Nederlandse Natuurgebieden in de Spotlight: De Winnaars van de Mooiste Natuurgebieden van Nederland in 2016

In het najaar van 2016 hield Nederland zich bezig met een unieke publieksverkiezing: wie is het mooiste natuurgebied van Nederland? Deze verkiezing, georganiseerd onder leiding van staatssecretaris Martijn van Dam, gaf het Nederlandse publiek de kans om zijn voorkeur uit te spreken voor dertien genomineerde natuurgebieden. Het doel was niet alleen om het belang van de natuur te benadrukken, maar ook om natuurgebieden te ontwikkelen tot nationale iconen, zoals Amsterdam, Hollandse tulpen of de typische Nederlandse molen. Het resultaat van de verkiezing werd bekendgemaakt op 31 oktober 2016 tijdens het populaire televisieprogramma De Wereld Draait Door.

De drie winnende gebieden – het Nederlandse Waddengebied, de Veluwe en de Hollandse Duinen – werden door het publiek gekozen op basis van hun unieke ecologie, landschap en recreatieve mogelijkheden. Daarnaast kreeg een vierde gebied, Biesbosch-Haringvliet, de status van wildcard-winner van de vakjury. Elk van deze gebieden vertegenwoordigt een van de rijkste en meest divers gelegen natuurlijke zones van het land. In dit artikel geven we een overzicht van de winnaars, hun kenmerken en de betekenis van hun selectie, op basis van de informatie uit de bronnen.

Het Nederlandse Waddengebied: Werelderfgoed en Nationale Icon

Het Nederlandse Waddengebied won met de meeste stemmen in de publieksverkiezing. Het gebied, dat onderdeel uitmaakt van het Werelderfgoed van UNESCO, is een uniek ecosysteem dat zich uitstrekt over het noordelijke deel van Nederland en de grens met Duitsland. Het Wad is het grootste wadgebied ter wereld en bestaat uit zandbanken, eilanden en een rijke mariene en vochtige natuur. Het is een belangrijke plek voor vogels, zoals de zandvogel en de wadgans, en ook voor zeehonden die in de zomermaanden in grote aantallen op het Wad te vinden zijn.

Een van de bijzondere kenmerken van het Waddengebied is de constante verandering van landschap. Tijdens de eb en vloed verandert het zicht op het gebied drastisch: bij eb is het Wad een brede zandplaat die volledig toegankelijk is voor wandelaars en fietsers, terwijl bij vloed de eilanden weer geïsoleerd raken. Deze dynamiek maakt het Waddengebied tot een unieke ervaring voor toeristen.

Niet alleen vanuit het perspectief van toerisme, maar ook ecologisch gezien is het Waddengebied van groot belang. Het is een cruciale plek in de migratieroutes van vele vogelsoorten. Daarnaast is het Wad een voorbeeld van natuurlijke dynamiek en heeft het een belangrijke rol gespeeld in de vorming van het Nederlandse landschap. De Waddenzee is echter ook onder druk door menselijke activiteiten, zoals toerisme, visserij en landbouw. Dat maakt het belangrijk dat het Waddengebied niet alleen in de spotlight staat, maar ook bewaard en versterkt wordt.

De Veluwe: Diverse Natuur en Rijke Historie

De Veluwe, het tweede winnende natuurgebied, is een uitgebreid bos- en heidelandschap in het centrum van Nederland. Het is een van de grootste natuurreserves van het land en omvat een diversiteit aan ecosystemen, waaronder bossen, heiden, moerassen en veenweiden. De Veluwe ligt vooral in de provincies Gelderland en Utrecht, maar ook delen van Noord-Brabant en Limburg zijn erin opgenomen. Het natuurgebied is gelegen tussen de steden Utrecht, Arnhem en Nijmegen en is goed bereikbaar vanuit het Nederlandse centrum.

Een van de belangrijkste kenmerken van de Veluwe is de aanwezigheid van wilde dieren zoals de vos, het vos, de vos en de vos. Het gebied is ook de thuisbasis van het Nationaal Park de Hoge Veluwe, dat sinds 1925 wordt beheerd en een van de oudste nationale parken ter wereld is. De Hoge Veluwe is een populaire bestemming voor wandelaars, fietsers, en natuurliefhebbers. Het park biedt een combinatie van natuurlijke landschappen en culturele attracties, zoals het Kröller-Müller Museum.

