Mooiste Natuurzwembaden in Nederland: Ontdek het Mooiste van Water en Landschap
juli 15, 2025
In 2012 maakte Nederland opnieuw deel uit van een nationale verkiezing die al snel tot een landelijke traditie zou worden: de zoektocht naar de mooiste kerktoren van Nederland. Deze verkiezing, georganiseerd door Omroep RKK in samenwerking met radioprogramma De Zondag van Hans van Willigenburg, had het doel om de architecturale en historische waarde van kerktorens in het land opnieuw in beeld te brengen. De Grote Kerk in Nijkerk won deze verkiezing met een ruime marge, waardoor ze in het afgelopen decennium bekend staat als "De Mooiste van Nederland". In dit artikel wordt ingegaan op de geschiedenis, de uitslagen en de betekenis van deze verkiezing, evenals de rol die kerktorens spelen in de Nederlandse cultuur en geschiedenis.
De Mooiste Kerktoren van Nederland 2012
De verkiezing van 2012 was het hoogtepunt van een nationale discussie over de betekenis van kerktorens in het landschap van Nederland. Er waren 156 torens in de race, en in totaal werden 5.000 stemmen uitgebracht via diverse kanalen, waaronder internet, Facebook, telefonisch en briefkaarten. De einduitslag werd bekendgemaakt in een live-uitzending van De Zondag van Hans van Willigenburg op 14 oktober 2012. De Grote Kerk in Nijkerk won met 11.000 stemmen, gevolgd door de O.L.V.-toren in Breda en de Sint Stevenstoren in Nijmegen.
De Grote Kerk in Nijkerk had een sterke campagne achter de rug, geleid door de broers Harry en Henry Hamstra. Hun inzet en het charisma waarmee ze de verkiezing draaide, leidden tot een recordaantal stemmen en een vermelding in de media. De toren, bekend om haar imposante witte muren en sierlijke torenspits, werd sindsdien verlicht in de spotlights, een aanvulling op haar historische waarde.
De titel "De Mooiste van Nederland" bracht niet alleen aandacht voor Nijkerk, maar ook voor het bredere thema van kerktorens in Nederland. Deze verkiezing onderstreepte hoe deze bouwwerken niet alleen religieuze centra zijn, maar ook historische, culturele en artistieke meesterwerken die een unieke rol spelen in de Nederlandse identiteit.
De Top Tien van 2012
Naast de Grote Kerk in Nijkerk, behaalde nog tien andere kerktorens een plaats in de eindstand. De volledige top tien was als volgt:
- Breda, O.L.V.-toren
- Nijkerk, Grote Kerkstoren
- Nijmegen, Sint Stevenstoren
- Amersfoort, O.L.V.-toren
- Utrecht, Domtoren
- Uithoorn, St. Jan de Doper
- Venray, St. Petrus Banden
- Surhuizum, Surhuizer Toer
- Rhenen, Cuneratoren
- Grou, Sint Pitertoren
Deze lijst gaf een goed beeld van de verscheidenheid aan stijlen, historische perioden en locaties waarin kerktorens in Nederland kunnen worden gevonden. Zo stond de Domtoren in Utrecht, met haar indrukwekkende hoogte van 112 meter, bekend als de hoogste kerktoren van het land. De O.L.V.-toren in Amersfoort, met haar 98 meter hoogte en 100 klokken, was een ander opvallend voorbeeld van de rijke historie van Nederlandse kerktorens.
De Grote Kerk in Nijkerk: Eén Decennium Mooiste van Nederland
De titel "De Mooiste van Nederland" bracht niet alleen prestige naar Nijkerk, maar ook een verandering in de manier waarop de toren werd gebruikt en waargenomen. In 2019 werd de toren volledig verlicht in spotlights, wat ervoor zorgde dat ze op elk moment van de dag en nacht zichtbaar was. In 2022, ter gelegenheid van het tienjarig jubileum van deze titel, werd er een herinneringslicht aangebracht op de lantaarnzolder van de toren. Dit licht brandt elke nacht, ook als de rest van de verlichting om 01.00 uur uitgaat. Het licht dient als een stille erkenning van verloren dierbaren, een toepassing van de toren die haar functie als een religieus, historisch en emotioneel symbool benadrukt.
In 2022 werd ook een jubileumprogramma georganiseerd, waarbij toeristen en inwoners van Nijkerk de kans kregen om bij te dragen aan het feest. Het programma begon op de luisterplaats aan de Holkerstraat 36, op het plein voor de rooms-katholieke Catharinakerk. Dit programma benadrukte hoe kerktorens niet alleen architectonische meesterwerken zijn, maar ook centra voor gemeenschapsactiviteiten en herinnering.
De Rol van Kerktorens in Nederland
Kerktorens zijn in Nederland meer dan alleen religieuze gebouwen. Ze spelen een cruciale rol in het landschap, zowel fysiek als symbolisch. Ze zijn vaak het hoogste punt van een stad of dorpsgezicht en vormen een herkenbaar symbool van identiteit. Bovendien zijn ze vaak historische monumenten die getuigen van de bouwkunst, religieuze tradities en sociale ontwikkelingen van het land.
De verkiezing van de mooiste kerktoren van Nederland in 2012 benadrukte hoe belangrijk deze torens zijn in de Nederlandse cultuur. Ze zijn niet alleen plekken voor gebed, maar ook voor toegang tot het verleden, voor educatieve activiteiten en voor het bewonderen van architectonische meesterwerken.
