Nederland Zingt Steeds Beter: Een Reis door de Muzikale Beleving van het Land
juli 17, 2025
Nederland is een land met een hoge bevolkingsdichtheid en een duidelijk patroon van bevolkingsverdeling. In de afgelopen jaren is er sprake van groei in en rond grotere steden, terwijl gemeenten aan de randen van het land vaak krimpen. Deze trends zijn zowel het resultaat van migratie als van natuurlijke bevolkingsveranderingen. In dit artikel wordt ingegaan op de huidige bevolkingsverdeling per stad in Nederland, de groei- en krimptrajecten, en de verwachtingen voor de komende jaren. De informatie is gebaseerd op recente cijfers en analyses van betrouwbare bronnen zoals het CBS, het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), en andere regionale statistieken.
Bevolkingsgroei en Krimp in Nederland
De bevolking van Nederland is tussen 1 januari 2016 en 1 januari 2024 met 5,7 procent toegenomen. Deze groei is vooral het gevolg van migratie van buitenlandse inwoners, terwijl de natuurlijke groei (aantal geboorten minus sterfte) slechts een kleine bijdrage levert. Niet alle gemeenten hebben echter baat bij deze groei: in 28 van de 342 huidige gemeenten is sprake van bevolkingskrimp. Deze krimp is meestal het gevolg van een hoger aantal sterfgevallen dan geboortes, vaak gecombineerd met uitstroming van bevolking.
De gemeenten waar de bevolking het sterkst is gedaald zijn meestal aan de randen van het land te vinden. In Zuid-Limburg, Groningen, de Achterhoek en Zeeuws-Vlaanderen zijn de bevolkingsafnames het meest opvallend. Bijvoorbeeld in Simpelveld is het aantal inwoners met 4,5 procent gedaald, gevolgd door Eemsdelta met 4,3 procent en Gulpen-Wittem met 3,1 procent. Ook in gemeenten zoals Sluis, Doesburg, Brunssum en Meerssen is het aantal inwoners met meer dan 2 procent afgenomen.
In tegenstelling tot deze krimptrajecten is de bevolkingsgroei het sterkst in en rond grote steden. In het midden van het land, in Noord-Brabant en in Flevoland zijn de meeste gemeenten met een hoge bevolkingsgroei te vinden. Waddinxveeg is de gemeente die het snelst is gegroeid. Deze groei wordt onder andere veroorzaakt door het aantrekken van nieuwe inwoners, die meestal komen wonen in stadsranden of in stadsgebieden met goede infrastructuur en werkgelegenheid.
Bevolkingsdichtheid in Nederland
Nederland is met 533 inwoners per vierkante kilometer landoppervlak na Malta het dichtstbevolkte land in de Europese Unie. In 1995 was de bevolkingsdichtheid nog 455 inwoners per vierkante kilometer. De bevolkingsdichtheid varieert sterk per regio. De hoogste bevolkingsdichtheid is te vinden in West-Nederland, terwijl de lage bevolkingsdichtheid vooral in Noord-Nederland te vinden is.
De provincie Zuid-Holland is het dichtstbevolkt, met meer dan 1400 inwoners per vierkante kilometer. Ook Noord-Holland heeft een hoge bevolkingsdichtheid, met meer dan 1100 inwoners per vierkante kilometer. In Drenthe is het meeste landoppervlak per inwoner, waar gemiddeld 191 personen per vierkante kilometer wonen. Dit is ruim 7 keer zo weinig als in Zuid-Holland. Ook in de provincies Groningen (260 inwoners per km²), Friesland (198) en Zeeland (220) is er veel ruimte per inwoner.
De gemeente Den Haag heeft met bijna 6900 inwoners per vierkante kilometer de hoogste bevolkingsdichtheid in het land. In 99 van de 342 huidige gemeenten wonen meer dan 1000 personen per vierkante kilometer. Deze gemeenten wonen 9,5 miljoen mensen, wat meer dan de helft van de totale bevolking van Nederland is. Deze 99 gemeenten bevinden zich op slechts 13 procent van het totale Nederlandse landoppervlak.
Aan de andere kant van de schaal zijn de Waddeneilanden met de laagste bevolkingsdichtheid. Op Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog wonen, buiten het toeristenseizoen, minder dan 100 personen per vierkante kilometer. Deze gemeenten zijn ook vaak de gemeenten waar sprake is van bevolkingskrimp.
Groei in en rond de grote steden
De groei van de bevolking is het sterkst in en rond de grote steden. Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht zijn hierin de voornaamste voorbeelden. In deze steden en hun directe omgeving is sprake van sterke migratiestromen, met name vanuit andere delen van Nederland en uit het buitenland. De Randstad is een belangrijk centrum van bevolkingsgroei, met name door de aantrekkingskracht van de werkgelegenheid, educatie en infrastructuur.
De steden zelf zijn ook de meest dichtbevolkte gebieden in het land. De bevolkingsdichtheid in stedelijke gebieden is over het algemeen hoger dan in plattelandsgebieden. Den Haag is hierin het duidelijkste voorbeeld, met een bevolkingsdichtheid van bijna 6900 inwoners per vierkante kilometer. De gemeente Den Haag is ook een van de snelst groeiende steden in Nederland.
Amsterdam is met 934.526 inwoners de grootste stad in Nederland. In 2025 is het aantal inwoners van Amsterdam verwacht te passen de 1 miljoen. De stad is een belangrijk toeristisch aantrekkingspunt en heeft een grote hoeveelheid culturele en historische attracties. Het Rijksmuseum, het Anne Frankhuis, de grachten en de Erasmusbrug zijn slechts een paar van de bekendste bezienswaardigheden in Amsterdam.