De Veluwe is ook een belangrijk gebied vanwege haar geschiedenis. Gedurende de Eerste en Tweede Wereldoorlog speelde de Veluwe een rol in de oorlog. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de Veluwe bijvoorbeeld de locatie van de Bataafsche Land Macht (B.L.M.) en diverse geheime oorlogsbekkijkingen. In het huidige tijdperk is de Veluwe een symbool van natuurontwikkeling en recreatie, en ze speelt een sleutelrol in de toeristische attractie van het centrale deel van Nederland.

De Hollandse Duinen: Een Nationaal Park met Veel Facetten

Het derde winnende natuurgebied, de Hollandse Duinen, is een nieuw nationaal park dat in 2016 officieel werd erkend. Het park bestrijkt een oppervlakte van ongeveer 200 km² en strekt zich uit over het zuidelijke deel van Zuid-Holland en Noord-Holland. De Hollandse Duinen omvatten diverse delen van het duingebied, waaronder Solleveld & Kapittelduinen, Westduinpark & Wapendal, Meijendel & Berkheide, Coepelduynen, boswachterij Noordwijk en De Blink.

Het park is een rijke oase van natuur en biodiversiteit. Het bevat 60% van de in Nederland voorkomende soorten en is daarom een belangrijk gebied voor het bewaren van biodiversiteit. De Hollandse Duinen zijn niet alleen een levendig natuurgebied, maar ook een populaire bestemming voor recreatie, zoals wandelen, fietsen, picknicken en het verkennen van de kustlijn. Het park is bekend om zijn brede zandstranden, dennenbossen en heidegebieden, die samen een typisch Hollandse duinlandschap vormen.

Het park is ontstaan door een samenwerking tussen elf partijen, waaronder Dunea, Staatsbosbeheer, IVN en diverse gemeenten. Deze samenwerking wordt verder ondersteund door 29 andere organisaties. De Hollandse Duinen zijn een voorbeeld van hoe natuurbeheer en recreatie kunnen worden gecombineerd in een duurzame en toegankelijke omgeving.

Biesbosch-Haringvliet: De Wildcard van de Vakjury

Naast de drie winnende gebieden die door het publiek gekozen werden, had de vakjury de mogelijkheid om een vierde gebied uit te kiezen als ‘wildcard’-winnaar. Dat gebeurde uiteindelijk met het gebied Biesbosch-Haringvliet. De vakjury onder leiding van prof. mr. Pieter van Vollenhoven koos dit gebied vanwege zijn ecologische en recreatieve waarde.

Het NLDelta-gebied van Biesbosch-Haringvliet is een van de meest divers gelegen natuurlijke gebieden van Nederland. Het omvat een complex van rivieren, kanalen, bossen en weiden en is een belangrijke plek voor vis, vogels en andere dieren. Het gebied is een populaire bestemming voor varen, wandelen en fietsen en is goed bereikbaar vanuit de steden Leiden en Gorinchem. Het is een voorbeeld van hoe het Nederlandse landschap kan worden geïntegreerd met ecologische en recreatieve doeleinden.

De Achtste Provincie: Nationaal Park Nieuw Land

Hoewel Nationaal Park Nieuw Land niet in de verkiezing van het mooiste natuurgebied van Nederland won, is het toch een belangrijk en uniek natuurgebied. Het park ligt in het zuidwesten van Nederland en bestaat uit een combinatie van zand, water en grasland. Het is een typisch voorbeeld van een “nieuw land”, ontstaan uit de resten van de zandhutten en het industriële erfgoed van de vroegere zandwinningen. Het park is ontwikkeld als een leefgebied voor zowel natuur als recreatie.

Hoewel het park niet in de prijzen viel, betekent dit niet dat het minder belangrijk is. Het park is een voorbeeld van hoe oude industriële gebieden kunnen worden hergebruikt en vermaakt tot levendige natuurgebieden. Het park biedt diverse recreatieve mogelijkheden, zoals wandelen, fietsen, varen en het verkennen van historische gebouwen en industriële erfgoed.

De Aanpak van de Verkiezing: Publiek en Jury

De verkiezing van het mooiste natuurgebied van Nederland was een initiatief dat niet alleen gericht was op het benadrukken van de natuur, maar ook op het betrekken van het publiek. In totaal zijn er 87.903 stemmen uitgebracht, wat aantoont dat er veel interesse was in de verkiezing. De verkiezing was van 10 tot en met 31 oktober 2016 actief, en mensen konden stemmen via de website of via sms. De verkiezing was bedoeld om natuurgebieden voor te bereiden op hun rol als nationale iconen en om hun waarden en mogelijkheden te benadrukken.

