Atlas van de Toekomst: Leerlingenkaarten van het Nederland van 2040
juli 17, 2025
In Nederland zijn er dorpen die zich uitzonderlijk van de normale stedelijke landschappen afzetten. In plaats van wegen met verkeer, smalle grachten en kanalen vormen het centrale transportmedium. Een van de bekendste voorbeelden is Giethoorn, het zogenaamde "Venetië van het Noorden". Maar Giethoorn is slechts één van de vele prachtige dorpen in Nederland waarin je geen auto ziet rijden. Deze dorpen zijn vaak gelegen in rustige natuurgebieden, ver van de drukke steden, en bieden toeristen een unieke manier van reizen: op de boot, de fiets of te voet. In dit artikel gaan we dieper in op het fenomeen van dorpen zonder wegen, waar ze zich bevinden, hoe je ze kunt verkennen, en wat ze zo bijzonder maakt voor wie het Nederlandse landschap wil ontdekken.
Giethoorn: Het Venetië van het Noorden
Giethoorn is zonder twijfel het meest iconische dorp in Nederland zonder wegen. Gelegen in de provincie Overijssel, is het slechts 85 minuten rijden vanaf Amsterdam. Het dorp telt jaarlijks ongeveer 1 miljoen bezoekers, wat het in de top 10 plaatst van de meest bezochte dorpen in Nederland. Giethoorn is bekend om zijn prachtige grachten en woningen die alleen toegankelijk zijn via water. Er zijn geen straten of wegen, waardoor je je verplaatst via bootjes, sloepen of zelfs op de schaats in de wintermaanden.
Hoe Giethoorn te Bezoeken
Een bezoek aan Giethoorn vereist een passende manier van reizen. De meest populaire manier is het huren van een boot of sloep. Giethoorn telt 25 verschillende bootverhuurbedrijven. De goedkoopste optie is een zogenaamde "fluisterboot", geschikt voor 2 tot 4 personen, vanaf €29,50 per uur. Voor meer comfort is het ook mogelijk om een sloep te huren, met een prijs vanaf €35 per uur. Voor grotere groepen is er de optie van een "rondje met schipper", waarbij je begeleid wordt door een lokale gids. De prijs voor een groep van maximaal 6 personen begint bij €89 per uur.
Naast individueel varen zijn er ook begeleide rondvaarten beschikbaar, waarbij een schipper jou begeleidt op een toeristische route door het dorp. Deze rondvaarten zijn geschikt voor groepen tot 42 personen en duren ongeveer een uur. De prijzen variëren van €8,50 tot €15 per persoon. In het hoogseizoen kunnen de prijzen iets hoger liggen.
De Vaarroute-app
Om het bezoek aan Giethoorn nog verder te verbeteren, is er een vaarroute-app ontwikkeld. Deze app, beschikbaar sinds 2023, bevat de meest gebruikte vaarroutes door het dorp. Het is een duurzame alternatief voor de papieren kaarten die vroeger werden uitgedeeld. De app helpt bezoekers om het dorp goed te oriënteren en maakt het varen een nog comfortabelere ervaring.
Andere Dorpen zonder Wegen
Giethoorn is niet het enige dorp in Nederland waar je geen auto ziet rijden. Er zijn verschillende andere dorpen en gebieden die vergelijkbare kenmerken hebben of in voormalige stroomgebieden liggen, waar de verkeersmanier via water is.
Kalenberg
Een ander dorp dat zich op een bijzondere manier uitstrekt is Kalenberg. Tot ver in de 20e eeuw kon je dit dorp alleen bereiken via het water, en ook nu nog zijn de woningen aan de zuidkant van de Kalenbergergracht alleen bereikbaar via een fietspad of via kleine bruggetjes. Kalenberg ligt midden in het Nationaal Park Weerribben-Wieden, wat het een rustige en prachtige locatie geeft. Het dorp is een populaire bestemming voor wie op zoek is naar een afgelegen, sprookjesachtige omgeving.
Broek in Waterland
Broek in Waterland, gelegen in Noord-Holland, is een dorp waar je het beste op een boot kunt verkeren. Het dorp is bekend om zijn charmante, watergezicht. Het is mogelijk om er met een kano, fluisterboot of zelfs een SUPboard doorheen te varen. Het dorp ligt dicht bij Amsterdam, maar lijkt er ver vandaan. Het is een populaire bestemming voor wie wil ontsnappen aan de drukte van de hoofdstad, maar toch binnen een korte afstand wil blijven.
Drimmelen
Drimmelen, in Noord-Brabant, is een dorp met een beschermd dorpsgezicht. Het dorp is bekend om de monumentale achttiende- en negentiende-eeuwse panden die langs de Herengracht staan. Het is een prachtige plek om te bezoeken met een boot of kajak. Vanuit Drimmelen kun je ook de overgang maken naar het Nationaal Park De Biesbosch, via de rivier de Amer. Hier is het mogelijk om te wandelen op eilandjes die alleen via het water toegankelijk zijn.
Wat Maakt Dorpen zonder Wegen Bijzonder?
Dorpen zonder wegen bieden een unieke manier van reizen en verblijven in Nederland. In plaats van te rijden op wegen, verken je deze dorpen op het water of te voet. Dit leidt tot een rustiger, langzaam tempo van reizen, dat het landschap en de cultuur beter tot hun recht laat komen. De afwezigheid van auto's zorgt ook voor een lage impact op de omgeving en draagt bij aan een duurzamere toeristische ervaring.
Bovendien zijn deze dorpen vaak gelegen in prachtige natuurreserves of voormalige stroomgebieden. Dit maakt ze ook ideaal voor wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers. De combinatie van cultureel erfgoed en een rustige omgeving maakt deze dorpen tot unieke bestemmingen voor wie de Nederlandse cultuur en natuur wil ontdekken.
Bezoek aan Dorpen zonder Wegen: Tips
Bij het plannen van een bezoek aan een dorp zonder wegen, zijn er een aantal zaken waar je rekening mee moet houden:
- Vervoer: Overweeg een boot of fiets te huren om het dorp te verkennen. In veel dorpen is dit de enige manier om rond te komen.
- Tijdsbesteding: Plan voldoende tijd in voor een bezoek, omdat het verkenning van het dorp vaak langzaam en rustig verloopt.
- Weer: Zorg ervoor dat je geschikt gekleed bent voor de weersomstandigheden. In het voorjaar en de herfst is het vaak fris, terwijl de zomermaanden ideaal zijn voor een zonnescherm.
- Toegankelijkheid: Sommige dorpen zijn niet gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer. Overweeg een auto of een shuttle te gebruiken.
- Duurzaamheid: Volg de regels van het dorp en de omgeving. De meeste dorpen waar je geen auto ziet rijden, zijn ook sterk gericht op duurzaam toerisme.
Conclusie
Dorpen zonder wegen zijn een van de meest bijzondere trekpleisters in Nederland. Ze bieden een unieke manier van reizen, waarbij je het dorp verlaat in een rustig tempo en het landschap en de cultuur van dichtbij ervaart. Dorpen zoals Giethoorn, Kalenberg, Broek in Waterland en Drimmelen zijn slechts enkele voorbeelden van de vele sprookjesachtige dorpen die je kunt bezoeken in Nederland. Of je nu op de boot, te voet of op de fiets wilt verkeren, deze dorpen bieden een prachtige manier om Nederland te ontdekken.