Wandelen in de Bossen van Nederland: 9 Uitstapjes voor Natuurliefde
juli 17, 2025
De Nederlandse radiolandschap staat op het punt van grote veranderingen. In de afgelopen jaren is het analoge FM-netwerk steeds meer onder druk gekomen door de opkomst van digitale alternatieven zoals DAB+ en internetradio. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de huidige status van FM-radio in Nederland, de plannen voor afschakeling, en wat dit betekent voor luisteraars en de markt.
FM-radio: een klassieker in transformatie
FM-radio is in Nederland al jaren de meest gebruikte manier om radio te luisteren. Het heeft een brede dekking, is goedkoper dan digitale oplossingen en biedt een betrouwbare signaalontvangst. Toch is het technologisch gezien verouderd vergeleken met de digitale alternatieven die op de voorgrond treden.
In 2017 maakte Noorwegen de overgang van analoge naar digitale radio volledig. Het is een land dat heeft gekozen voor DAB+ als standaard voor digitale radio. In Nederland is het verhaal anders. Hoewel de overgang in gang is gezet, is de afschakeling van FM nog steeds niet op een bepaalde datum vastgelegd.
Volgens Jacqueline Bierhorst van Digital Radio NL, de organisatie die digitaal radio luisteren wil stimuleren, is het uitschakelen van FM in Nederland “een kwestie van tijd.” De uiteindelijke afschakeldatum hangt volgens haar af van hoe ver het publiek zich heeft georiënteerd op digitale alternatieven zoals DAB+.
Een concreet criterium voor het uitschakelen van FM is wel gedefinieerd: als minder dan dertig procent van het radioverkeer via FM gebeurt, dan zal er een afschakeldatum worden bepaald. Dit criterium maakt deel uit van een strategische benadering om de overgang zo soepel mogelijk te maken.
De opkomst van DAB+ en internetradio
Wat is DAB+?
DAB+, ook wel bekend als digitale radio, is de opvolger van de analoge FM-radio. Het biedt een betere geluidskwaliteit, minder storingen en meer kanaalslecties. Bovendien is het een technologie die energie-efficiënter is en die makkelijker geschikt is voor toekomstige innovaties.
Digital Radio NL is verantwoordelijk voor de uitrol van DAB+ in Nederland. Het is een samenwerkingsverband tussen de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), commerciële radiozenders, de overheid en technologiebedrijven. Volgens Bierhorst is het belangrijk dat de markt, en vooral de consumenten, zich voorbereiden op de overgang.
Internetradio als alternatief
Nieuwe technologieën zoals internetradio bieden een extra dimensie aan het radiolandschap. Internetradio’s kunnen niet alleen via DAB+ worden ontvangen, maar ook via wifi of kabel. Ze bieden een gigantische keuze aan zenders (meer dan 26.000) en zijn onafhankelijk van geografische locaties. Het grote nadeel is echter dat internetradio’s afhankelijk zijn van een stabiele internetverbinding.
In combinatie met DAB+ vormen deze digitale alternatieven een sterke basis voor de toekomst van radio in Nederland.
Afschakeling van FM per regio
De overgang van FM naar digitale formaten verloopt niet in één keer, maar per regio. Zoals gemeld in de bronnen, heeft Ziggo al meerdere stappen gezet in de richting van de afschakeling van analoge FM-radio via de kabel. Op 20 juli 2021 werden bijvoorbeeld in de regio’s Utrecht, Driebergen en Veenendaal de analoge FM-kanaaluitzendingen voor Radio Continu uitgeschakeld. Dit betekent dat luisteraars in deze gebieden sinds dat moment niet meer analoog via de kabel naar Radio Continu kunnen luisteren.
De afschakeling verloopt in stappen, en het is mogelijk dat andere regio’s in de loop van 2021 of 2022 volgen. Kabelnetten zoals Kabelnet Veendam, CAI Harderwijk en Kabeltex hebben vooralsnog geen afschakelplannen bekendgemaakt, maar het is verwacht dat ook zij uiteindelijk over zullen stappen naar digitale alternatieven.