De drie winnende gebieden kregen elk een bedrag van 300.000 euro om te investeren in kwaliteit en toegankelijkheid. Dit geld is bedoeld om het beheer van de gebieden te verbeteren en de toegang voor toeristen en recreanten te vergroten. De verkiezing was een succesvolle campagne die niet alleen het publiek betrok, maar ook de betrokken organisaties en instellingen motiveerde om hun gebieden te promoten en te versterken.

De Rol van de Coalitie Wadden Natuurlijk

Een van de belangrijkste actoren in de verkiezing van het mooiste natuurgebied was de Coalitie Wadden Natuurlijk (CWN). Deze coalitie bestaat uit acht natuurorganisaties, waaronder Waddenvereniging, Vogelbescherming Nederland, Natuurmonumenten en Sportvisserij Nederland. De coalitie bundelt haar krachten om het Waddengebied te herstellen en te versterken. De organisaties zijn van mening dat het Wad een robuuste en veerkrachtige natuur moet worden, die niet alleen de flora en fauna ondersteunt, maar ook de economie en toeristische activiteiten.

De coalitie werkt aan projecten die gericht zijn op het verbeteren van de natuurlijke dynamiek van het Wad, zoals het herstellen van zeegrasbedden en het versterken van vogelkolonies. Ze zijn van mening dat het Waddengebied niet alleen een mooi natuurlijk gebied is, maar ook een belangrijk symbool van Nederlandse identiteit en ecologische rijkdom. Het feit dat het Wad won in de verkiezing is, volgens de coalitie, een teken dat het publiek deze waarde onderkent.

Het Doel van de Verkiezing: Nationale Iconen

Een van de hoofddoelen van de verkiezing was om natuurgebieden te stimuleren om zich te ontwikkelen tot nationale iconen. Dit betekent dat de gebieden hun identiteit en waarden duidelijk moeten maken en dat ze zichzelf voor moeten stellen als een onmisbaar onderdeel van de Nederlandse cultuur en landschap. De verkiezing wilde ook aantonen dat de natuur niet alleen een recreatieve functie heeft, maar ook een ecologische, historische en culturele betekenis.

Het succes van de verkiezing is een bewijs dat de Nederlandse natuur in de aandacht staat en dat er veel belangstelling is voor haar waarden. Het is ook een teken dat het publiek bereid is om betrokken te worden bij de ontwikkeling en het beheer van natuurgebieden. Door het ontwikkelen van natuurgebieden tot nationale iconen, kan Nederland zijn natuur niet alleen beter beschermen, maar ook beter promoten op het internationale toneel.

Conclusie

De verkiezing van het mooiste natuurgebied van Nederland in 2016 was een succesvolle initiatief die niet alleen het publiek betrok, maar ook de betrokken natuurgebieden inspireerde om hun waarden en mogelijkheden te benadrukken. De winnende gebieden – het Nederlandse Waddengebied, de Veluwe en de Hollandse Duinen – zijn duidelijke voorbeelden van de rijkdom en diversiteit van de Nederlandse natuur. Deze gebieden vertegenwoordigen niet alleen ecologische en recreatieve waarde, maar ook historische en culturele betekenis.

Het feit dat deze gebieden werden gekozen door het publiek toont aan dat er veel bewustwording is over de waarde van de natuur en dat er interesse is om deze gebieden te erkennen en te bewaren. De verkiezing was ook een kans om natuurgebieden voor te bereiden op hun rol als nationale iconen en om hun toegankelijkheid en kwaliteit te verbeteren. Het succes van de verkiezing is een aanwijzing dat het publiek bereid is om betrokken te worden bij de ontwikkeling en het beheer van natuurgebieden. Dit is een belangrijke stap in de richting van een duurzame en toegankelijke toekomst voor de Nederlandse natuur.

Bronnen

1. Waddengebied, Veluwe en Hollandse Duinen gekozen tot mooiste natuurgebieden van Nederland
2. Nationaal Park Nieuw Land is helaas niet in de prijzen gevallen
3. Natuurgebieden als Nederlandse iconen
4. Nederland houdt van de Waddenzee
5. Op 10 oktober is de publieksverkiezing ‘Mooiste Natuurgebied van Nederland’ van start gegaan
6. Waddengebied verkozen tot Mooiste Natuurgebied van Nederland
7. Het nieuwe Nationaal Park Hollandse Duinen is door het publiek verkozen tot het mooiste natuurgebied van Nederland