Nederland’s mooiste natuurgebieden: Ontdek de sfeer en schoonheid van ons kikkerlandje
juli 16, 2025
Het begrip "mooiste pand" is niet louter een kwestie van architectonische schoonheid, maar ook van geschiedenis, culturele betekenis en bewaarstatus. In Nederland, een land met een rijke historische erfgood, zijn er talloze gebouwen die zich opvallen door hun unieke architectuur, historische waarde of beeldende details. Een van die panden is het landhuis Rhederhof in Rheden, dat in 2010 officieel "Mooiste Pand van Nederland" werd uitgeroepen. In dit artikel wordt ingegaan op Rhederhof en andere historisch waardevolle panden, zoals het stadhuis van Delft, en op de betekenis van dorpse sfeer en historische gebouwen in de context van toerisme en erfgoedbeheer.
Rhederhof: Mooiste Pand van Nederland
In het gelijknamige televisieprogramma "Mooiste Pand van Nederland", dat in 2010 op SBS6 werd uitgezonden, won landhuis Rhederhof in Rheden de hoofdprijs van één miljoen euro. Het pand, dat dateert uit de negentiende eeuw, werd destijds geroemd om zijn authentieke staat en de originele stenen die nog steeds in het gebouw zitten. Jurylid Karel Loeff benadrukte dat het vooral een "gewoon mooi gebouw" was, wat volgens hem essentieel was voor de uitslag. De finale, die live werd uitgezonden, werd door ongeveer 800.000 kijkers bekeken.
De winnaar van de prijs, Carsten Hesz, was een van de aandeelhouders van het landhuis sinds 2008. Het bedrag van één miljoen euro moest volledig worden besteed aan de restauratie van het pand. Toen het programma werd uitgezonden, was het landhuis nog in een vervallen staat. Sindsdien is er veel aan gedaan, maar volgens de laatste informatie is de restauratie nog niet volledig afgerond. In 2024 is het pand steeds nog niet volledig bewoonbaar.
De geschiedenis van Rhederhof reikt ver terug in de tijd. Het landgoed werd omstreeks 1855 gebouwd door jonkvrouw Johanna Henriëtte Engelen. In 1878 werd het in bezit genomen door familie Brantsen, die ook 14 hectare bos en een aantal bijgebouwen zoals een koetshuis en een tuinmanswoning in bezit had. In 1951, na het overlijden van freule Amélie Brantsen, werd het landhuis in 1954 aan Vivian Brantsen uitgehandigd. Vervolgens werd het geschonken aan de Diaconie van de Hervormde Gemeente in Rheden. In de jaren zestig werd in de westelijke wei van het landgoed een groot bejaardencomplex gebouwd voor de verzorging van Rhedense bejaarden. Dat complex is al grotendeels gesloopt en staat al jaren leeg.
In 2000 kwam het pand in handen van projectontwikkelaars Portaal & Kuiper, die in 2008 werden opgevolgd door aandeelhouders Carsten Hesz en Bernhard ten Brinke. Deze laatste overnam in 2018 de villa alleen. Naar verluidt is er al 3,5 miljoen euro in het pand geïnvesteerd. Toch is het pand nog steeds niet volledig hersteld. Er zijn ook geruchten dat de eigenaar overweegt om het pand als opvanglocatie voor vluchtelingen te gebruiken. Daarnaast is er een plan om woningen in het pand te realiseren, na toestemming van de gemeente Rheden.
De locatie van het pand is ook een kenmerk dat het bijzonder maakt: het landhuis ligt achter bomen en is vanaf de weg niet zichtbaar. Het staat op een perceel van 12.000 m² en heeft een oppervlakte van ongeveer 850 m². Het is een rijksmonument en heeft daarom een speciale status in het kader van erfgoedbeheer.
Stadhuis van Delft: een historische parel
Het stadhuis van Delft is een ander voorbeeld van een pand dat in 2010 in een gelijksoortig programma, "Mooiste Gemeentehuis van de Regio", won. Het pand versloeg competities als Raadhuis De Paauw in Wassenaar, het voormalige stadhuis van Gouda, het gemeentehuis van Leidschendam en dat van Katwijk. De juryleden waren duidelijk onder de indruk van de rijke geschiedenis die het stadhuis uitstraalt. Jaap Smit noemde het "het mooiste voorbeeld van de begin van de Renaissance in Nederland". Angelique Werner benadrukte dat het gebouw nog steeds in gebruik is voor de functie waarvoor het was ontwikkeld, wat volgens haar een belangrijk aspect is van het pand.
