De Gekste Plek van Nederland: Een Reisgids met Unieke Interieur- en Ruimtelijke Inspiratie
juli 8, 2025
De luchtkwaliteit in Nederland is in veel delen van het land slecht, wat vooral te wijten is aan de combinatie van verkeer, industrie en de locatie van bepaalde gemeenten. Volgens verschillende onderzoeken, waaronder die van het journalistieke platform Pointer, zijn er meerdere steden en gemeenten waar de luchtvervuiling aanzienlijk boven de aanbevolen grenzen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ligt. Dit artikel bespreekt de meest vervuilde steden en gemeenten in Nederland en de oorzaken van de slechte luchtkwaliteit.
De ergste plekken in Nederland
De meest vervuilde lucht in Nederland wordt gevonden in de westkant van Rotterdam, met name in Schiedam en Vlaardingen. Hier ligt de luchtvervuiling meer dan twee keer boven de WHO-normen. Dit komt door een combinatie van drukke scheepvaart, industrie, snelwegen, houtkachels en een vliegveld in de buurt. De lucht in deze regio’s bevat veel stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM2.5), waardoor de gezondheidsrisico’s groot zijn.
De top tien gemeenten met de meest vervuilde lucht zijn:
- Schiedam (Zuid-Holland) – Vervuilingsscore: 2,15
- Rijswijk (Zuid-Holland) – 2,08
- Ridderkerk (Zuid-Holland) – 2,04
- Delft (Zuid-Holland) – 2,03
- Utrecht (Utrecht) – 2,01
- Papendrecht (Zuid-Holland) – 2,01
- Vlaardingen (Zuid-Holland) – 2,01
- Rotterdam (Zuid-Holland) – 2,00
- Barendrecht (Zuid-Holland) – 1,99
- Hendrik-Ido-Ambacht (Zuid-Holland) – 1,98
Deze gemeenten vallen onder de categorie van de meest vervuilde gebieden in Nederland. De luchtkwaliteit in deze regio’s is dusdanig slecht dat de concentraties van schadelijke stoffen het dubbele zijn van de aanbevolen waarden van de WHO. Dit betekent dat inwoners hier regelmatig last hebben van gezondheidsschade, waaronder astma, hart- en vaatziekten, beroertes en longkanker.
Oorzaken van de luchtkwaliteit in Nederland
De slechte luchtkwaliteit in Nederland is het gevolg van meerdere factoren. De belangrijkste oorzaken zijn:
1. Verkeer
Het verkeer is de grootste bijdrage leverende factor aan de luchtkwaliteit in Nederland. In grote steden zoals Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam is de concentratie stikstofdioxide en fijnstof aanzienlijk hoger dan de aanbevolen waarden. In de binnensteden van deze steden is de lucht verontreinigd door de hoge hoeveelheid auto’s, busjes en vrachtwagens. Daarnaast zorgen de snelwegen rond deze steden voor een constante stroom vervuiling.
2. Industrie en scheepvaart
In sommige regio’s is de industriële activiteit een belangrijke bron van luchtvervuiling. In Schiedam en Vlaardingen ligt de luchtvervuiling vooral aan de overkant van het water, waar chemische fabrieken en scheepsbewegingen plaatsvinden. De scheepvaart is een belangrijke bron van stikstofdioxide en fijnstof, vooral in regio’s zoals de haven van Rotterdam.
3. Houtkachels en woningbouw
De gebruik van houtkachels in woningen draagt bij aan de luchtkwaliteit in bepaalde gebieden. In de buurt van Schiedam en Vlaardingen zijn er veel woningen die met houtkachels worden ververst, waardoor de lucht in deze gebieden extra vervuild raakt. Daarnaast zorgen bouwactiviteiten en de uitbreiding van woningen voor een toename van luchtvervuiling.
4. Snelwegen en vliegveld
De aanwezigheid van meerdere snelwegen en een vliegveld in de regio’s rond Schiedam en Vlaardingen zorgt voor een constante stroom vervuiling. De lucht in deze gebieden bevat dusdanig veel schadelijke stoffen dat de gezondheidsrisico’s groot zijn.
Gezondheidseffecten van vervuilde lucht
De slechte luchtkwaliteit in Nederland heeft ernstige gezondheidseffecten. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het GGD-advies sterven Nederlanders gemiddeld tien maanden eerder door luchtvervuiling. De luchtkwaliteit is vooral gevaarlijk voor kinderen en ouderen, die kwetsbaarder zijn voor schadelijke stoffen zoals stikstofdioxide en fijnstof.
De gevolgen zijn:
- Astma: Kinderen die in gebieden met hoge luchtkwaliteit wonen, lopen meer kans op het ontwikkelen van astma.
- Hartaanvallen en beroertes: Luchtvervuiling verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, waaronder beroertes.
