Nederlandse campings leuk voor pubers: Een gids voor gezinnen op kampeervakantie
juli 17, 2025
Sinds de jaren 50 van de vorige eeuw heeft een bijzondere historische beweging plaatsgevonden: Nederlanders, voornamelijk boeren en tuinders, vestigden zich in Brazilië. Deze emigratie vond plaats op zoek naar betere levensomstandigheden, in de hoop van armoede en werkloosheid te ontsnappen. De groepen vestigden zich in kolonies, waar ze samenwerkingen aangingen en een stukje Nederland probeerden te behouden. Tot op de dag van vandaag zijn er nog steeds dorpjes in Brazilië die sterk Nederlandse trekken vertonen, zoals Holambra en Castrolanda. Deze dorpen zijn niet alleen geschiedkundig interessant, maar ook levendige toeristische trekpleisters. In dit artikel bespreken we de geschiedenis, de huidige toestand en de bezoeksaspecten van deze Nederlandse dorpen in Brazilië.
Emigratie uit Nederland
Na de Tweede Wereldoorlog stond Nederland voor grote uitdagingen. De landbouwsector was hard getroffen, en het land worstelde met armoede en tekorten. In de jaren 50 werd emigratie naar het buitenland een populaire oplossing voor velen. Nederlanders vertrokken naar landen als Canada, Nieuw-Zeeland, Australië en ook Brazilië. In Brazilië vestigden zich vooral boeren en tuinders, aangezien het land een ruime agrarische potentie had. In 1948 vertrok een groep van ongeveer vijfhonderd Brabantse boeren naar Brazilië om melk en melkproducten te produceren, wat leidde tot de stichting van Holambra. Later volgden ook andere groepen, zoals de Drentse boeren die Castrolanda stichtten.
Castrolanda: Een stukje Drenthe in het zuidoosten van Brazilië
Castrolanda is een Nederlandse kolonie in de staat Paraná in het zuidoosten van Brazilië. Het dorp werd 70 jaar geleden gesticht door 50 boeren uit Drenthe. In de beginjaren was de situatie niet eenvoudig; de Nederlandse koeien stierven aan tropische ziektes, en er was veel armoede. Toch hielden de boeren vol en bouwden ze uiteindelijk grote boerenbedrijven. Castrolanda is tegenwoordig een levendig dorp waar Nederlandse tradities nog steeds worden gevierd. Zo vindt er iedere maandagavond een oefening plaats van een mannenkoor in de molen ‘de Immigrant’. De inwoners van Castrolanda blijven hun Nederlandse wortels bewaren, zowel qua taal als qua cultuur. In huis wordt bijvoorbeeld Nederlands gesproken, en er zijn regelmatig activiteiten die verwijzen naar Nederlandse tradities zoals klompendansen en koningsdag.
Holambra: Van boerenkolonie tot bloemenhoofdstad
Holambra is een ander voorbeeld van een Nederlandse kolonie in Brazilië, en wellicht het bekendste van allemaal. De kolonie ontstond in 1948 toen een groep van ongeveer vijfhonderd Brabantse boeren naar Brazilië vertrok. De naam Holambra is een samenvoeging van ‘Holanda’, ‘Ámerica’ en ‘Brasil’, wat aangeeft dat het een dorp is dat een mix is van Nederland en Brazilië. In de beginjaren bleek de levenswijze van de Nederlandse boeren niet direct geschikt voor de tropische omstandigheden in Brazilië. De meegebrachte koeien stierven aan ziektes, en de boeren moesten dus omgaan met de realiteit van het nieuwe land.
Uiteindelijk besloten de boeren over te stappen op sierteelt, wat bleek een goede keuze te zijn. In 1989 begon Holambra met het veilen van bloemen en planten, en tegenwoordig is het dorp de grootste exporteur van bloemen in Zuid-Amerika. In 1997 kreeg Holambra zelfs het predicaat ‘toeristische trekpleister’ van het Braziliaanse instituut voor toerisme. Het dorp is tegenwoordig een populaire bestemming voor toeristen, die niet alleen de Nederlandse invloeden kunnen ervaren, maar ook genieten van de bloemencultuur en de gezellige sfeer. In Holambra zijn er nagemaakte Hollandse huisjes, een molen en restaurants die Nederlandse gerechten aanbieden zoals pannenkoeken, poffertjes en kroketten. Daarnaast is er jaarlijks de Expoflora, een bloemententoonstelling die miljoenen Braziliaanse toeristen aantrekt.
