat dit een blik in de toekomst is: “Het gaat om de toekomst van de leerlingen. Het is goed om daar met collega's kritisch naar te kijken.”
Deze extra controles zijn ook bedoeld om problemen zoals die in 2017 te voorkomen. In dat jaar ontstond veel onvrede over de kwaliteit van het vwo-examen Frans. Docenten gingen zelfs af van het correctiemodel dat gebruikt werd om examens te nakijken. In 2018 werd daarom extra aandacht besteed aan het formuleren van duidelijke antwoorden en het opsporen van mogelijke ambiguiteden in de examenvragen.
Het belang van duidelijkheid en herziening van examens
Het vwo-eindexamen Nederlands is een van de vakken waarin regelmatig kritiek opkomt. In 2021 werd zelfs een alternatief eindexamen ontwikkeld, waarin een aantal van de huidige vragen werden herzien. Dit gebeurde omdat de examens, zoals zij in hun huidige vorm zijn, regelmatig kritisch worden beoordeeld door docenten en leerlingen. De kritiek richt zich onder meer op de toetsing van leesvaardigheden en de vraag of deze examens daadwerkelijk de kennis en vaardigheden toetsen die voor hoger onderwijs relevant zijn.
De uitgangspunten voor dit alternatieve examen waren duidelijk: behouden van de opzet van het huidige examen, waarbij een tekst wordt gegeven met vragen erover. Bovendien werden ook schrijfopdrachten ingevoerd, zoals bij vraag 7, waarbij leerlingen werden gevraagd om een bepaalde alinea te herschrijven voor een publiek van groep 8-leerlingen. Deze opdracht legt de nadruk op het vermogen om complexe tekst te herformuleren in eenvoudige taal.
Deze wijziging benadrukt de kritische blik op de huidige examenopzet. Docenten en examenmakers erkennen dat het examen niet alleen moet toetsen wat leerlingen geleerd hebben, maar ook hoe goed zij in staat zijn om kritisch te lezen, te denken en te schrijven.
Voorbereiding op het examen: tips en aanpakken
Bij de voorbereiding op het vwo-eindexamen Nederlands zijn een aantal essentiële stappen van belang. Deze worden gesteund door ervaringen van leerlingen en docenten, evenals door de aanbevelingen die in diverse bronnen zijn genoemd.
1. Oefenen met oude examens
Een van de meest effectieve manieren om voor te bereiden op het vwo-eindexamen Nederlands is het oefenen met oude examens. Dit helpt om de vraagstellingen te begrijpen en om te wennen aan het tempo waarin examenvragen moeten worden beantwoord. Oude examens zijn beschikbaar vanaf 1999 (voor vwo en havo) of 2003 (voor vmbo). Deze zijn gratis en zonder inloggen te raadplegen via platforms zoals AlleExamens.nl. Hier kan men ook specifieke opgaven zoeken in alle examens tegelijk.
Het gebruik van oude examens is niet alleen nuttig voor het herkennen van vaste vraagstellingen, maar ook voor het oefenen van het schrijven van essays en het analyseren van teksten. Oefening met echte examens helpt leerlingen om stress te verminderen en een beter beheerschap van de tijdsdruk te ontwikkelen.
2. Een spiekbrief schrijven
Een aanrader voor leerlingen is het maken van een spiekbrief. Hoewel dit niet letterlijk gebruikt mag worden tijdens het examen, is het een handig hulpmiddel om complexe informatie te ordenen en te onthouden. Docenten adviseren om een pen, blauw of zwart, bij de hand te hebben en notities te maken van die punten die moeilijk te onthouden zijn of vaak fout worden.
3. Positief denken
Psychologisch onderzoek en praktische ervaringen tonen aan dat positiviteit tijdens de examenperiode een grote rol speelt in de prestaties van leerlingen. Negatieve gedachten kunnen het examencijfer met een heel punt verlagen. Daarom is het belangrijk om positieve manieren te zoeken om met stress om te gaan, zoals het stellen van vragen aan docenten, het delen van leerstof met klasgenoten of het ontwikkelen van creatieve manieren om leerstof te verwerken.
4. Leermethoden variëren
De manier waarop leerlingen lesstof verwerken kan sterk variëren. Voor sommigen is het leren met behulp van audio’s of video’s effectiever, terwijl anderen beter leren door schriftelijk te noteren. Het is daarom raadzaam om verschillende methoden te proberen, zoals het maken van vlogs, het overhoren met een klasgenoot of het gebruik van een bal om het leren van geschiedenis of literatuur te vergemakkelijken.
5. Energie en voeding
Tijdens de examenperiode is het belangrijk dat leerlingen genoeg energie hebben om te leren en examens te maken. Een gezonde voeding is daarom een essentiële factor. Voedingsadviezen adviseren om producten met langdurige energie te gebruiken, zoals bananen, noten en broodjes. Deze kunnen zowel tijdens het leren als tijdens het examen helpen om alert te blijven.
Samenwerking en examentrainingen
Een belangrijk aspect van de voorbereiding op het vwo-eindexamen is ook de samenwerking tussen leerlingen en docenten. In veel scholen worden examentrainingen georganiseerd, waarin leerlingen kunnen oefenen met examens en feedback ontvangen. Deze trainingen worden vaak gegeven door stichtingen zoals Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL), die ook initiatieven zoals AlleExamens.nl ontwikkelt.
Het betrokken zijn bij deze trainingen helpt leerlingen om beter te begrijpen hoe examens worden beoordeeld en wat de verwachtingen zijn. Daarnaast biedt het ook de mogelijkheid om eventuele problemen of vragen tijdig te bespreken met docenten of medeleerlingen.
Conclusie
Het vwo-eindexamen Nederlands is een complexe toets die zowel kennis als vaardigheden toetst. Tijdens de voorbereiding is het belangrijk om gebruik te maken van bewezen methoden zoals het oefenen met oude examens, het schrijven van spiekbriefjes en het hanteren van positiviteit. Naast persoonlijke voorbereiding is ook samenwerking met docenten en medeleerlingen essentieel voor het succesvol afronden van het examen.
De ervaringen en aanpassingen die zijn genomen in de jaren 2018 en daarna laten zien dat de toetsing van leerlingen niet alleen gericht is op het testen van kennis, maar ook op het bevorderen van kritisch denken en taalvaardigheid. Door het gebruik van precorrecties en alternatieve examens is het mogelijk om examens duidelijker en eerlijker te maken, zodat leerlingen beter voorbereid worden op hun toekomstige studies.