Welke radio’s zijn er op de markt?
Voor luisteraars die zich voorbereiden op de toekomst van radio is het belangrijk om de juiste apparatuur te kiezen. Tegenwoordig zijn er verschillende typen digitale radio’s beschikbaar:
- DAB+-radio’s: Deze zijn geschikt voor het ontvangen van digitale radiozenders en bieden een betere geluidskwaliteit dan analoge FM-radio’s.
- DAB+-radio’s met accu: Deze radio’s zijn handig voor het gebruik op reis of in de tuin en zijn energie-efficiënter.
- Internetradio’s: Deze kunnen via wifi of LAN kabels worden aangesloten en bieden toegang tot duizenden zenders wereldwijd. Ze zijn echter afhankelijk van een internetverbinding.
Voor mensen die vooral naar regionale of lokale zenders luisteren, is het verstandig om te controleren of deze zenders ook beschikbaar zijn in digitale vorm. In sommige gevallen is de overgang van analoge naar digitale zenders al voltooid, zoals bij Radio Continu in bepaalde regio’s.
De rol van de overheid en marktpartijen
De overgang van analoge naar digitale radio is een gezamenlijke inspanning van de overheid, radiostations en technologiebedrijven. De Europese richtlijn die eind 2020 trad in werking maakt het verplicht dat nieuwe auto’s DAB+-ondersteuning bevatten. Dit maakt de overgang ook voor automobilisten gemakkelijker.
Volgens Bierhorst is het belangrijk dat de overgang zorgvuldig gepland wordt. “Je moet dit niet eenzijdig opleggen,” zegt ze. “Het moet voor consumenten een soepele overgang worden. Daarom is het zaak dat producenten en makers ervoor zorgen dat voldoende mensen al via DAB+ of internet luisteren.”
De markt speelt een belangrijke rol in het succes van de overgang. Nieuwe DAB+ radio’s zijn al beschikbaar op de markt, en de productie van FM-only radio’s neemt af. In België is het bijvoorbeeld al sinds januari 2023 verplicht dat een radio minstens DAB+-ondersteuning biedt. Nederland is op dit moment nog niet zo ver, maar het is verwacht dat ook hier de regelgeving zal veranderen in de toekomst.
Wat betekent de overgang voor luisteraars?
De overgang van FM naar DAB+ en internetradio betekent dat luisteraars zich opnieuw moeten oriënteren. Voor sommigen is dit geen probleem, maar voor anderen kan het een aanpassing zijn. Het is belangrijk om voor te bereiden op deze overgang:
- Controleer of je huidige radio FM-only is of digitale formaten ondersteunt.
- Beschouw het kopen van een DAB+ of internetradio als investering in de toekomst.
- Check of jouw favoriete zenders beschikbaar zijn in digitale vorm.
Het is mogelijk dat sommige zenders eerder overgaan naar digitale formaten dan andere. In sommige gevallen is de analoge uitzending al gestopt, zoals bij Radio Continu in bepaalde regio’s.
Conclusie
De overgang van analoge FM-radio naar digitale formaten zoals DAB+ en internetradio is een wereldwijde trend. In Nederland is de overgang nog niet volledig gerealiseerd, maar de stappen zijn duidelijk zichtbaar. De afschakeling van FM in Nederland is een kwestie van tijd, en de uiteindelijke afschakeldatum hangt af van de mate waarin luisteraars zich al op digitale alternatieven hebben afgestemd.
Hoewel er nog geen exacte datum is voor de landelijke afschakeling van FM, is het verstandig voor luisteraars om zich op te stellen voor de toekomst. Door te investeren in de juiste apparatuur en te controleren of jouw favoriete zenders beschikbaar zijn in digitale vorm, kun je voorbereid de overgang maken.
Digital Radio NL en andere partijen blijven werken aan het stimuleren van digitale radio luisteren in Nederland. De overgang is gepland als een soepele en marktgerichte proces, zodat het voor zowel producenten als consumenten een succes wordt.