Vertalingen van ‘à restaurer’ en ‘remettre en route’ naar het Nederlands: betekenis en toepassing
juli 24, 2025
Voetbalshirts zijn niet alleen een symbolische drager van trots en passie, maar ook een esthetisch object dat regelmatig de aandacht trekt. In Nederland, met zijn rijke voetbaltraditie, zijn er talloze shirts geweest die een bijzondere plek hebben ingenomen in de collectieve herinnering van fans. Het Eredivisie Shirt Festival, georganiseerd door de Eredivisie CV, gaf aanleiding tot een brede verkiezing onder fans om de mooiste shirts uit de geschiedenis van het Nederlandse betaald voetbal te bepalen. Deze verkiezing toont aan dat het design van een voetbalshirt niet alleen functioneel is, maar ook een unieke esthetiek kan uitstralen die generaties fans inspireert.
In dit artikel zullen we ingaan op enkele van de meest opvallende en bewonderde voetbalshirts uit de Nederlandse voetbalhistorie, met een focus op de designkeuze, de historische context en de betekenis die deze shirts voor de fans hebben. We zullen ook aandacht besteden aan hoe de verkiezingen zijn gestructureerd, de rol van de vakjury en de betrokkenheid van het publiek bij deze nationale toegewijde activiteit.
De Eredivisie Shirt Festival en het publiek
De Eredivisie CV lanceerde in april 2023 het Eredivisie Shirt Festival, een evenement dat 64 jaar Nederlandse voetbalhistorie op een rijtje stelt. Het festival startte met een online verkiezing die 1.754 thuis- en uitshirts omvatte. Gedurende de verkiezing trok het Eredivisie Shirt Festival 208.578 bezoekers, die samen meer dan 1,1 miljoen pagina’s bekeken. Van deze bezoekers stelde 54.088 fans hun eigen top 3 samen, wat resulteerde in 162.264 shirts die werden genomineerd voor de titel "mooiste eredivisieshirt aller tijden."
Deze verkiezing benadrukt niet alleen de belangstelling van het publiek voor historische voetbalshirts, maar ook de rol van het shirt als een cultureel en visueel symbool van een club of land. De finale selectie van de 25 mooiste shirts wordt beoordeeld door een vakjury, bestaande uit voetbalfans, sportjournalisten en andere experts. Op vrijdag 8 mei maakte deze jury bekend welk shirt het mooiste shirt uit de geschiedenis van de Eredivisie is.
Iconische voetbalshirts in de Nederlandse voetbalgeschiedenis
Hoewel de Eredivisie Shirt Festival specifiek gericht is op shirts uit de Nederlandse Eredivisie, zijn er ook shirts uit de internationale voetbalwereld die een bijzondere plek innemen in de collectieve herinnering van Nederlandse voetbalfans. Een voorbeeld hiervan is het thuisshirt van het Nederlands Elftal uit 1974. Dit shirt, grotendeels in oranje, werd door veel mensen gezien als een van de mooiste voetbalshirts aller tijden. Het shirt werd door de fans van het Nederlands Elftal gedragen tijdens hun magische WK-campagne in 1974, waarin Nederland zich als "oranje bloem" bewees op het wereldtoneel. Zowel qua kleurcombinatie als qua design is dit shirt een klassieker.
Een ander opvallend shirt is het oranje shirt van het Nederlandse Elftal uit 1988. Dit shirt, net als het shirt uit 1974, is sterk verbonden met een historisch moment in de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Tijdens het WK 1988 bereikte het Nederlands Elftal de finale, wat het shirt extra symbolisch maakt. Ondanks dat het shirt niet het meest opvallende ontwerp had, wordt het gezien als een sterk identiteitsdrager voor de Nederlandse voetbalfan.
Het Feyenoord-shirt: een symbool van sfeer en traditie
Het Feyenoord-shirt is een ander voorbeeld van een shirt dat niet alleen functioneel, maar ook visueel aantrekkelijk is. Tot 1980 droeg Feyenoord een shirt dat door veel mensen wordt gezien als het mooiste in de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Het shirt had een simpele en symmetrische vlakverdeling en combineerde harmonieus met de zwarte broek. Deze sfeer van eenvoud en elegance maakte het shirt tot een klassieker. In de jaren tachtig veranderde het ontwerp echter, en de charme van het shirt verdween geleidelijk. Dit wijst op de invloed van trends en technologie op voetbalshirtontwerp.
Het verlies van de charme van het Feyenoord-shirt in de jaren tachtig kwam niet door veranderingen in het ontwerp of de komst van shirtsponsorships, maar eerder door een verandering in de stof waaruit voetbalshirts destijds gemaakt werden. Tot die tijd werden shirts meestal gemaakt van wol en hadden ze lange mouwen, wat het geheel een andere uitstraling gaf. De overgang naar kunststofmaterialen en korte mouwen had een grote impact op het uiterlijk en de sfeer van voetbalshirts.
Internationale voetbalshirts die een indruk maakten in Nederland
Niet alleen nationale shirts zijn een onderwerp van bewondering voor Nederlandse voetbalfans, maar ook internationale shirts hebben hun plek in de collectieve herinnering. Een voorbeeld hiervan is het shirt van Ajax uit de periode 1971–1973. Dit shirt werd door het Franse voetbaltijdschrift France Football uitgeroepen tot het mooiste voetbalshirt aller tijden. Het klassieke ontwerp, grotendeels in blauw en wit, is eenvoudig maar stijlvol. In de jaren zeventig behaalde Ajax drie keer op rij de Europa Cup I, wat het shirt extra symbolisch maakt.