Rotterdam is de tweede grootste stad in Nederland met 672.960 inwoners. De stad is bekend om haar architectonische hoogtepunten, zoals de Erasmusbrug en de Markthal. Ook de haven van Rotterdam is een belangrijk onderdeel van de economie van de stad. In 2025 is Rotterdam de tweede stad met de hoogste toeristische aantrekkingskracht in Nederland, met jaarlijks ongeveer 18 miljoen bezoekers.
Groei en krimp in de Randstad
De Randstad is een gebied dat sterk bevolkingsgroei vertoont. In en rond de grote steden zoals Den Haag, Amsterdam en Rotterdam is de bevolkingsgroei het duidelijkst zichtbaar. Deze groei is het gevolg van zowel natuurlijke bevolkingsveranderingen als migratie. In de Randstad is ook sprake van een toename van de jonge bevolking, met name van personen tussen 20 en de AOW-leeftijd. Deze leeftijdsgroep is verwacht te groeien van 10,6 miljoen in 2021 naar 11,0 miljoen in 2035. Deze groei is vooral verwacht in de Randstad, Flevoland, op de Veluwe en in en rond Eindhoven.
In tegenstelling tot de Randstad zijn er regio's waar de bevolking krimpt. Deze regio's liggen vooral langs de oostgrens van het land en in Zeeland. In deze gemeenten is de bevolkingskrimp vaak het gevolg van uitstroming van jonge mensen en een stijgend aantal sterfgevallen in vergelijking met het aantal geboortes. In 54 gemeenten is een krimp van meer dan 2,5 procent verwacht. Deze gemeenten liggen vooral in het noorden en langs de oostgrens van het land, en zullen ook sneller vergrijzen dan de grotere gemeenten.
Bevolkingsverdeling per stad in Nederland
De bevolkingsverdeling per stad in Nederland is in 2025 duidelijk ongelijk verdeeld. De vier grootste steden in Nederland zijn Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. De opvolgende steden met het hoogste aantal inwoners zijn Tilburg, Eindhoven, Breda en Almere.
Amsterdam is met 934.526 inwoners de grootste stad in Nederland. In 2025 is het aantal inwoners verwacht te passen de 1 miljoen. Rotterdam is met 672.960 inwoners de tweede stad. Den Haag is met 565.232 inwoners de derde en Utrecht is met 375.013 inwoners de vierde.
Tilburg is met 230.357 inwoners de vijfde grootste stad in Nederland. Deze stad is bekend om haar musea, zoals het Textielmuseum en het natuurmuseum Brabant. Eindhoven is met 249.035 inwoners de zesde grootste stad. De stad is vooral bekend om haar technologische industrie en haar populaire attracties zoals het Efteling en Beekse Bergen.
Almere is met 229.574 inwoners de achtste grootste stad in Nederland. Deze stad staat bekend om haar moderne architectuur en recreatiegebieden. De stad grenst aan drie meren en biedt in de zomer veel zwem- en recreatieactiviteiten. Ook de moeite waard in Almere zijn het stadslandgoed de Kemphaan en de Kunstlinie.
Toekomstige ontwikkelingen en prognoses
De bevolkingsgroei en krimp in Nederland zijn niet alleen het gevolg van huidige trends, maar worden ook beïnvloed door toekomstige ontwikkelingen. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) hebben in 2022 de Regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2022-2050 gepubliceerd. Deze prognose verwacht dat Nederland in 2035 ongeveer 18,9 miljoen inwoners zal tellen, een toename van 1,3 miljoen ten opzichte van 2022.
Volgens deze prognose zullen vooral de grote en middelgrote gemeenten verder groeien, net als verschillende randgemeenten rond de grote steden. In 54 gemeenten is een krimp van meer dan 2,5 procent verwacht. Deze gemeenten liggen vooral in het noorden en langs de oostgrens van het land. Bovendien zullen deze gemeenten sneller vergrijzen dan de grotere gemeenten. In 2035 zal ruim 24 procent van de bevolking 65 jaar of ouder zijn, nu is dat nog 20 procent.
De vier grote steden zijn minder vergrijsd dan de kleinere gemeenten, maar ook hier neemt de vergrijzing de komende jaren naar verwachting toe. Van 14 procent 65-plussers in 2022 is het verwacht dat dit in 2035 zal stijgen naar 19 procent. In andere delen van Nederland gaat de vergrijzing echter nog sneller. Vooral in gemeenten die de komende jaren krimpen zal het aandeel ouderen in 2035 naar verwachting groot zijn, in veel gevallen 30 procent of meer. Het verschil in vergrijzing tussen stad en platteland neemt dus toe.
Conclusie
De bevolkingsverdeling in Nederland is sterk ongelijk verdeeld. In de grote steden en hun directe omgeving is sprake van sterke groei, terwijl gemeenten aan de randen van het land vaak krimpen. De Randstad is het centrum van deze groei, met name door migratie en een toename van jonge bevolking. In tegenstelling tot deze groei zijn er regio's waar sprake is van bevolkingskrimp, vooral langs de oostgrens van het land en in Zeeland. Deze krimp is vaak het gevolg van uitstroming van jonge mensen en een stijgend aantal sterfgevallen in vergelijking met het aantal geboortes.
De toekomstige ontwikkelingen van de bevolkingsverdeling in Nederland zijn ook duidelijk: de grotere steden zullen verder groeien, terwijl de randgemeenten sneller krimpen en vergrijzen. In 2035 is Nederland verwacht te tellen 18,9 miljoen inwoners, met een sterke toename van het aantal ouderen. Deze ontwikkelingen zullen grote gevolgen hebben voor de demografie, de economie en de sociale structuur van Nederland.