Gorinchem: de uitgeroepen allermooiste vestingstad van Nederland in 2021

De Nederlandse geschiedenis is rijk aan historische steden die in de loop van de eeuwen zijn versterkt als vestingsteden. Meer dan 160 steden in het hele land zijn voorzien van stadswallen, bastions, kanonnen en ravelijnen, waardoor ze niet alleen defensief van aard zijn, maar ook unieke bezienswaardigheden bieden voor toeristen en historieliefhebbers. In 2021 werd een landelijke verkiezing gehouden om te bepalen welke vestingstad de "allermooiste vestingstad van Nederland" was. Gorinchem won deze verkiezing, een ereprijs die op maandag 16 augustus 2021 officieel werd uitgeroepen.

Deze titel was het resultaat van een georganiseerd proces door de ANWB, waarbij meer dan 70.000 leden hun stem uitbrachten. Een jury van drie deskundigen, bestaande uit historische en culturele experts, beoordeelde de genomineerde steden op basis van vier criteria: authenticiteit, ruimtelijke samenhang, levendigheid en recreatief karakter. Gorinchem scoorde hoog op alle drie aspecten en werd uiteindelijk uitgeroepen tot de winnaar. Deze titel benadrukt niet alleen de historische waarde van Gorinchem, maar ook het aantrekkelijke toeristische karakter van de stad.

In deze artikel zullen we de historische achtergrond, architectonische eigenschappen, toeristische mogelijkheden en de rol van Gorinchem in de Nieuwe Hollandse Waterlinie bespreken. Daarnaast zullen we ook kijken naar de verkiezing van de allermooiste vestingstad van Nederland en waarom Gorinchem uiteindelijk deze prijs won. Tenslotte zullen we bekijken waarom vestingsteden in het algemeen zo’n unieke rol spelen in de Nederlandse geschiedenis en wat toeristen er van kunnen verwachten.

Gorinchem als vestingstad

Gorinchem is een van de weinige vestingsteden in Nederland die nog volledig intact is. De stad is gelegen in de regio Zuid-Holland en is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een strategisch belangrijke verdedigingslinie die in 2021 UNESCO Werelderfgoedstatus verkreeg. De stad is bekend om haar zorgvuldig bewaarde vestingwerken, waaronder stadswallen, bastions en poorten, die een indrukwekkend beeld vormen van de historie van de stad.

Een van de meest opvallende kenmerken van Gorinchem is de Grote Toren, die vaak wordt vergeleken met de toren van Pisa. Deze toren is een populaire bezienswaardigheid en biedt toegang tot een uitzicht dat het gehele landschap in ogenschouw neemt. Daarnaast zijn er ook andere historische gebouwen in de stad, zoals het Hugo de Groot-poortje en het In den Blowen Hoet, dat vaak wordt beschouwd als het meest gefotografeerde huis van Gorinchem.

Het Grote Kerk is een ander belangrijk historisch monument in het hart van de stad. Het is een rijksmonument en een van de oudste gebouwen in Gorinchem. Het gebouw is een levende getuige van de historie van de stad en een populaire locatie voor zowel religieuze als culturele evenementen.

Gorinchem is ook een levendige stad met een brede range aan culturele en recreatieve activiteiten. Het Gorcums Museum biedt bezoekers een overzicht van de geschiedenis van de stad en de regio, terwijl de Grote Markt een ideale plek is om de stad te verkennen en van de gezellige sfeer te genieten.

De verkiezing van de allermooiste vestingstad van Nederland

De verkiezing van de allermooiste vestingstad van Nederland was een landelijke initiatief van de ANWB, waarbij 70.000 leden hun stem uitbrachten. De top 5 steden in de race voor deze titel was als volgt:

1. Gorinchem (Zuid-Holland)
2. Sittard (Limburg)
3. Hulst (Zeeland)
4. Bourtange (Groningen)
5. Dokkum (Friesland)

Elke stad in de eindronde werd bezocht door een jury bestaande uit drie experts: historisch, cultureel en recreatief. De jury beoordeelde de steden op basis van vier criteria:

• Authenticiteit: Wat is er nog te zien van de oorspronkelijke vesting?
• Ruimtelijke samenhang: Hoe zijn de historische overblijfselen geïntegreerd in de stad?
• Levendigheid: Wordt de geschiedenis levend gehouden?
• Recreatief karakter: Hoe toegankelijk en aantrekkelijk is de stad voor bezoekers?

Gorinchem scoorde hoog op alle vier de criteria. De stad heeft een unieke sfeer, waarin de historie van de vestingwerken op een levendige manier wordt vertegenwoordigd. De stadswallen zijn nog steeds toegankelijk en bieden een prachtige wandeling met uitzicht over de rivieren. De stad is ook bekend om haar recreatieve aantrekkingskracht, zoals het aanbod van wandelroutes, culturele evenementen en historische bezienswaardigheden.

De verkiezing was een initiatief van de ANWB om vestingsteden meer aandacht te geven en reizigers te inspireren om deze historische steden te bezoeken. In verband hiermee zijn ook extra wandelroutes ontwikkeld, waardoor bezoekers een beter beeld krijgen van de rijke geschiedenis van deze steden.

