Nederland’s Top Locaties voor Roofvisvangst
juli 15, 2025
De nachtmis in groeve De Schark is een bijzondere gebeurtenis in de Nederlandse kerstgeschiedenis. Op kerstavond 1944 werd in deze mergelgroeve een mis opgedragen voor Amerikaanse soldaten, een moment van vrede in een tijd van oorlog. Deze gebeurtenis maakt deel uit van de rijke historie van Maastricht en Zuid-Limburg. In deze artikel wordt de context, de betekenis en de huidige toestand van groeve De Schark beschreven, evenals andere kerstactiviteiten in Nederland die toegankelijk zijn voor toeristen en inwoner.
Historische context van de nachtmis in groeve De Schark
In de winter van 1944 vond een bijzondere kerstviering plaats in groeve De Schark. Op kerstavond was het in Maastricht zo koud dat het vroor. Eerder die avond was er een luchtalarm gegeven, maar ondanks dat werd er in de groeve een mis opgedragen. Meer dan 250 Amerikaanse militairen waren aanwezig bij deze plechtige bijeenkomst.
Maastricht was op dat moment ongeveer 800 dagen eerder, op 13 en 14 september 1944, bevrijd door Amerikaanse troepen. Deze troepen bleven in en rond de stad gelegerd om de orde te bewaken. De groeve De Schark, die al sinds de 19e eeuw eigendom was van de Broeders van de Beyart, werd door de Amerikanen gebruikt als een soort buitengoed. Het terrein was ook voorzien van luchtafweergeschut van de 127ste Anti Aircraft Artillery Batallion.
De soldaten die dit geschut bedienden en de munitie bewaakten, woonden in tenten of in het buitenhuis van de Broeders van de Beyart. De nachtmis was een moment van rust en vrede voor deze soldaten, die ver weg van hun familie stonden en in de oorlog betrokken waren.
De mis en het kerstontbijt
Tijdens de mis, die op kerstavond werd gehouden, was er een plechtige sfeer. De mis werd opgedragen door pater Dobrzynski. In de groeve, die voor deze gelegenheid als kapel was ingericht, zetten de aanwezige militairen hun namen op een wand. Deze wand is tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. Daarboven was een tekst geplaatst in het Engels, die in vertaling luidt: “In de kerstnacht van 1944 werd in deze grot voor de Amerikaanse soldaten een plechtige hoogmis opgedragen door pater Dobrzynski. Wij, Nederlandse broeders van de Onbevlekte Ontvangenis, wensen hun allen een Zalig Kerstfeest. Moge het Heilig Kerstkindje u en al uw familieleden ver weg in Amerika zegenen. Moge de strijd spoedig ten einde zijn en moge vrede heersen op aarde, zodat u allen veilig en gezond naar uw familie kunt terugkeren. Wij zullen ons altijd in dankbaarheid herinneren dat u ons bevrijd hebt van de verschrikkelijke Duitse bezetting.”
Na de mis was er een gepland kerstontbijt in de zaal van De Schark, die als mess was ingericht. Echter, vanwege het luchtalarm kon dit ontbijt niet doorgaan. Toch werd er voor de aanwezigen in de kapel een mok hete koffie met room geserveerd, plus een schep poedersuiker en een flinke, voedzame doughnut. Deze kleine aandachtjes gaven een gevoel van gezelligheid en dankbaarheid.
Herdenking en huidige toestand
De kapel in de groeve is tegenwoordig ingericht als een Amerikaanse gedenkplaats. Naast de namenwand zijn er ook enkele reliëfs en een plaquette op de muur te vinden die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. De herinnering aan deze bijzondere nachtmis wordt verzorgd door de Stichting Herdenking Amerikaanse Kerstviering 1944 (SHAK 1944). Deze stichting zorgt ervoor dat de geschiedenis van deze gebeurtenis niet verloren gaat.
In 2010 is de groeve gerestaureerd door onder andere de ENCI (Eerste Nederlandse Cement Industrie). De groeve is tegenwoordig eigendom van Natuurmonumenten en fungeert als een belangrijke overwinterplaats voor vleermuizen. Om deze vleermuizen niet te verstoren, is de groeve slechts enkele weken per jaar toegankelijk voor het publiek.
Kerstactiviteiten in Nederland
Naast de historische en emotionele waarde van de nachtmis in groeve De Schark zijn er in Nederland diverse kerstactiviteiten die toeristen en inwoners kunnen bezoeken. Deze activiteiten zijn meestal gericht op gezelligheid, culinair genieten en het inbrengen van kerstsfeer.
