Nederland’s Mooiste Bibliotheken: Architectuur, Cultuur en Leesplezier
juli 15, 2025
In Nederland is het houden van een aquarium niet alleen een populaire hobby, maar voor veel mensen ook een kunstvorm. Het aquascaping – het ontwerpen van een onderwaterlandschap – is in de afgelopen jaren enorm in opkomst gekomen, en levert indrukwekkende resultaten op. Een van de bekendste en meest indrukwekkende aquariums in het land is te vinden in Den Helder, waar Jos Wiedenhoff zijn kunstwereld heeft opgebouwd. Zijn aquarium werd zelfs geroemd als het mooiste aquarium van Nederland, een titel die hij behaalde op een nationale beurs. Dit artikel geeft een overzicht van wat het maken van een mooi huiskameraquarium inhoudt, waarom het zowel artistiek als therapeutisch kan zijn, en wat de toekomst van deze hobby in Nederland is.
Wat is aquascaping?
Aquascaping is de kunst van het ontwerpen en onderhouden van een aquarium dat niet alleen een habitat is voor vissen, maar ook een visuele weergave van de natuur. Het is een vorm van kunst die vooral in Azië al jaren populair is, maar in Nederland is het in de afgelopen tien tot twintig jaar steeds meer in opkomst gekomen. Aquascapers zoals Jos Wiedenhoff en Martin Welters zien hun aquarium niet als een gewoon aquarium, maar als een schilderij dat leven bevat. Ze gebruiken combinaties van stenen, hout, planten en vissen om een balans te creëren die zowel esthetisch als ecologisch aantrekkelijk is.
Aquascaping vereist niet alleen creativiteit, maar ook technische kennis. De onderhouding van het aquarium, inclusief licht, CO₂, voeding en waterkwaliteit, is cruciaal voor het behoud van de levenswereld. Aquascapers werken vaak aan hun aquariums minstens twintig uur per week, zoals Jos Wiedenhoff. Dit is een inzet die niet alleen passie vereist, maar ook geduld en aandacht voor detail.
Het aquarium van Jos Wiedenhoff in Den Helder
In Den Helder staat het aquarium dat Jos Wiedenhoff voor de tweede keer won als het mooiste aquarium van Nederland. Het aquarium is opgesteld in zijn woonkamer, waar het als een kunstwerk fungeert. Jos benadrukt dat het aquarium vergelijkbaar is met een schilderij dat hij maakt: een compositie van vissen, planten en decoratieve elementen die samen een beeld vormen.
Jos is lid van een aquascapingvereniging genaamd De Glasbaars, waarin hij de fijne kneepjes van de kunst geleerd heeft. Hij benadrukt dat op hoge niveaus elk detail telt – zelfs een sprietje aanplanten of weglaten kan het geheel beïnvloeden. Hoewel het een uitdaging is, zegt hij dat het ook heerlijk is om te kijken naar vissen en te genieten van het resultaat van zijn werk. Het aquarium is niet alleen een kunstwerk, maar ook een bron van rust en voldoening.
Martin Welters: van hobbyist tot aquascaping-expert
Martin Welters uit Hoensbroek in Limburg is een ander voorbeeld van iemand die aquascaping tot een kunstvorm heeft verheven. Hij begon met aquascaping tijdens zijn verblijf in China, waar hij het idee ontdekte dat aquariums kunstwerken kunnen zijn in plaats van alleen plekken voor vissen. Inmiddels heeft hij negen aquariums in huis, waarvan er acht in de kelder staan. Hij benadrukt dat het aquarium niet alleen een plek is voor vissen, maar ook een spiegel van de natuur boven water.
Welters werkt aan zijn aquariums in een bepaalde cyclus. Elke drie maanden leegt hij een aquarium en maakt hij een nieuwe ‘scape’. Eerst zet hij een leeg aquarium vol met zand, hout en stenen – de zogenaamde ‘hardscape’. Daarna maakt hij een zwart-witfoto van de compositie, zodat hij kan zien wat er veranderd moet worden. Pas daarna worden de planten geplaatst. Hij benadrukt dat hij zich vooral richt op de ‘nature style’ van Takashi Amano, een Japans aquascaping-icoon.
