Nederland en de stijgende trends in criminaliteit: inzichten en uitdagingen
juli 17, 2025
De tiende editie van de nationale leescampagne Nederland Leest in 2015 stond in het teken van het korte verhaal. In deze maandelijkse campagne, waarbij één boek centraal staat en gratis wordt uitgedeeld aan bibliotheksleden, kreeg het genre van het korte verhaal een prominente plek. De bundel Nederland leest de mooiste korte verhalen werd samengesteld door A.L. Snijders, een erkende meester in het schrijven van korte verhalen. Deze bundel bevat 40 verhalen van Nederlands en Vlaams auteurs, variërend van kort tot zeer kort. Elke provincie had zelfs een eigen editie, met een specifiek omslag en een extra katern met verhalen uit de regio.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van deze bundel, op basis van de gegevens uit de bronnen. We zullen onder andere ingaan op de thema’s van de verhalen, de rol van A.L. Snijders, de bijzondere editie per provincie, en enkele voorbeelden van de inhoud. Het doel is om een duidelijk en informatief beeld te geven van deze bundel, gericht op lezers en boekenliefhebbers die geïnteresseerd zijn in Nederlandse literatuur en educatieve leesactiviteiten.
Inhoud en structuur van de bundel
De bundel Nederland leest de mooiste korte verhalen bevat een zeer gevarieerd resem korte verhalen, geschreven door zowel bekende als minder bekende auteurs. A.L. Snijders, de editor van de bundel, koos de verhalen op basis van eigen smaak en kwaliteit. De bundel is dus eerder een persoonlijke selectie dan een representatief overzicht van Nederlandse literatuur. Het boek is bedoeld als een veldboeket, zoals in de flaptekst genoemd, en biedt lezers een brede waaier aan stijlen, thema’s en perspectieven.
De verhalen zijn gevarieerd in lengte, van enkele korte bladzijden tot wat langere verhalen. Ze zijn allemaal geschreven in het Nederlands of het Vlaams, en spelen zich af op verschillende tijdstippen en locaties in Nederland of Vlaanderen. De redactie van de bundel is uitgevoerd door Stichting CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek), een organisatie die sinds 1907 de Nederlandse literatuur ondersteunt.
Voorbeelden van verhalen
Een aantal verhalen uit de bundel is expliciet genoemd in de bronnen. Deze geven een indruk van de thema’s en stijlen die te vinden zijn in de bundel. Hieronder volgt een overzicht van enkele van deze verhalen, met een korte samenvatting van de context en inhoud.
'Een korte weg tot succes' door Jules Deelder
In dit verhaal wordt de levensloop van een personage, B., beschreven. Het verhaal speelt zich af in de jaren twintig of dertig, waarin B. lid wordt van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB), een Nederlandse politieke partij. De NSB bestond van 1931 tot en met 1945. Een belangrijk element in het verhaal is de DKW, een Duits automerk, wat een korte verwijzing is naar Duitse productie en de internationale context van die tijd.
Het verhaal is in twee delen gesplitst, met een tijdsverschil van achttien maanden tussen de gebeurtenissen. Het perspectief is alwetend, wat duidelijk is aan zinnen als: “Achttien maanden zijn verlopen sinds B. de brochure heeft aangevraagd.” Dit verhaal biedt een beknopte maar diepgaande kijk op politieke bewegingen en persoonlijke ontwikkelingen in een historische context.
'Agenda' door Ischa Meijer
Het verhaal 'Agenda' speelt zich af in Amsterdam, waar de Dikke Man woont. Hij bezoekt het huis van zijn overleden ouders in een dorpse laan. Het is avond en het regent licht. Het verhaal concentreert zich op de ontmoeting die de Dikke Man maakt in dit dorp. Het perspectief is persoonlijk, want de Dikke Man vertelt zijn eigen ervaringen.
'Tocht' door Leen Raats
In dit verhaal is de verteller geboren in Antwerpen, maar het is niet duidelijk of ze daar nog woont. Het verhaal speelt zich af in een tijd waarin er sprake is van een mp3-speler en een tablet, wat aangeeft dat de tijd in de tweede helft van de twintigste of in de eenentwintigste eeuw ligt. De verteller maakt een tocht, mogelijk een reflectie op haar eigen leven of een fysieke reis.
'Waterlelies en sterren' door Gied Jaspars
Het verhaal 'Waterlelies en sterren' speelt zich af op het Gein, een riviertje van zes kilometer tussen Driemond en Abcoude. De verteller roeit over het donkere water, onder een donkere lucht met waterlelies in de verte. Het is zondagmiddag twaalf uur. Het verhaal is gevoelloos en reflectief, met een sterk beeld van stilte en natuur.
'Wanda Lota' door Bernlef
Dit verhaal is kort en gebeurt bijna volledig binnen de wandelruimte van een slaapkamer en een badkamer. Het is ochtend, wat het tijdsgevoel van het verhaal bepaalt. De inhoud is persoonlijk en intiem, met een focus op kleine details die grote betekenis kunnen hebben.
