Nederlandse gids bezoekt Montecatini: een tocht door kunst, cultuur en rust
juli 17, 2025
Nederlanders zien hun gemiddelde lengte stijgen sinds de jaren tachtig, maar tegelijkertijd groeit ook hun gemiddelde gewicht. Dit fenomeen is onderwerp van steeds meer aandacht binnen de gezondheidssector en de media. De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) tonen aan dat zowel mannen als vrouwen in de loop der tijd zijn toegenomen in lengte, maar vooral ook in gewicht. Deze ontwikkeling heeft gevolgen voor de gezondheid, de levensstijl en de infrastructuur in het land.
Deze trend is niet uniform over het hele land verspreid. Zo blijkt uit de gegevens dat mensen in de noordelijke provincies zoals Friesland en Groningen het langst zijn, maar ook het zwaarst. In zuidelijke regio’s zoals Limburg zijn de mensen relatief korter, en tegelijkertijd ligt het overgewichtspercentage daar iets lager. De informatie die beschikbaar is, geeft bovendien een duidelijk beeld van de toename van gewicht per centimeter lichaamslengte, en hoe dit verschilt tussen mannen en vrouwen.
In dit artikel wordt nader ingegaan op de ontwikkelingen in lengte en gewicht onder Nederlanders vanaf 1981 tot 2018. Er wordt ook ingegaan op regionale verschillen en mogelijke oorzaken van deze trends, evenals de gevolgen voor de gezondheid en maatschappij. Op basis van de gegevens uit de CBS-statistieken wordt een duidelijk en feitelijke weergave gemaakt van deze maatschappelijke verandering.
Toename van de lichaamslengte
Sinds 1981 zijn Nederlanders gemiddeld langer geworden. Volgens de CBS-gegevens is de gemiddelde lengte van Nederlandse mannen met 3,8 centimeter toegenomen, tot 181 centimeter in 2018. Vrouwen zijn iets minder sterk gegroeid, namelijk met 1,5 centimeter, tot een gemiddelde lengte van 167 centimeter in hetzelfde jaar. Deze toename is relatief geleidelijk, maar zichtbaar in de langere termijn.
De verandering is duidelijk zichtbaar per regio. In de noordelijke provincies zoals Friesland en Groningen zijn de mensen het langst. Mannen in Friesland zijn bijna 182 centimeter, terwijl vrouwen daar gemiddeld iets boven de 168 centimeter uitkomen. In Groningen ligt de gemiddelde lengte van mannen op ruim 181 centimeter en vrouwen op iets meer dan 168 centimeter. In de zuidelijke regio’s zoals Limburg zijn de mensen gemiddeld iets korter, ongeveer 3 centimeter minder dan in de noordelijke provincies.
Deze verschillen in lengte zijn onder meer het gevolg van genetische factoren, levensstijl en voeding, maar ook van de regio’s waarin mensen wonen. Bovendien is er een duidelijke trend dat mensen met een Nederlandse achtergrond iets langer zijn dan mensen met een migratieachtergrond. Dit wijst op verschillen in genetische voorouders en mogelijke verschillen in voeding en gezondheidsvoorzieningen.
Toename van het lichaamsgewicht
Tegelijkertijd met de toename van de lichaamslengte is er ook een aanzienlijke stijging van het gemiddelde gewicht. Dit is vooral duidelijk bij vrouwen, die per toegenomen centimeter lichaamslengte gemiddeld 4,7 kilogram zwaarder zijn geworden. Bij mannen is dit minder sterk, namelijk 2,3 kilogram per centimeter extra lengte.
In 2018 was het gemiddelde gewicht van Nederlandse mannen iets meer dan 87 kilogram, terwijl vrouwen gemiddeld 74 kilogram woog. Deze cijfers tonen aan dat ook in deze periode het lichaamsgewicht aanzienlijk is toegenomen, vooral bij vrouwen. Bovendien is het verschijnsel van mensen die meer dan 100 kilogram wegen steeds vaker te registreren. Dit is niet meer zo uitzonderlijk als in vroegere jaren.
De toename van het gewicht heeft ook gevolgen voor het overgewichtspercentage in Nederland. In de noordelijke regio’s is het percentage mensen dat te zwaar is gemiddeld hoger dan in het zuiden. Zo zijn er in Drenthe mannen en vrouwen die gemiddeld 87 respectievelijk 74 kilogram wegen, terwijl in Limburg het gemiddelde gewicht iets lager is. In de Groningse gemeenten Stadskanaal, Vlagtwedde, Menterwolde en Oldambt is het percentage mensen met overgewicht zelfs hoger dan 60 procent. Dit is significant hoger dan het landelijke gemiddelde.