Welters benadrukt ook dat er regels zijn voor het aquascaping – bijvoorbeeld in de zogenaamde ‘Dutch style’, waarin planten in nette rijen worden aangelegd. Ook moet men oppassen met het onderhoud, zoals CO₂-beschikbaarheid, aangezien onvoorzichtigheid leidt tot het verlies van vissen en planten. Hij beschrijft hoe hij ooit een aquarium volledig leeg moest maken omdat hij per ongeluk de CO₂-voeding iets te hoog had gezet, wat resulteerde in het sterven van alle vissen.
Aquarium winkels in Nederland
Voor wie geïnteresseerd is in het opzetten van een mooi aquarium, zijn er diverse winkels in Nederland die hulp en advies kunnen geven. Een van de bekendere winkels is Dutch Reef, die zich gevestigd heeft in de buurt van Deventer. Deze winkel is een webwinkel, maar heeft ook een fysieke locatie waar klanten advies kunnen inschakelen. Ze leveren onder andere Waterbox aquariums, een merk dat stijlvolle, innovatieve en onderhoudsarme aquariums produceert. Ze bieden ook automatiseringssystemen zoals de Focustronic, waarmee het aquarium zelf waterwaarden kan meten en aanpassen.
In Boskoop is er ook een grote aquariumwinkel die zich richt op zowel aquascaping als onderhoud van aquariums. Ze bieden een breed spectrum aan producten, waaronder aquariums, planten, bodems, hout en verlichting. Ze benadrukken dat gezonde planten essentieel zijn voor het functioneren van een aquarium, omdat ze zuurstof produceren en afvalstoffen opbreken.
De kunst van het aquascaping
Aquascaping is meer dan alleen het plaatsen van vissen en planten in een aquarium. Het is een kunstvorm die aandacht voor detail, creativiteit en technische kennis vereist. Aquascapers zoals Jos Wiedenhoff en Martin Welters tonen aan dat een aquarium een kunstwerk kan worden dat niet alleen het oog treft, maar ook de ziel rust geeft. Ze benadrukken dat aquascaping een therapeutische functie kan hebben – het observeren van vissen en het onderhoud van het aquarium geeft voldoening en rust.
Bij het maken van een aquarium wordt vaak geïnspireerd door de natuur. Zo heeft Jos Wiedenhoff zijn aquarium ontworpen als een schilderij, terwijl Welters een stukje open bos heeft nagemaakt in zijn aquarium. Deze benadering maakt het aquarium tot een uniek kunstwerk dat persoonlijk is en reflecteert op de esthetiek van de eigenaar.
De toekomst van aquascaping in Nederland
De populariteit van aquascaping in Nederland groeit. Meer mensen zijn geïnteresseerd in het creëren van kunstwerken in aquariumvorm, en winkels zoals Dutch Reef en winkels in Boskoop tonen aan dat er een groeiende markt is voor de nodige producten. Bovendien zijn er steeds meer workshops, beurzen en clubs die zich richten op aquascaping. De Glasbaars, waar Jos Wiedenhoff lid van is, is een voorbeeld van zo’n groep die mensen kan helpen bij het leren van de kunst.
Ook de technologie speelt een rol in de toekomst van aquascaping. Automatiseringssystemen zoals de Focustronic maken het mogelijk om aquariums met minder inspanning te onderhouden, terwijl innovatieve aquariumontwerpen zoals de Waterbox aquariums het maken van een aquarium makkelijker en onderhoudsarmer maken.
Conclusie
Aquascaping is een kunstvorm die zich in Nederland steeds meer ontwikkelt. Het vereist creativiteit, technische kennis en aandacht voor detail. Voor liefhebbers zoals Jos Wiedenhoff en Martin Welters is het aquarium meer dan een plek voor vissen – het is een kunstwerk dat rust biedt en voldoening geeft. De toekomst van aquascaping in Nederland lijkt veelbelofte, met steeds meer winkels, beurzen en clubs die mensen helpen bij het creëren van hun eigen kunstwereld in het aquarium.