Een ander internationaal shirt dat vaak genoemd wordt als een van de mooiste aller tijden is het groene shirt van Saint-Étienne uit de periode 1974–1976. Dit shirt eindigde op de tweede plek in de verkiezing van France Football. Het groen is intens en bijna neonkleurig, en het shirt bevat een kitscherig boordje in de kleuren van de Franse vlag. Hoewel het shirt esthetisch indrukwekkend is, is de keuze voor deze plek niet zonder discussie. Voor sommigen is het moeilijk om dit shirt als het op een na mooiste shirt aller tijden te zien, gezien de kitscherige details.
Het Eredivisie-shirtfestival: een nationale hereniging
Het Eredivisie Shirt Festival is meer dan een verkiezing; het is een nationale hereniging waarin fans, clubs en historici samenwerken om de rijke geschiedenis van het Nederlandse voetbal te herdenken. Het festival is opgezet als een online verkiezing, waarin fans hun favoriete shirts kunnen stemmen. Aangezien de Eredivisie CV 64 jaar betaald voetbal telt, is er een enorme historische breedte aan shirts om uit te kiezen.
De verkiezing is opgedeeld in drie fasen: eerst werden shirts van voormalig betaald voetbalclubs genoemd, zoals FC Wageningen, RBC Roosendaal en Xerxes/DHC '66. Vervolgens volgde een fase waarin shirts van clubs uit de Keuken Kampioen Divisie werden genomineerd, en ten slotte werden de Eredivisieclubs aan de beurt. Dit format zorgde voor een brede deelname en betrokkenheid van fans die zich met deze clubs identificeerden.
Op 8 mei, de laatste dag van het Eredivisie Shirt Festival, is het Eredivisie-shirtfestival gevierd met #Voetbalshirtvrijdag. Op deze dag moedigde Eredivisie CV fans aan om hun mooiste voetbalshirt te dragen en hun liefde voor voetbal op social media te delen. Deze actie benadrukte niet alleen de sportieve betekenis van voetbalshirts, maar ook hun emotionele waarde voor fans.
De rol van design in voetbalshirts
Voetbalshirtontwerp is een kunstvorm die steeds verder ontwikkelt. In de jaren zestig en zeventig was het design van voetbalshirts relatief eenvoudig en werd het hoofdstuk gedaan met kleurencombinaties en symmetrische vlakverdelingen. In de jaren tachtig en negentig kwamen steeds meer shirts met complexere patronen, logo’s en merchandising-elementen. In de 21ste eeuw is het ontwerp van voetbalshirts geëvolueerd naar een mix van sportieve functionaliteit en mode-inspiratie.
In Nederland zijn er bepaalde trends die herkenbaar zijn in voetbalshirtontwerp. Oranje is een veelgebruikte kleur, niet alleen vanwege zijn symbolische betekenis voor het Nederlands Elftal, maar ook omdat het een levendige en energieke kleur is. Wanneer het oranje shirt van het Nederlands Elftal in 1974 werd gedragen, had het een bijzondere uitstraling die ook in 1988 terugkwam. Deze kleur is vaak verankerd in de collectieve herinnering van Nederlandse fans.
Een andere trend is de keuze voor eenvoud en minimalisme. Het Feyenoord-shirt tot 1980 is daar een goed voorbeeld van. Het had een klassieke, eenvoudige vorm en combineerde goed met de zwarte broek. Deze sfeer van eenvoud en elegance is nog steeds geapprecieerd, zoals blijkt uit de verkiezingen van fans die deze shirts opnieuw in het licht zetten.
Het belang van voetbalshirts voor fans
Voetbalshirts zijn niet alleen sportieve attributen, maar ook emotionele en culturele dragers. Voor fans zijn ze een manier om zich te identificeren met hun club of land. Ze dragen het shirt niet alleen tijdens wedstrijden, maar ook in het alledaagse leven, waardoor het shirt een onderdeel wordt van hun identiteit.
De Eredivisie Shirt Festival benadrukte dit aspect door fans te vragen om hun favoriete shirts te delen en te verdedigen waarom ze die waardeerden. Dit leidde tot een rijke discussie over design, historie en betekenis. Het feit dat fans hun eigen top 3 samenstelden, toont aan dat er een subjectieve waardering is voor bepaalde shirts, afhankelijk van de historische context, de betekenis voor de fan en de visuele impact van het shirt.
De vakjury van het Eredivisie Shirt Festival speelde een belangrijke rol in het beoordelen van de genomineerde shirts. De jury bestond uit voetbalfans, sportjournalisten, modeexperts en andere experts die een oordeel gaven over de esthetiek en de betekenis van de shirts. Deze benadering zorgde voor een balans tussen subjectieve waardering en objectieve beoordeling, wat resulteerde in een representatieve keuze van de mooiste shirts uit de Nederlandse voetbalgeschiedenis.
Conclusie
Voetbalshirts zijn meer dan alleen sportieve attributen; ze zijn visuele en culturele symbools die de passie van fans weerspiegelen. Het Eredivisie Shirt Festival benadrukte dit aspect en gaf aanleiding tot een nationale reflectie over de rijke geschiedenis van het Nederlandse voetbal. De verkiezingen lieten zien dat zowel historische context, designkeuze als betekenis voor de fan belangrijk zijn bij de waardering van een voetbalshirt.
In Nederland zijn er veel shirts die een bijzondere plek innemen in de collectieve herinnering, zoals het thuisshirt van het Nederlands Elftal uit 1974, het oranje shirt uit 1988 en het Feyenoord-shirt tot 1980. Deze shirts vertegenwoordigen niet alleen een moment in de voetbalgeschiedenis, maar ook een emotionele band met de fans. De Eredivisie Shirt Festival benadrukte hoe belangrijk deze shirts zijn en hoe ze het nationale voetbalfanisme versterken.