Kerstmarkten in Zuid-Limburg
Zuid-Limburg is bekend om zijn kerstmarkten en winteractiviteiten. Deze markten bieden een sprookjesachtige sfeer en zijn vaak gevestigd op bijzondere locaties. Er zijn idyllische kerstmarkten, panorama wandelingen en culinaire hotspots. Zuid-Limburg is een populaire bestemming voor kerstbezoekers die op zoek zijn naar een uniek winter wonderlandschap.
Kerstmarkten in Noord-Holland
In Noord-Holland zijn er ook verschillende kerstmarkten. Een voorbeeld is de Kerstivaal in Hoorn, die op zondag 14 december 2025 plaatsvindt. Deze evenementen zijn vaak georganiseerd in de historische binnenstad en omvatten 150 kraampjes en 25 optredens. De markt is geopend van 11:00 tot 17:00 uur, waardoor er genoeg tijd is om te slenteren langs de verlichte kraampjes, kerstdecoratie te kopen en lekkernijen te proeven.
Kerstmarkten in Drenthe
In Drenthe is de kerstmarkt in Eext een bijzondere gebeurtenis. Deze markt vindt plaats op de oude brink tussen Kampstraat en Stationsstraat. De markt is georganiseerd op 19 en 20 december 2025 en biedt workshops, muziek en theater. De setting van de markt is bijzonder: de brink vormt een idyllische plek voor kerstactiviteiten. Er zijn kraampjes vol kerstversiering en cadeautjes, en er zijn ook foodstands voor winterse hapjes en glühwein.
Kerstmarkten in Gouda
In Gouda zijn er ook kerstactiviteiten. De Warme Wintermarkt op Goudasfalt vindt plaats op zondag 7 december 2025. Deze markt biedt unieke, lokale en handgemaakte spullen, zoals gevilte schapenvachten, sieraden en vintage truien. Er zijn ook cadeaus gemaakt van gerecyclede materialen. Naast het winkelen is er ook plezier te beleven met winterse hapjes, zoals poffertjes, oliebollen en erwtensoep. Er is ook een Kadoruilmuur waarbij cadeaus kunnen worden geruild.
Op vrijdag is er een bijzonder concert tijdens Gouda bij Kaarslicht. Deze avond is vol lichtjes en muziek, en de Sint-Janskerk, de langste kerk van Nederland, is de locatie van het event. Er is een stiltecentrum en gebedsruimte voor wie rust zoekt, en het kerstverhaal wordt op een bijzondere manier verteld.
Andere kerstactiviteiten
Naast kerstmarkten zijn er ook andere kerstactiviteiten in Nederland. Bijvoorbeeld in Bennebroek is er een Winter Wonderland met curlingavonden. Deze avonden zijn bedoeld voor familie, vrienden of collega’s en vinden plaats van 19:00 tot 22:00 uur. De deelnemers kunnen opwarmen in de Winter Wunderbar, een horecapaviljoen met uitzicht over de ijsbaan. Hier zijn winterse klassiekers zoals warme chocolademelk en glühwein beschikbaar.
In Eext is er ook een bijzondere activiteit: de Holtinger Schaapskudde. Op deze markt worden 400 schapen over de brink geleid, wat een unieke ervaring oplevert. Deze activiteit is gratis en vindt plaats op zaterdag 20 december. Er is ook gratis parkeren beschikbaar voor bezoekers.
Conclusie
De nachtmis in groeve De Schark is een uniek stuk Nederlandse geschiedenis. Deze gebeurtenis uit 1944 symboliseert vrede en dankbaarheid in een moeilijke tijd. De groeve is tegenwoordig een gedenkplaats en wordt beheerd door Natuurmonumenten. Het is een belangrijke overwinterplaats voor vleermuizen en is slechts enkele weken per jaar toegankelijk voor het publiek.
Naast de historische waarde van groeve De Schark zijn er in Nederland diverse kerstactiviteiten die toeristen kunnen bezoeken. Deze activiteiten variëren van kerstmarkten in Zuid-Limburg, Noord-Holland, Drenthe en Gouda tot winteractiviteiten zoals curling en schapenkuddes. Deze kerstactiviteiten bieden een sfeer van gezelligheid, culinair genieten en winterse ervaringen.
De nachtmis in groeve De Schark en de kerstactiviteiten in Nederland tonen samen een rijke historie en een levendige kerstsfeer. Toeristen en inwoners kunnen deze gebeurtenissen bezoeken om meer te weten te komen over de geschiedenis van Nederland en om een feestelijke kerst te ervaren.