'Iemand die het meent' door Maartje Wortel
Dit verhaal wordt verteld door een ik-verteller, die persoonlijke gevoelens en ervaringen deelt. De inhoud is niet expliciet genoemd in de bronnen, maar de benadering suggereert een introspectieve en emotionele toon.
Kort vertelde verhalen en hun unieke karakter
De verhalen in deze bundel zijn allemaal kort, maar ze tonen een grote verscheidenheid aan stijl, thema en perspectief. De meeste verhalen worden verteld door een ik-verteller, wat de lezer een directe en persoonlijke kijk geeft op de gebeurtenissen. Deze keuze benadrukt de kracht van het korte verhaal: het vermogen om in weinig woorden een complete wereld, emotie of verhaal te creëren.
Deze bundel is dus niet alleen een collectie van verschillende verhalen, maar ook een demonstratie van de brengkraft en variatie binnen het genre van het korte verhaal. Het is een boek dat zowel educatief is – omdat het een breed spectrum aan Nederlandse literatuur toont – als inspirerend – omdat het lezers uitnodigt om te denken over het korte verhaal als een krachtige vorm van literatuur.
De tiende editie van Nederland Leest
De bundel Nederland leest de mooiste korte verhalen is uitgegeven in het kader van de tiende editie van Nederland Leest, een nationale leescampagne die sinds 2005 jaarlijks wordt georganiseerd. De campagne is een initiatief van de CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) en de Vereniging Openbare Bibliotheken. Het doel van de campagne is om mensen te inspireren om te lezen, en om een bredere kijk te creëren op de rol van het boek in de maatschappij.
In de tiende editie van 2015 werd het korte verhaal centraal gezet. Volgens de organisatie past het korte verhaal uitstekend in de huidige tijd, waarin mensen weinig tijd hebben en alles sneller moet. Het korte verhaal vereist een andere leeshouding dan een roman of essay, en speelt in op de fantasie van de lezer. Daarnaast is het korte verhaal een uitstekend instrument voor het leren lezen, omdat het eindigt in een afgeronde vorm en een volledig verhaal biedt.
Provinciale edities
Een bijzonder aspect van de tiende editie is dat er voor elke provincie een eigen editie van de bundel is uitgegeven. Naast een uniek omslag heeft iedere provincie een aparte katern met verhalen uit de regio. Dit betekent dat lezers uit Noord-Holland bijvoorbeeld verhalen vinden die specifiek zijn voor hun regio, terwijl lezers uit Zuid-Holland verhalen lezen die specifiek voor hun regio zijn samengesteld.
In Noord-Holland zijn de verhalen van A.L. Snijders bijvoorbeeld voorafgegaan door acht verhalen die zijn aangedragen door medewerkers van openbare bibliotheken in die regio. Deze keuze benadrukt de rol van de bibliotheek als centrum voor literatuur en lezen, en geeft een ruimere kijk op het Nederlandse literaire landschap.
De rol van A.L. Snijders
A.L. Snijders is een centrale figuur in deze bundel. Hij is niet alleen de editor, maar ook een erkende meester in het schrijven van korte verhalen. In de flaptekst wordt hij genoemd als de meester van het ZKV, het Zeer Korte Verhaal. Voor deze bundel heeft hij 40 verhalen uitgekozen, volgens eigen smaak. Dit betekent dat de bundel een persoonlijke keuze is, waarin Snijders zijn voorkeuren en literaire smaak zichtbaar maakt.
Snijders heeft ervoor gekozen om een breed spectrum aan auteurs te betrekken, van klassieke schrijvers zoals Nescio tot hedendaagse auteurs zoals Tommy Wieringa. Ook zijn er verhalen van bekende schrijvers als Jules Deelder en Ischa Meijer, die allemaal een eigen stijl en thema bieden. Deze mix van auteurs en stijlen maakt de bundel niet alleen interessant voor lezers, maar ook educatief, omdat het een overzicht geeft van de verscheidenheid van het Nederlandse literaire landschap.
Conclusie
De bundel Nederland leest de mooiste korte verhalen biedt een rijke en variëerde collectie van korte verhalen, samengesteld door A.L. Snijders. Het is uitgegeven in het kader van de tiende editie van Nederland Leest, een nationale leescampagne die gericht is op het inspireren van lezers en het versterken van de rol van het boek in de maatschappij. De bundel is bedoeld als een veldboeket, met 40 verhalen die variëren in thema, stijl en perspectief.
Elke provincie heeft haar eigen editie, met een uniek omslag en extra verhalen uit de regio. Dit benadrukt de rol van de bibliotheek als centrum voor literatuur en lezen, en geeft een bredere kijk op het Nederlandse literaire landschap. De verhalen zijn kort, maar ze bevatten een grote kracht en variatie, en ze bieden lezers een unieke kans om te denken over het korte verhaal als een krachtige vorm van literatuur.
De bundel is dus niet alleen een educatief en inspirerend boek, maar ook een duidelijke reflectie van de rijkdom en verscheidenheid van het Nederlandse literaire landschap. Het is een aanrader voor alle lezers die geïnteresseerd zijn in korte verhalen en in het Nederlandse literaire erfgoed.