Het Mooiste Liedje van Nederland: Een Reis door de Finale en de Emotionele Kracht van Muziek
juli 15, 2025
In 2013 stond architectuur in het middelpunt van aandacht in Nederland. Het was een jaar waarin het publiek en vakjury’s actief betrokken werden bij de evaluatie van het architectonische erfgoed en het moderne bouwen. Op de Dag van de Architectuur, georganiseerd in het weekend van 21, 22 en 23 juni, werd het station Europapark in Groningen uitgeroepen tot het mooiste gebouw van dat jaar. Deze prijs werd toegekend na een uitgebreide en betrokken Grote Groninger Gebouwenenquête, waarbij 3600 stemmen werden uitgebracht. Het station was het enige station in Nederland dat een titanium kap had, wat het een unieke en indrukwekkende vorm gaf. Het project werd ontworpen door architecten Nienke van de Lune en Peter Heideman van Movares, een advies- en ingenieursbureau. Dit artikel biedt een overzicht van het station Europapark, de context van de prijsuitreiking en andere relevante architectonische ontwikkelingen in Nederland in de jaren 2010 tot 2023.
De Grote Groninger Gebouwenenquête was een initiatief dat speciaal was opgezet voor de Dag van de Architectuur in 2013. Het doel van de enquête was om het publiek te betrekken bij de waardering van architectonische werken in de regio. In totaal kregen 18 gebouwen in de categorieën ‘nieuw’ en ‘herbestemd’ in overweging genomen. Het publiek kon stemmen op zijn favoriete gebouw via online formulieren, en uiteindelijk werd de uitslag bekrachtigd door een vakjury bestaande uit drie vooraanstaande experts: Gianni Cito, Jos van den Hende en Bram Verhave.
De enquête had een breed publiek bereik en toonde aan dat architectuur niet alleen een vak is voor specialisten, maar ook een onderwerp dat mensen met interesse en betrokkenheid benaderen. Het station Europapark won zowel in het publiek als in de vakjury, wat aantoont dat het een gebouw is dat zowel esthetisch als functioneel opvalt.
Het station Europapark in Groningen is een bijzonder architectonisch project dat zich van de hand van het publiek en de vakjury heeft weten te onderscheiden. Het station is ontworpen in een moderne en innovatieve stijl, met een titanium kap die het gebouw een licht en futuristisch karakter geeft. Dit maakt het station uniek in Nederland: het is het enige station met een titanium kap. De keuze voor titanium was niet alleen esthetisch, maar ook functioneel. Het materiaal is zowel lichtgewicht als duurzaam, waardoor het station een toekomstgerichte aanpak vertoont.
De architecten, Nienke van de Lune en Peter Heideman van Movares, lieten zich inspireren door de omgeving en het functiegebouw dat het station moest zijn. Het ontwerp combineert zowel een open en toegankelijke structuur als een visuele impact die aansluit bij de moderne stedelijke identiteit van Groningen. Het station is niet alleen een vervoersknooppunt, maar ook een plek die aantrekt door haar architectonische kwaliteiten.
De prijsuitreiking op de Dag van de Architectuur werd georganiseerd door lokale stichtingen, gemeenten en architectenverenigingen. Het station Europapark kreeg naast de titel van mooiste gebouw van 2013 ook extra aandacht via media en lokale evenementen. De uitslag werd breed genoteerd in kranten en online platforms. Het station werd gezien als een voorbeeld van hoe architectuur de stad kan transformeren. Het project was ook een symbool van het toekomstgerichte Groningen, waar het gebouw een essentieel onderdeel is van het Europapark-ontwikkelingsplan.
Naast het station won de Jongerenhuisvesting aan de Hofstede de Grootkade de prijs in de categorie ‘herbestemd’. Dit project werd geprezen voor zijn bijdrage aan betaalbare woningbouw en een leefbare stad. De jury was onder de indruk van de creativiteit, het respect voor de bestaande omgeving en de aandacht voor leefbaarheid en duurzaamheid.