- Longkanker: Langdurige blootstelling aan fijnstof en stikstofdioxide verhoogt het risico op longkanker.
- Gezondheidskosten: De gezondheidskosten die ontstaan door luchtvervuiling zijn aanzienlijk. Volgens het RIVM zijn er jaarlijks tienduizenden gevallen van langdurige ziekte door luchtvervuiling.
Maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren
Om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren, zijn er verschillende maatregelen genomen. De regering heeft in samenwerking met gemeenten en particuliere bedrijven actie ondernomen om de vervuiling te verminderen. Hieronder staan enkele belangrijke maatregelen:
1. Schone Lucht Akkoord
In januari 2020 hebben tientallen gemeenten, provincies en het rijk het Schone Lucht Akkoord getekend. Dit akkoord beoogt de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren door maatregelen te nemen voor verkeer, scheepvaart, landbouw, industrie en de bouwsector. De verwachting is dat dit tot 2030 leidt tot een aanzienlijke verbetering van de luchtkwaliteit en dat minimaal 50% van de gezondheidswinst wordt behaald.
2. Milieuzones
De gemeente Rotterdam heeft al milieuzones ingevoerd en biedt stopcontacten voor schepen aan, zodat zij hun generatoren kunnen uitschakelen. Dit is een belangrijke maatregel om de vervuiling in de haven van Rotterdam te verminderen.
3. Strengere normen voor voertuigen
Vanaf 2021 gaan de roetfilters van dieselauto’s worden gekeurd bij de APK. Ook komen er strengere normen voor auto’s, vrachtauto’s en brommers. Hiermee wordt de uitstoot van schadelijke stoffen verminderd.
4. Energie-efficiënte woningen
Om de luchtkwaliteit te verbeteren, wordt er ook gekeken naar de energie-efficiëntie van woningen. Houtkachels en andere verwarmingsmethoden die schadelijke stoffen veroorzaken, worden beperkt.
De toekomst van de luchtkwaliteit in Nederland
De luchtkwaliteit in Nederland is in veel delen van het land slecht, maar er zijn ook gebieden waar de lucht nog vrij schoon is. Op Vlieland en Schiermonnikoog kan je nog gezonde lucht inademen. Deze eilanden zijn een van de weinige plekken in Nederland waar de lucht nog voldoet aan de aanbevolen waarden van de WHO.
De toekomst van de luchtkwaliteit in Nederland hangt af van de maatregelen die worden genomen. De regering en gemeenten moeten actief blijven werken aan het verbeteren van de luchtkwaliteit, zodat de gezondheid van de inwoners wordt beschermd. Daarnaast is het belangrijk dat bedrijven en particulieren hun bijdrage leveren aan het verlagen van de vervuiling.
Conclusie
De luchtkwaliteit in Nederland is in veel delen van het land slecht, met name in de regio’s rond Rotterdam, Schiedam en Vlaardingen. De oorzaken zijn het verkeer, de industriële activiteit, de scheepvaart en de gebruikte verwarmingsmethoden. De gevolgen zijn ernstig voor de gezondheid, met name voor kinderen en ouderen. Om de luchtkwaliteit te verbeteren, zijn er verschillende maatregelen genomen, waaronder het Schone Lucht Akkoord, milieuzones en strengere normen voor voertuigen. De toekomst van de luchtkwaliteit hangt af van de actie die wordt ondernomen om de vervuiling te verminderen.
Bronnen
- https://www.metronieuws.nl/in-het-nieuws/binnenland/2025/02/meest-vervuilde-lucht/
- https://pointer.kro-ncrv.nl/hier-vind-je-vieste-lucht-nederland-luchtkwaliteit-jouw-buurt
- https://www.change.inc/industrie/de-stad-als-grote-vervuiler-rotterdam-in-top-vier-vervuilendste-steden-36799
- https://uctechnologies.nl/nl/booster/article/lucht-moet-overal-schoner
- https://webwoordenboek.nl/kenniscentrum/wat-is-de-meest-vervuilde-stad-van-nederland
- https://www.rodi.nl/alphenaandenrijn/nieuws/435945/adem-in-maar-liever-niet-hier-de-vieste-lucht-van-nederland-v
- https://nos.nl/regio/zh-rijnmond/artikel/608423-de-vieste-lucht-van-nederland-top-tien-vol-met-gemeenten-in-onze-regio
- https://pointer.kro-ncrv.nl/schiedam-slechtste-luchtkwaliteit-nederland-ook-delft-utrecht-scoren-slecht
- https://www.interglot.com/dictionary/nl/en/translate/meest
- https://www.hartvannederland.nl/milieu-gezondheid/natuur/artikelen/slechtste-luchtkwaliteit-nederland
- https://milieudefensie.nl/recht-op-gezonde-lucht/waar-is-de-lucht-ongezond