Nederland blijft op rijtuigje van welvaart rijden: land steeds rijker, ook in 2024
juli 17, 2025
De Nederlandse VOC-route biedt reizigers een unieke kans om het land te verkennen via een mix van historische steden, kustnatuur en rijke botanische tuinen. Deze route is sterk gerelateerd aan de rijke maritieme geschiedenis van Nederland, waarin het Handelsvereniging van Verre Oost (VOC) een centrale rol speelde. In deze artikel zullen we een reis door deze route volgen, waarbij aandacht gaat naar wandelingen in Enkhuizen, fietsroutes rond het IJsselmeer, botanische tuinen in Nederland en zelfs historische verbindingen met zuidelijke punten zoals Kaap Hoorn in Chili. De route is ideaal voor wie zowel historisch erfgoed als natuur wil ontdekken.
De rol van de VOC in de Nederlandse geschiedenis
De Verenigde Oostindische Compagnie, of VOC, speelde een bepalende rol in de 17e-eeuwse wereldhandel. Nederlandse ontdekkingsreizigers zoals Willem Schouten en Jacob Le Maire probeerden alternatieve handelsroutes te vinden om Azië te bereiken, om zo de monopoliepositie van de VOC te versterken. Een van hun ontdekkingen was Kaap Hoorn, dat tegenwoordig in Chili ligt. Hoewel het punt zich in Zuid-Amerika bevindt, kreeg het zijn naam vanwege de VOC-activiteiten in de regio. Deze historische achtergrond legt de basis voor de route die we nu zullen verkennen.
Wandelingen in Enkhuizen: Een Stad vol VOC-Erfgoed
Een van de rijkste steden in termen van VOC-erfgoed is Enkhuizen. Deze stad, gelegen in de regio Noord-Holland, heeft een sfeervolle historie en biedt wandelaars een rijke dosis culturele en natuurlijke ervaringen.
Startpunt: Het Snouck van Loosenpark
De wandeling begint bij het station van Enkhuizen, waar je via het Snouck van Loosenpark de stad in loopt. Dit park is een van de vroegste sociale woningbouwprojecten van Nederland, ontworpen door Margaretha Snouck van Loosen, dochter van een rijke VOC-familie. Het park bevat niet alleen rustige wandelpaden en vijvers, maar ook prachtige chalets die vroeger als arbeiderswoningen dienst deden. Het park is een perfecte plek om even te ontspannen voor de rest van de wandeling.
Vestingwal en Koepoort
Na een wandeling door de sfeervolle straatjes van Enkhuizen bereik je de Vestingwal, een populair wandelpad bij hondenbezitters. Hier kom je langs de Koepoort, een van de oude toegangspoorten tot de stad. De poort is ontworpen met een lichte bocht, zodat vijandelijke kogels afketsten op de zijmuren. Het is een bijzonder stuk architectuur dat de militaire geschiedenis van de stad toon.
Praktische tips voor de wandeling
De wandeling bedraagt ongeveer 13 kilometer en is gedeeltelijk over verharde wegen en onverharde paden. In het seizoen zijn bepaalde paden langs de Noorder Kadijk begroeid met bereklauw en brandnetel, wat voor wandelaars een hinder kan vormen. Het is aan te raden om geschikte kleding en schoenen te dragen. Routebeschrijvingen zijn beschikbaar via de Wandelzoekpagina, en je kunt GPS-tracks downloaden voor extra hulp. Het wandelen start en eindigt bij het station, wat het bereikbaar maakt via het openbaar vervoer of met de auto.
Fietsroute rond het IJsselmeer: Een Echt Hollands Avontuur
Voor wie liever op fiets reist, biedt de fietsroute rond het IJsselmeer een prachtige combinatie van historische stadjes en natuurlijke perlen. Deze route is een klassieker en een must-visit voor fietsliefhebbers die de oude Hollandsheid willen ervaren.
Historische stadjes langs de route
De route brengt je langs stadjes zoals Enkhuizen, Hoorn, Stavoren en Kampen, die rijk zijn aan historische gebouwen en markante gevels. Deze steden hebben hun karakter behouden door eeuwen van handel en bouwactiviteiten, waarbij de rijkdom van de VOC een grote rol speelde. De gebouwen zijn getuigen van de economische bloei van de 17e en 18e eeuwen.
