Moordcijfers per stad in Nederland: een overzicht van statistieken en trends

Moord en doodslag zijn zeldzame, maar ernstige gebeurtenissen in Nederland. Hoewel het land internationaal gezien relatief veilig is, blijven er jaarlijks zaken van dodelijk geweld gepleegd. In dit artikel worden de meest recente cijfers en trends inzake moorden en doodslag per stad in Nederland gepresenteerd, met een focus op Rotterdam, Amsterdam en Den Haag, die regelmatig bovenaan staan in de landelijke cijfers. Het artikel biedt een overzicht van de statistieken, mogelijke oorzaken van geweld, en wat de overheid doet om dit fenomeen te voorkomen.

Moordcijfers in Nederland: landelijke trends

In 2023 kwamen in Nederland 125 mensen om het leven door moord of doodslag. In 2024 stegen deze cijfers licht, met 128 dodelijke slachtoffers in 125 zaken. Deze cijfers zijn grotendeels gebaseerd op gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en andere politie-instanties. De jongste moordvictime was een kind van enkele weken oud, terwijl het oudste slachtoffer 89 jaar was. In 2023 was het aantal slachtoffers gedaald ten opzichte van 2022, maar het aantal is nog steeds ongeveer gelijk aan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar.

Ruim twee derde van de slachtoffers in 2023 was man. Binnen de groep vrouwelijke slachtoffers is ruim de helft gedood door een (ex-)partner. Deze trend is sinds 2014 vrij stabiel gebleven. Bij mannen daarentegen was er tot 2016 een duidelijke daling in het aantal moordzaken, maar deze trend is sindsdien stokkend.

De meest criminele steden in Nederland

De meeste moorden en zware geweldszaken worden geregistreerd in de grotere steden van de Randstad, met name Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Dit heeft te maken met de bevolkingsomvang en de concentratie van criminele netwerken in stedelijke gebieden.

In 2024 blijft Amsterdam bovenaan op de lijst van meest criminele steden in Nederland. De stad registreerde 61.000 gevallen van diefstal, inbraak, geweld of vernieling, wat neerkomt op 67 zaken per duizend inwoners. Ondanks de algehele daling van misdaadcijfers in Nederland blijft Amsterdam geconfronteerd met relatief hoge aantallen inbraken, diefstallen en gewelddadige overvallen. De stad kampt ook met problemen rond georganiseerde misdaad, waaronder de Mocro Maffia, die verantwoordelijk zijn voor zowel grote aanslagen als kleinere geweldsincidenten.

Rotterdam volgt Amsterdam met betrekking tot het aantal moorden en zware geweldszaken. In 2024 werden er zestien slachtoffers van moord of doodslag geregistreerd in de Maasstad, wat betekent dat Rotterdam opnieuw de moordhoofdstad van Nederland is. In de afgelopen jaren was Amsterdam het aantal slachtoffers in de stad vaak hoger dan in Rotterdam, maar sinds 2022 is het aantal in Rotterdam toegenomen. In 2023 telde de stad elf dodelijke slachtoffers, terwijl het in 2022 al 17 was.

Den Haag, de derde stad in de lijst, had in 2024 negen dodelijke slachtoffers. Dit is een aanzienlijke daling ten opzichte van 2021, waarin er elf slachtoffers waren.

Jaarcijfers per stad: een historische vergelijking

Een overzicht van de jaarcijfers voor moorden en doodslag in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag geeft een duidelijk beeld van de trends sinds 2003.

Deze tabel toont aan dat het aantal moorden in Rotterdam in 2022 is toegenomen ten opzichte van 2021, terwijl Amsterdam juist een daling registreerde. In 2022 was Rotterdam voor het eerst sinds 2008 de stad met de meeste dodelijke slachtoffers. In 2023 en 2024 is dit beeld zich verder ontwikkeld, met Rotterdam opnieuw als moordhoofdstad.

Moordzaken in het criminele milieu

Een belangrijk deel van de moorden in Nederland valt binnen het criminele milieu. Deze zaken zijn vaak gerelateerd aan drugshandel, afrekeningen of liquidaties. In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zijn de concentraties van criminele netwerken het hoogst, wat betekent dat deze steden regelmatig betrokken zijn bij moorden in deze categorie.