De verkiezing bracht ook aandacht voor de sloop van kerken en kerktorens in het verleden. Een voorbeeld hiervan is de Koninginnekerk in Crooswijk, die in de jaren '90 gesloopt werd. Bram van Hemmen, die op Twitter actief was in de discussie over de mooiste gesloopte kerk van Nederland, noemde de Koninginnekerk als een voorbeeld van een kerktoren die niet meer bestaat, maar toch een grote impact heeft gehad op de lokale gemeenschap.
De Grote Kerk in Nijkerk: Architectuur en Geschiedenis
De Grote Kerk in Nijkerk is een voorbeeld van de welvaartsgroei van de 18e eeuw, een tijd waarin tabaksverbouw een belangrijke economische factor was in Gelderland. De toren, die in 2012 de titel "De Mooiste van Nederland" won, werd op die tijd gebouwd door de inkomsten van deze florerende sector. De toren is een opvallend wit gebouw, wat het uniek maakt in vergelijking met andere kerktorens in Nederland.
In 2022 werd de toren tijdens de Gelredag geopend voor publiek. Bezoekers konden de toren beklommen en een kijkje nemen in het museum Nijkerk, dat inmiddels verhuisd was naar een nieuwe locatie. Deze gelegenheid gaf toeristen de kans om de toren en haar geschiedenis te ervaren op een directe manier.
De Mooiste Kerktorens van Nederland: Een Nationale Identiteit
De verkiezing van de mooiste kerktoren van Nederland in 2012 was meer dan alleen een wedstrijd. Het was een moment waarin het land zich bewust werd van de waarde van haar kerktorens en de rol die deze gebouwen spelen in de geschiedenis en het landschap. Deze verkiezing benadrukte hoe kerktorens niet alleen religieuze centra zijn, maar ook culturele en historische meesterwerken die een unieke rol spelen in de Nederlandse identiteit.
De verkiezing werd georganiseerd door Omroep RKK en De Zondag van Hans van Willigenburg, en had een breed publiek. Het gebruik van diverse stemkanalen, waaronder internet, sociale media en briefkaarten, maakte de verkiezing toegankelijk voor iedereen en zorgde voor een nationale discussie over kerktorens in Nederland.
De uitslagen van de verkiezing gaven een goed beeld van de verscheidenheid aan stijlen en historische perioden waarin kerktorens in Nederland kunnen worden gevonden. Zo stond de Domtoren in Utrecht bekend als de hoogste kerktoren van het land, terwijl de O.L.V.-toren in Amersfoort een opvallend voorbeeld was van de rijke historie van Nederlandse kerktorens.
De Grote Kerk in Nijkerk: Tien Jaar Mooiste van Nederland
De titel "De Mooiste van Nederland" bracht niet alleen prestige naar Nijkerk, maar ook een verandering in de manier waarop de toren werd gebruikt en waargenomen. In 2019 werd de toren volledig verlicht in spotlights, wat ervoor zorgde dat ze op elk moment van de dag en nacht zichtbaar was. In 2022, ter gelegenheid van het tienjarig jubileum van deze titel, werd er een herinneringslicht aangebracht op de lantaarnzolder van de toren. Dit licht brandt elke nacht, ook als de rest van de verlichting om 01.00 uur uitgaat. Het licht dient als een stille erkenning van verloren dierbaren, een toepassing van de toren die haar functie als een religieus, historisch en emotioneel symbool benadrukt.
In 2022 werd ook een jubileumprogramma georganiseerd, waarbij toeristen en inwoners van Nijkerk de kans kregen om bij te dragen aan het feest. Het programma begon op de luisterplaats aan de Holkerstraat 36, op het plein voor de rooms-katholieke Catharinakerk. Dit programma benadrukte hoe kerktorens niet alleen architectonische meesterwerken zijn, maar ook centra voor gemeenschapsactiviteiten en herinnering.
Conclusie
De verkiezing van de mooiste kerktoren van Nederland in 2012 was een moment waarin het land zich bewust werd van de waarde van haar kerktorens en de rol die deze gebouwen spelen in de geschiedenis en het landschap. Deze verkiezing benadrukte hoe kerktorens niet alleen religieuze centra zijn, maar ook culturele en historische meesterwerken die een unieke rol spelen in de Nederlandse identiteit.
De Grote Kerk in Nijkerk, die in 2012 de titel "De Mooiste van Nederland" won, is sindsdien een symbool voor deze verkiezing en de rol die kerktorens spelen in het land. Het jubileumprogramma van tien jaar en het herinneringslicht dat op de toren is aangebracht, benadrukken hoe deze toren niet alleen een architectonisch meesterwerk is, maar ook een plek van herinnering en gemeenschapsactiviteiten.
De verkiezing van 2012 was meer dan alleen een wedstrijd. Het was een moment waarin het land zich bewust werd van de waarde van haar kerktorens en de rol die deze gebouwen spelen in de geschiedenis en het landschap. Deze verkiezing benadrukte hoe kerktorens niet alleen religieuze centra zijn, maar ook culturele en historische meesterwerken die een unieke rol spelen in de Nederlandse identiteit.
Bronnen
- Tien jaar ‘De Mooiste’ toren: herinneringslicht voor verloren dierbaren
- Van Hemmen is geboren nadat de Koninginnekerk is gesloopt
- Gelredag 7 november: Bezoek in Nijkerk de mooiste kerktoren van Nederland
- Omroep RKK maakt lijst mooiste kerktorens bekend
- De 12 mooiste kerken en kathedralen van Nederland