Vestingsteden in de Nederlandse geschiedenis

De vestingsteden van Nederland spelen een cruciale rol in de historie van het land. Deze steden werden in de 15e tot en met de 18e eeuw versterkt om vijanden buiten de poort te houden. Veel van deze steden zijn opnieuw ontdekt door historici en toeristen, die zich laten inspireren door de rijke geschiedenis en de unieke architectonische eigenschappen.

In de Nederlandse geschiedenis zijn er meerdere oorlogen geweest waarin vestingsteden een belangrijke rol speelden. De Spaanse, Franse en Duitse invloeden hebben allemaal hun sporen nagelaten in de vorm van stadswallen, bastions en kanonnen. De vestingsteden zijn niet alleen historische getuigen van deze gebeurtenissen, maar ook levende steden die hun geschiedenis actief blijven vertellen.

De ANWB-keuze voor Gorinchem als allermooiste vestingstad benadrukt de waarde van deze steden als culturele en toeristische attractie. De vestingsteden worden steeds vaker als dagrecreatiebestemming gebruikt, waarbij bezoekers de geschiedenis kunnen ontdekken en een fysieke wandeling maken over de vestingwerken.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie en Gorinchem

Gorinchem is niet alleen een vestingstad, maar ook een belangrijk onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze verdedigingslinie is in 2021 geclassificeerd als UNESCO Werelderfgoed. De linie bestond uit 45 forten, zes vestingen en twee kastelen, en was bedoeld om vijandelijke invloeden tegen te houden. De linie was 85 kilometer lang en strekte zich uit over een groot deel van het land.

Gorinchem is een van de vestingsteden die deel uitmaakt van deze linie en speelde een strategische rol in de verdediging van Nederland. Het is een van de weinige steden waarvan de vestingwerken nog volledig intact zijn. Deze status benadrukt de historische waarde van de stad en de belangrijkheid van het behoud van cultureel erfgoed.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie is opgenomen op de Nederlandse UNESCO-werelderfgoedlijst, samen met andere historische en culturele objecten zoals de Van Nellefabriek en het Molencomplex Kinderdijk. De status van UNESCO Werelderfgoed biedt extra bescherming aan het culturele erfgoed en verhoogt de visibiliteit van deze steden in de internationale toeristische markt.

Toeristische mogelijkheden in Gorinchem

Gorinchem biedt een breed scala aan toeristische activiteiten voor zowel historieliefhebbers als recreatieve bezoekers. Een van de populairste activiteiten is de vestingwandeling, waarbij bezoekers de stadswallen verkennen en de geschiedenis van de stad in levende lijve beleven. Deze wandelingen worden regelmatig aangeboden en zijn een uitstekende manier om de stad te ontdekken.

Naast wandelingen zijn er ook meerdere culturele instellingen in de stad die aandacht verdienen. Het Gorcums Museum is een van de belangrijkste instellingen en biedt bezoekers een overzicht van de geschiedenis van Gorinchem en de omgeving. Het museum bevat tal van objecten en documenten die gerelateerd zijn aan de vestinggeschiedenis van de stad.

De Grote Markt is een populaire locatie in het hart van Gorinchem. Het is een gezellige plek waar bezoekers kunnen genieten van de sfeer en de kwaliteit van het lokale aanbod. Het plein is omringd door rijksmonumenten en biedt een perfecte plek om een koffie te drinken of een wandeling te maken.

Gorinchem is ook een populaire plek voor recreatieve activiteiten. De stad is goed bereikbaar met de auto, trein of fiets en is een uitstekende bestemming voor een dagje uit. De combinatie van historie, culturele sfeer en recreatieve mogelijkheden maakt Gorinchem tot een unieke vestingstad die zowel toeristen als inwoners aantrekt.

Conclusie

De titel van de allermooiste vestingstad van Nederland is in 2021 uitgereikt aan Gorinchem, een stad die zich uitricht op haar rijke geschiedenis en unieke architectonische eigenschappen. De stad is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en is UNESCO Werelderfgoed, wat benadrukt de historische en culturele waarde van deze vestingstad.

Gorinchem biedt bezoekers een brede range aan toeristische activiteiten, waaronder vestingwandelingen, culturele bezienswaardigheden en recreatieve mogelijkheden. De stad is een levendige en toegankelijke bestemming die zowel historieliefhebbers als recreatieve bezoekers aantrekt. De verkiezing door de ANWB benadrukt de waarde van vestingsteden in de Nederlandse geschiedenis en maakt duidelijk dat deze steden nog steeds een belangrijke rol spelen in de toeristische markt.

Bronnen

1. Vestingsteden in Nederland: De leukste en mooiste vestingstadjes van Nederland
2. Wordt Gorinchem de mooiste vestingstad van Nederland?
3. De 9 leukste vestingsteden van Nederland
4. De mooiste vestingsteden van Nederland: Dit is de top 5
5. Gorinchem: De allermooiste vestingstad van Nederland
6. Over de stad Gorinchem