Natuurgebieden
De route voert ook door prachtige natuurgebieden zoals Broek in Waterland, de Weerribben en een deel van de Veluwe. In deze gebieden kun je de rust en het landschap volledig waarnemen. Broek in Waterland, bijvoorbeeld, is een bekend natuurgebied met vele wandel- en fietspaden. De Weerribben is een UNESCO-erfgoodgebied, waar je een prachtig landschap van moerassen en bossen kunt verkennen. Het is een ideaal gebied voor een rustige fietsrit.
Unieke aspecten van de fietsroute
Een van de unieke aspecten van deze route is de mogelijkheid om met de boot van Enkhuizen naar Stavoren te reizen. Deze verbinding maakt de route nog eens extra interessant en maakt het mogelijk om de eindeloze lagen van het IJsselmeer te zien vanaf een ander perspectief. Ook is er de mogelijkheid om bagage mee te nemen, zodat je geen zorgen hoeft te maken over het dragen van je spullen tijdens de tocht.
Botanische Tuinen en Tropische Kassen: Een Wereldreis in Nederland
Nederland is niet alleen rijk aan historie en natuur, maar ook aan botanische tuinen en tropische kassen. Deze tuinen zijn een gevolg van de VOC-activiteiten in Azië en andere regio’s, waarin exotische plantensoorten werden geïntroduceerd in Nederland. Een van de oudste botanische tuinen is de Hortus Botanicus in Amsterdam, die dateert uit 1638.
Hortus Botanicus Amsterdam
De Hortus Botanicus is een van de oudste botanische tuinen van Europa en was ooit een kruidentuin van de VOC. Deze tuin is niet alleen wetenschappelijk belangrijk, maar ook historisch. Het collectie van planten is een spiegel van de VOC-activiteiten in Azië, waarin de planten werden meegenomen om onderzoek te doen en om de Europese markt te voorzien van exotische producten.
Andere botanische tuinen
Naast de Hortus Botanicus zijn er ook andere botanische tuinen in Nederland die waard zijn om te bezoeken. Deze tuinen bieden een unieke kans om een wereldreis te maken zonder je te verlaten uit Nederland. Hier kun je tropische planten zien, zoals orchideeën, palmsoorten en andere exotische bloemen.
Historische verbindingen: Van Kaap Hoorn tot de Noordpool
De VOC-route is niet alleen gebaseerd op Nederlandse historie, maar ook op internationale ontdekkingsreizen. De ontdekking van Kaap Hoorn in Chili is een voorbeeld van hoe Nederlandse ontdekkingsreizigers hun handelsrouten uitbreidden. Aan de andere kant van de wereld probeerden Nederlandse navigators ook alternatieve routes te vinden via de Noordpool.
De reis van Henry Hudson
Henry Hudson, een Engels-Nederlandse ontdekkingsreiziger, probeerde in de jaren 1600 een noordelijke doorvaartroute naar Azië te vinden. Zijn reizen brachten hem naar de kusten van Noord-Amerika en hij volgde de voetsporen van Nederlandse reizigers zoals Willem Barentsz. Barentsz strandde in 1596 bij Nova Zembla en overwinterde in een uit wrakhout gebouwde woning die Behouden Huys genoemd werd.
De zoektocht naar de noordelijke doorvaartroute was niet alleen een nautische uitdaging, maar ook een gevaarlijke onderneming. De schepen moesten de extreme klimaatomstandigheden overleven, inclusief ijsstormen en ziektes. Deze historische reizen hebben een grote invloed gehad op de nautische kennis van de tijd en legden de basis voor latere ontdekkingsreizen.
Conclusie
De Nederlandse VOC-route biedt reizigers een unieke kans om de rijke geschiedenis, culturele sfeer en natuurlijke pracht van Nederland te ontdekken. Of je nu wandelt door Enkhuizen, fietst rond het IJsselmeer of een wereldreis maakt in een botanische tuin, deze route toont het meest essentiële van het Nederlandse erfgoed. De historische verbindingen met zuidelijke en noordelijke punten zoals Kaap Hoorn en de Noordpool tonen ook aan hoe ver de invloed van de VOC reikte. Voor wie een reis wil maken die zowel educatief als vermakelijk is, is deze route een must-visit.