Burgemeester Van Bijsterveldt benadrukte dat het winnen van de verkiezing een grote erkenning was voor het stadhuis en de gemeenschap van Delft. Ze bedankte de kijkers en luisteraars van Omroep West voor hun steun. Het stadhuis is in het weekend van Open Monumentendag toegankelijk voor het publiek, waaronder rondleidingen die langs de beruchte martelkamer leiden.
Het stadhuis van Delft is een historische parel die in gebruik is sinds de zestiende eeuw. Het is een symbool van de stad Delft en speelt een centrale rol in de lokale geschiedenis. Het is ook een toonaangevend voorbeeld van Renaissance-architectuur in Nederland.
Mooiste dorpen van Nederland: historische en natuurlijke schoonheid
Nederland telt niet alleen mooie panden, maar ook talloze dorpen die zich onderscheiden door hun historische waarde en natuurlijke schoonheid. Het boek "De 100 mooiste dorpen van Nederland" van Elio Pelzers biedt een overzicht van deze plekken en benadrukt de rijke geschiedenis en culturele diversiteit van het land. De dorpen zijn verspreid over verschillende provincies en vertonen unieke kenmerken.
Een van de opvallendste dorpen is Bourtange in Groningen. Het dorp dateert uit 1742 en is in grote lijnen onveranderd gebleven. Tijdens een wandeling door de historische straatjes worden bezoekers omringd door oud-Hollandse huisjes met iconische gevels. Bourtange heeft ook zes musea en vierlegt jaarlijks zijn geschiedenis met bombarie. Het is een dorp dat een duidelijk middeleeuws karakter heeft en een belangrijk deel van het culturele erfgoed van Groningen vertegenwoordigt.
Drimmelen in Noord-Brabant is een ander voorbeeld van een dorp met veel historische gebouwen en een prachtige omgeving. De monumentale achttiende- en negentiende-eeuwse panden aan de charmante Herengracht vormen een beschermd dorpsgezicht. De omringende natuur maakt Drimmelen tot een van de mooiste plekjes van Noord-Brabant. Bezoekers kunnen hier wandelen, kanoën of zelfs een boot huren om het dorp vanuit het water te verkennen.
De lijst van 100 mooiste dorpen van Nederland bevat tal van verschillende soorten dorpen, waaronder vestingdorpen, vissersdorpen, ringdorpen, kunstenaarsdorpen en historische stadjes. Sommige dorpen zijn bekend vanwege hun unieke kenmerken, zoals het noordelijkste dorp (Oudeschip) en het zuidelijkste kerkplaatsje (Mesch). Andere dorpen zijn bekend vanwege hun bijzondere situatie, zoals het dorpje Griendtsveen, dat zich in het noorden van het land bevindt, of het gehucht Nieuwe Statenzijl, waar Nederland eindigt.
Deze dorpen laten zien hoe een dorp kan worden beïnvloed door de geschiedenis en de omgeving. Thorn in Limburg is bijvoorbeeld een dorp dat al in de tiende eeuw bestond. Het staat bekend om haar witgeschilderde huisjes, maar ook om het voormalige Begijnhof en de overblijfselen van de Abdij van Thorn. Deze dorpen tonen hoe historische rol en geografische ligging samenwerken om het karakter van een dorp te bepalen.
Conclusie
De "mooiste panden" van Nederland zijn meer dan alleen architectonische curiositeiten; zij vertegenwoordigen de geschiedenis, culturele waarde en het rijke erfgoed van het land. Gebouwen zoals landhuis Rhederhof en het stadhuis van Delft tonen niet alleen architectonische schoonheid, maar ook een diepe historische betekenis. Buiten de steden zijn er ook talloze dorpen, zoals Bourtange en Drimmelen, die zich onderscheiden door hun historische waarde en prachtige omgeving.
Voor toeristen en historisch geïnteresseerden is Nederland een land vol mogelijkheden om deze sfeer te ontdekken. Of je nu op zoek bent naar een prachtig landhuis, een historisch stadhuis of een sfeervol dorp, Nederland heeft veel te bieden. Het is belangrijk dat dergelijke panden en dorpen worden behouden, niet alleen als attracties voor toerisme, maar ook als culturele en historische referentiepunten voor toekomstige generaties.