De mooiste karperstekken in Nederland: een overzicht van natuurgemakken voor hengelaars
juli 15, 2025
In de noordoostelijke hoek van Nederland ligt een regio waar het landschap zich onderscheidt door open velden, smalle dijkpaden en prachtige dorpsgezichten. De provincie Groningen staat bekend om haar rustige sfeer, rijke historie en authentieke dorpen. Twee van die dorpen zijn recentelijk uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland: Niehove en Winsum. Hoewel ze verschillende jaren na elkaar deze titel kregen, vertonen ze beide een unieke mix van historische waarde, natuurlijke schoonheid en levendig dorpsleven. In dit artikel gaan we dieper in op wat deze dorpen zo bijzonder maakt en waarom ze een must-see zijn voor iedere reiziger die het land wil verkennen vanuit zijn meest intieme dorpsgezichten.
Het Mooiste Dorp van Nederland: Een Landelijke Verkiezing
Sinds de jaren tachtig organiseren verschillende Nederlandse organisaties, zoals Elsevier Weekblad en ANWB, wedstrijden om het mooiste dorp van Nederland te kiezen. Deze verkiezingen vinden meestal op basis van juryprestaties of publiekswaarde plaats en richten zich op criteria zoals uiterlijke schoonheid, historische waarde, dorpsleven en toegankelijkheid.
In 2019 won Niehove de verkiezing van Elsevier Weekblad als het mooiste dorp van Nederland. Twee jaar later, in 2020, kreeg Winsum dezelfde erkenning, maar deze keer van de ANWB. Hoewel de jury’s en criteria iets verschillen, zijn beide dorpen unaniem erkend als toonaangevende voorbeelden van de Nederlandse dorpsidentiteit.
Deze titels hebben niet alleen een impact op de landelijke media, maar ook op de lokale economie en toerisme. Dorpen die verkozen worden, zien vaak een toename in bezoeken, geïnteresseerde kopers en aandacht voor hun historische en culturele waarde.
Niehove: Het Fotogenieke Dorp in het Westerkwartier
Locatie en Uiterlijke Schoonheid
Niehove ligt in het Westerkwartier, een regio in het zuiden van de provincie Groningen. Het dorp is bekend om zijn typische wierdendorpsgezicht, waarin zowel het landschap als de dorpsarchitectuur perfect aansluiten op elkaar. In 2019 werd Niehove uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland door Elsevier Weekblad, een juryprestatie die veel aandacht opleverde zowel binnen als buiten de regio.
Het dorp wordt vaak genoemd als een "openluchtmuseum" vanwege de bewaarde historische gebouwen, straatbeeld en sfeer. Het is in de ogen van de jury een "meest fotogenieke dorp", wat wil zeggen dat het uiterlijk bijzonder aantrekkelijk is voor fotografen en bezoekers. De straatjes zijn smal en stenen, de woningen zijn grotendeels van hout of baksteen, en het dorp heeft behouden wat het authentieke karakter van een Groningse wierdendorp.
Historische Waarde
Niehove is een typisch voorbeeld van een wierdendorp, een vorm van dorpsstructuur die in de 18e en 19e eeuw ontstond in de regio Groningen. Deze dorpen zijn vaak gebouwd op drooggevallen meren of zandgrachten, en bestaan uit smalle straatjes, kleine huizen en een duidelijk centrum met een dorpskerk of marktplein. De straatbeeld van Niehove is goed bewaard en geeft een indruk van het dorpsleven uit de 19e eeuw.
Impuls voor de Regio
De verkiezing van Niehove als mooiste dorp van Nederland had een directe impact op de regio. De gemeente Westerkwartier benadrukte dat het een "impuls" was voor de regio en dat het de waarden van het dorp en de omgeving op een nationale schaal liet zien. Locoburgemeester Geertje Dijkstra-Jacobi benadrukte dat het een "eer voor de gemeente en een impuls voor de hele provincie Groningen" was.
Winsum: Het Dorp van Rijksmonumenten en Borrelcultuur
Locatie en Uiterlijke Schoonheid
Winsum ligt in de provincie Groningen, ten noorden van de stad Groningen. In 2020 werd Winsum door de ANWB uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland. Het dorp heeft bijna 7500 inwoners en sinds 2019 is het onderdeel van de gemeente Het Hogeland, samen met drie andere dorpen.
Winsum is een voorbeeld van een dorp dat door een historisch kanaal is verdeeld. Het Winsumerdiepkanaal splitst het dorp in twee delen: Obergum en Winsum. Deze twee dorpsdelen zijn verbonden door de Boogbrug en de Jeneverbrug, twee bruggen die niet alleen functioneel zijn, maar ook historisch en cultureel van betekenis.
Dorpsleven en Borrelcultuur
Winsum staat bekend om zijn levendig dorpsleven en het feit dat het historisch gezien een sterke borrelcultuur had. Volgens dorpsverhalen liepen de dorpelingen vroeger op zondag van het ene naar het andere dorp voor hun dagelijkse glaasje jenever, vandaar de naam Jeneverbrug. Dit verhaal geeft een indruk van het sociale en culturele karakter van het dorp.