In Amsterdam zijn de liquidaties in het criminele circuit een bekende oorzaak van moordzaken. In Rotterdam zijn moorden vaak gerelateerd aan drugshandel in de haven. De meeste andere regio’s in Nederland laten stabiele of licht gedaalde cijfers zien, hoewel schommelingen kunnen optreden door individuele cases.

Moorden in de familiesfeer

Naast moorden in het criminele milieu zijn er ook zaken die verband houden met de familiesfeer. Hierin gaat het vooral om moorden op partners, ex-geliefden, kinderen of ouders. Deze zaken zijn vaak bewust gepleegd en voorbereid, en eindigen in het algemeen met een zelfdoding van de dader.

Moorden in de familiesfeer vormen ongeveer 30 procent van het jaarlijks aantal moorden in Nederland. Deze categorie neemt in het algemeen toe tijdens tijden van economische crises of hoge werkloosheid. De daders zijn vaak drijfverachterd en frustratie is een belangrijk motief. Deze soort moorden wordt zelden door meerdere personen gepleegd.

Wat doet de overheid om moord en doodslag in Nederland te voorkomen?

De overheid en politie-instanties in Nederland voeren diverse maatregelen uit om moord en doodslag te voorkomen. In steden zoals Amsterdam en Rotterdam worden extra politiepatrouilles ingezet in gebieden met een hoog risico op geweld. Bovendien wordt er gewerkt aan preventieprogramma’s, met name voor jongeren en personen in risicogroepen.

In het criminele milieu wordt er ook op ingesproken, met name op drugsgerelateerd geweld. Het doel is om criminele netwerken te ontmantelen en de handel in illegale producten te beperken. Bovendien wordt er steeds meer aandacht besteed aan maatregelen tegen huiselijk geweld, waaronder het identificeren van risicopersoonlijkheden en het bieden van hulp aan slachtoffers.

Internationale context: hoe vergelijken de cijfers van Nederland?

Internationaal gezien behoort Nederland tot de landen waar relatief weinig moorden worden gepleegd. In 2021 waren Slovenië, Ierland, IJsland en Tsjechië de landen met de minste moorden per 100.000 inwoners. In landen uit de voormalige Sovjet-Unie, zoals Rusland, Oekraïne en Letland, was het aantal moorden aanzienlijk hoger. Wereldwijd worden de meeste moorden geregistreerd in Jamaica, waar 53 moorden per 100.000 inwoners werden gepleegd in 2021. Dit is 80 keer hoger dan in Nederland.

In landen zoals Zuid-Afrika, Honduras en Mexico is het aantal moorden ook relatief hoog. In de Verenigde Staten was het aantal moorden in 2021 10 keer hoger dan in Nederland. Nederland blijft dus een relatief veilig land, maar de cijfers binnen de eigen grenzen tonen wel aan dat er ruimte is voor verbetering.

Conclusie

Moord en doodslag zijn ernstige en zeldzame fenomenen in Nederland, maar ze blijven jaarlijks voorkomen. De steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag staan regelmatig bovenaan in de landelijke cijfers, mede door hun bevolkingsomvang en de concentratie van criminele netwerken. In dit artikel zijn de meest recente cijfers gepresenteerd, samen met een analyse van de oorzaken en de maatregelen die worden genomen om geweld te voorkomen.

Hoewel Nederland internationaal gezien relatief veilig is, is het belangrijk om bewust te zijn van de trends binnen de eigen regio. De cijfers tonen aan dat preventie, hulpverlening en samenwerking tussen politie en maatschappij een essentiële rol spelen bij het verminderen van moordzaken. Voor toeristen en bewoners is het verstandig om zich bewust te zijn van de veiligheid in stedelijke gebieden, maar het is ook belangrijk om niet overdreven te reageren op cijfers die in de media vaak uit de context worden genomen.

Bronnen

1. Rotterdam opnieuw moordhoofdstad van Nederland, maar cijfers zijn gedaald
2. Rotterdam moordhoofdstad van Nederland, meer mensen vermoord dan in Amsterdam
3. In deze stad werden vorig jaar de meeste moorden gepleegd
4. Moord en doodslag in Nederland in 2024
5. Meest criminale steden Nederland – Top 10 voor 2024
6. Meer mensen vermoord in 2022 – Meeste slachtoffers in Rotterdam
7. Moorden in Nederland – Feiten en cijfers