Regionale verschillen in lengte en gewicht
De gegevens tonen duidelijk aan dat er aanzienlijke verschillen zijn tussen regio’s in het land. In de noordelijke provincies zoals Friesland, Groningen en Drenthe zijn mensen niet alleen langer, maar ook zwaarder dan in het zuiden van Nederland. In Limburg zijn de mensen gemiddeld het kortst, met een gemiddelde lengte van 178,6 centimeter voor mannen en 165,3 centimeter voor vrouwen. In Noord-Brabant zijn mannen en vrouwen ook iets korter dan in de noordelijke regio’s.
Bij overgewicht is de situatie vergelijkbaar. In Noord-Holland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg is het percentage overgewicht relatief lager. In Amsterdam en Utrecht ligt het percentage zelfs rond de veertig procent, wat relatief gezond wordt genoemd. Tegelijkertijd is in het noordoosten van het land, met name in Drenthe, Groningen en sommige gemeenten daarvan, het overgewichtspercentage hoger. In Stadskanaal, Vlagtwedde, Menterwolde en Oldambt wonen de meeste mensen met overgewicht, met een percentage van meer dan zestig procent.
Deze regionale verschillen kunnen worden toegeschreven aan een combinatie van factoren zoals voeding, beweging, economische status en toegang tot gezondheidszorg. In regio’s waar de inwoners relatief gezonder leven, is het percentage overgewicht lager. In regio’s waar de voeding meer vette en zoute producten bevat, en waar mensen minder actief zijn, is het percentage overgewicht hoger.
Gevolgen voor de gezondheid
De toename van zowel lengte als gewicht heeft gevolgen voor de gezondheid van Nederlanders. Het stijgende overgewichtspercentage leidt tot een toename van gezondheidsklachten zoals hart- en vaatziekten, diabetes en bepaalde vormen van kanker. Bovendien is overgewicht een belangrijke factor in de vermindering van de levensverwachting en de kwaliteit van leven. Onderzoek wijst uit dat mensen met overgewicht vaker onder medische zorg lijden en sneller aan ziekten lijden die met overgewicht samenhangen.
De toename van het lichaamsgewicht heeft ook invloed op het spier- en skeletstelsel. Mensen die zwaarder zijn, lopen een groter risico op rugklachten, gewrichtsproblemen en artrose. De extra belasting op de gewrichten en spieren kan leiden tot verminderde mobiliteit en verminderde sportieve prestaties. Bovendien is overgewicht geassocieerd met mentale gezondheidsproblemen zoals depressie en angststoornissen.
De gezondheidssector reageert op deze trends met beleidsmaatregelen en preventieve programma’s. Zo worden er campagnes gestart om mensen te motiveren tot gezonder eten en meer beweging. Ook worden er programma’s opgezet voor mensen met overgewicht, om hen te helpen met het afvallen en het onderhouden van een gezonde levensstijl. De uitdaging is om deze trends om te keren en de gezondheid van de bevolking te verbeteren.
Conclusie
De trend dat Nederlanders steeds langer en zwaarder worden is duidelijk zichtbaar in de CBS-statistieken. Sinds 1981 is de gemiddelde lengte van zowel mannen als vrouwen toegenomen, maar tegelijkertijd is het gemiddelde gewicht aanzienlijk gestegen. Deze ontwikkeling is sterker bij vrouwen dan bij mannen. De toename van het gewicht heeft gevolgen voor de gezondheid en levensstijl, en leidt tot een toename van overgewicht in bepaalde regio’s.
Regionale verschillen tonen aan dat mensen in de noordelijke regio’s zoals Friesland en Groningen het langst en zwaarst zijn, terwijl mensen in Limburg en andere zuidelijke regio’s relatief korter en lichter zijn. Het percentage overgewicht is ook hoger in het noordoosten van het land dan in het zuiden.
Deze trends roepen vragen op over de toekomstige gezondheid van de Nederlandse bevolking en de maatregelen die nodig zijn om de gezondheid te verbeteren. Het is belangrijk dat zowel individuen als beleidsmakers bewust worden van deze ontwikkelingen, om de gezondheid van de bevolking te behouden en te verbeteren.