Klompendansen en culturele integratie
Een van de meest opvallende culturele aspecten van deze Nederlandse dorpen in Brazilië is de voortdurende aanwezigheid van klompendansen. In zowel Castrolanda als Holambra is klompendans nog steeds een levendige traditie. In Holambra bijvoorbeeld is de Fanfarra Amigos de Holambra een klompendansgroep van jongeren uit arme gezinnen. Deze groep treedt op in Volendamse klederdracht en heeft zelfs een tournee in Nederland gedaan. Het doel van deze groep is om jongeren af te leiden van criminaliteit en drugsgebruik, en ze ervaring te geven met optredens in binnen- en buitenland. Het feit dat jongeren hier Nederlandse klederdracht en dansen leren, toont aan dat de Nederlandse invloed nog steeds sterk aanwezig is.
Agrarische successen en economische groei
De agrarische activiteiten van deze Nederlandse kolonies zijn sleutel tot hun economische groei. In Castrolanda en Holambra is de focus op de productie van melk en zuivelproducten, evenals op de teelt van akkerbouwproducten zoals soja, rijst, mais, bonen en aardappels. In Holambra speelt de bloemencultuur een centrale rol in de economie. De ABC kolonies — Arapotí, Batavo en Castrolanda — zijn grotendeels protestants en hebben, na moeilijke beginjaren, uiteindelijk ook succesvol geïntegreerd in de Braziliaanse maatschappij. Deze landbouwcoöperaties werken samen en hebben geleid tot een sterke agrarische sector in de regio.
Nederlandse kolonies in het bredere historisch kader
De Nederlandse kolonies in Brazilië zijn geen spontane ontwikkeling, maar staan in een bredere historische context. Reeds in de zeventiende eeuw had Nederland een rol gespeeld in de kolonisatie van het noordoosten van Brazilië. Johan Maurits van Nassau, een Nederlandse kolonist, versloeg de Portugezen en stichtte een stad. Tot op de dag van vandaag is er nog sprake van Nederlandse invloeden in steden zoals Recife, waar Delftsblauwe tegels en bruggen naar Nederlandse personen zijn genoemd. De kolonisatie door Nederland en Portugal had een grote impact op de ontwikkeling van Brazilië, met name op de Afro-Braziliaanse cultuur. De Nederlandse kolonies van de twintigste eeuw zijn dan ook een logische voortzetting van deze geschiedenis, maar met een ander doel: landbouw en economische onafhankelijkheid.
Toerisme in de Nederlandse dorpen van Brazilië
Voor toeristen zijn de Nederlandse dorpen in Brazilië een unieke en interessante bestemming. Castrolanda en Holambra zijn beide toeristische trekpleisters, waarbij toeristen niet alleen de Nederlandse invloeden kunnen ervaren, maar ook de Braziliaanse cultuur en natuur kunnen ontdekken. In Castrolanda is het dorp zelf een levendig centrum van Nederlandse traditie en moderniteit. In Holambra is het dorp niet alleen bekend om de bloemencultuur, maar ook om het aanbod van Nederlandse gerechten en de aanwezigheid van een molen en nagemaakte Hollandse huisjes. Bezoekers kunnen hier dus een stukje Nederland meemaken, midden in Brazilië.
Toekomst van de Nederlandse dorpen in Brazilië
Hoewel de Nederlandse dorpen in Brazilië nog steeds actief zijn en hun tradities behouden, is er ook sprake van vraagtekens. De jongere generatie wordt steeds minder geïdentificeerd met de Nederlandse wortels, en er zijn ook economische uitdagingen. In Castrolanda wordt bijvoorbeeld gewaarschuwd dat de tradities niet voor eeuwig kunnen worden behouden. De jongeren zijn vaak geïntegreerd in de Braziliaanse maatschappij en kiezen niet altijd voor de landbouw of de tradities van hun ouders. Toch blijft het dorp een symbolische plek van Nederlandse identiteit in het hart van Brazilië. In Holambra is de situatie iets anders; de economie is sterk, en het dorp heeft zich goed geïntegreerd in de Braziliaanse markt. Toch blijft de Nederlandse invloed zichtbaar, en is het dorp een waar trekpleister voor toeristen die iets unieks willen ervaren.
Conclusie
De Nederlandse dorpen in Brazilië zijn een unieke en interessante bladzijde in de geschiedenis van Nederland en Brazilië. De emigratie van Nederlanders in de jaren 50 en daarna is een beweging die tot de oprichting van kolonies leidde, waarin Nederlandse boeren en tuinders probeerden hun wortels te behouden. Dorpen als Castrolanda en Holambra zijn tot op de dag van vandaag levendige gemeenschappen waar Nederlandse tradities zoals klompendansen en koningsdag nog steeds worden gevierd. Deze dorpen zijn niet alleen geschiedkundig waardevol, maar ook toeristisch aantrekkelijk. Voor toeristen is een bezoek aan deze dorpen een kans om iets unieks te ervaren, namelijk een stukje Nederland midden in Brazilië. De toekomst van deze dorpen is onzeker, aangezien de jongere generatie minder geïdentificeerd is met de Nederlandse wortels. Toch blijven ze symbool staan voor de moed en het streven van Nederlanders die op zoek gingen naar een beter leven.