De vraag naar ‘het mooiste gebouw van Nederland’ is niet statisch. Tijdens de jaren 2010 tot 2023 bleek dat de voorkeuren van het publiek en het vakvaria bleven veranderen. In 2007 bijvoorbeeld won het Gasunie-gebouw in Groningen deze titel, wat aantoont dat het concept van ‘mooiste gebouw’ afhankelijk is van context, tijd en publiek.
In 2023, op basis van een uitgebreid Merkenonderzoek van de Cultuursector, werd Kasteel de Haar door de Nederlandsers gekozen als het mooiste gebouw van Nederland. Dit kasteel, gelegen bij Utrecht, is het grootste kasteel van het land en is bijzonder indrukwekkend door zijn uitbouw en historische betekenis. Toch was er een opmerkelijke uitkomst: bijna twee derde van de respondenten hadden nog nooit van Kasteel de Haar gehoord. Dit toont aan dat de merkbekendheid van gebouwen een rol speelt in hun beoordeling als ‘mooist’.
Nederland telt veel architectonisch indrukwekkende gebouwen, waarvan sommige wereldwijd bekend staan. In de context van architectuur is het Rijksmuseum in Amsterdam een prachtig voorbeeld van historisch en moderne bouwkunst. Het museum is sinds 2008 volledig gerenoveerd en is nu een van de belangrijkste culturele instellingen van het land.
Een ander iconisch gebouw is het Paleis Het Loo in Apeldoorn, dat in het Merkenonderzoek van 2023 op de derde plaats kwam. Het paleis is in ere hersteld en verduurzaamd, en biedt een prachtige bezoeksplek. Ook het Kunstmuseum Den Haag (voorheen Gemeentemuseum) is genoemd in de lijst van mooiste gebouwen, hoewel het door de naamswijziging in 2019 deels zijn merkbekendheid verloren heeft.
De Markthal in Rotterdam, met haar indrukwekkende plafond, is een ander voorbeeld van moderne architectuur die zich afzet tegen de traditie. Het Eye-filmmuseum in Amsterdam en de Kubuswoningen in Rotterdam en Helmond zijn ook genoemd in de lijst van de bekendste architectonische werken.
Open Monumentendag is een jaarlijks evenement waarbij het publiek toegang krijgt tot een reeks van historische en culturele gebouwen. Het is niet alleen een educatief evenement, maar ook een kans om de architectonische rijkdom van Nederland te beleven. In 2023 kwam Open Monumentendag opnieuw bovenaan in een enquête over de mooiste locaties voor evenementen. Dit toont aan dat het evenement niet alleen een populaire maar ook een betekenisvolle activiteit is voor het Nederlandse publiek.
Het station Europapark in Groningen werd in 2013 uitgeroepen tot het mooiste gebouw van dat jaar, een titel die het verdiende door zijn unieke titanium kap, innovatieve ontwerp en betrokkenheid bij de lokale gemeenschap. De Grote Groninger Gebouwenenquête, die als onderdeel van de Dag van de Architectuur werd gehouden, was een initiatief dat het publiek en vakjury’s actief betrok bij de waardering van architectonische werken. Het station werd niet alleen door het publiek maar ook door een vakjury gekozen, wat aantoont dat het een gebouw is dat zowel esthetisch als functioneel indruk maakt.
Hoewel het station Europapark de titel van mooiste gebouw van 2013 won, is de vraag naar ‘het mooiste gebouw van Nederland’ niet statisch. Tijdens de jaren 2010 tot 2023 bleek dat het publiek en het vakvaria verschillende voorkeuren konden hebben, afhankelijk van context, tijd en beleving. Andere gebouwen zoals Kasteel de Haar, Paleis Het Loo en het Rijksmuseum zijn ook genoemd in de lijst van architectonisch indrukwekkende werken.
Open Monumentendag en andere evenementen zoals Concert at SEA spelen een cruciale rol in het verrijken van het architectonische landschap en het betrekken van het publiek bij dit rijke culturele erfgoed.