Rijksmonumenten en Toeristische Aantrekkingskracht
Een van de belangrijkste redenen waarom Winsum won bij de ANWB-keur was het hoge aantal Rijksmonumenten. Het dorp telt namelijk veel bewaarde historische gebouwen, waaronder woningen, winkels, kerk en gemeentehuis. Deze gebouwen zijn niet alleen van architectonisch belang, maar ook van historisch belang.
Winsum is een dorp waar het historische centrum goed te zien is en waar het dorpsgezicht behouden is. Het is een dorp dat zichzelf als een "openluchtmuseum" ziet, waar toeristen en inwoners zich kunnen verdiepen in het verleden van het dorp en de regio.
Een Dorp met Toekomst
Het feit dat Winsum verkozen werd tot het mooiste dorp van Nederland gaf ook de gemeente en de dorpsbewoners een zetje in de rug. Het dorp bleek niet alleen historisch belangrijk, maar ook toeristisch interessant. In de tijd na de verkiezing zag men een toename in bezoeken, fotoreportages en zelfs interesse van andere gemeenten in hoe Winsum het historische en sociale karakter van het dorp behouden had.
Dorpsgezichten in de Provincie Groningen
De verkiezing van Niehove en Winsum als mooiste dorp van Nederland is slechts een klein deel van de rijke dorpscultuur in de provincie Groningen. Er zijn nog veel meer dorpen die met recht kunnen claimen dat ze het predicaat "mooiste dorp" verdienen. In 2019 noemde Visit Groningen bijvoorbeeld Midwolde als een van de mooiste dorpen in de regio. Ook in 2020 werd Oisterwijk genoemd in de top 5 van de ANWB. Deze dorpen tonen elk een eigen mix van historie, sfeer en natuur.
Midwolde: Een Dorp Tussen de Bossen
Midwolde is een dorp in de regio Leek en staat bekend om zijn sfeer van "midden in het woud". In het verleden was het gebied drassig en dichtbegroeid, maar tegenwoordig is het een rustige plek met prachtige straatjes en een historische kerk. De kerk van Midwolde is een bijzonder voorbeeld van 12de-eeuwse architectuur en is een onderdeel van het Grootste Museum van Nederland, een collectie van de meest bijzondere kerken in het land.
Oisterwijk: Een Dorp in de Bossen
Oisterwijk ligt in de provincie Noord-Brabant, maar werd in 2020 door de ANWB geplaatst in de top 5 van de mooiste dorpen van Nederland. Het dorp staat bekend om zijn sfeer van het Brabantse platteland en zijn prachtige ligging in de bossen. Het centrum van Oisterwijk, De Lind, is een van de mooiste plekken in het dorp en is geschikt voor winkelen en genieten van het terrasleven.
Toerisme en Dorpsontwikkeling
De verkiezing van dorpen als mooiste dorp van Nederland heeft een directe impact op de toerisme en dorpsontwikkeling. Dorpen die verkozen worden zien vaak een toename in bezoeken, geïnteresseerde kopers en aandacht voor hun historische en culturele waarde. In het geval van Winsum was dit duidelijk zichtbaar in de maanden na de verkiezing.
Winsum en de Toeristische Impact
In de maanden na de verkiezing zag Han Hefting, inwoner van Winsum, al op de ochtend van 17 augustus 2020, de eerste toeristen langs zijn voortuin rijden. Hij beschreef het als "bizar, alsof ze direct in de auto waren gestapt om het wonder van Winsum met eigen ogen te zien". Deze toeristische aandacht bleef ook na corona bestaan, aangezien de ANWB geen nieuwe verkiezing kon organiseren. Hierdoor mag Winsum zich nog steeds het mooiste dorp van Nederland noemen.
Het Bewaren van Dorpswaarden
Het is niet alleen de titel die belangrijk is, maar ook hoe gemeenten en dorpsbewoners de unieke sfeer van hun dorpsgezicht behouden. In tijden van kaalslag, aardbevingsschade en veranderende dorpsstructuren is het belangrijk om historische gebouwen en dorpsgezichten te bewaren. In het geval van Winsum is de gemeente Het Hogeland bewust bezig met het behouden van de historische kern en het ondersteunen van toerisme die op een duurzame manier de lokale economie versterkt.
Praktische Informatie en Bezoekers Tips
Hoe kom je er?
Zowel Niehove als Winsum zijn goed bereikbaar vanuit Groningen. Niehove ligt op ongeveer 20 minuten rijden van de stad, terwijl Winsum op ongeveer 10 minuten rijden van Groningen ligt. Beide dorpen zijn ook toegankelijk met de fiets of het OV, afhankelijk van de route en de verbindingsmogelijkheden.
Openingstijden en Toegang
Beide dorpen zijn openbaar toegankelijk, wat betekent dat bezoekers gratis kunnen wandelen door de straten, genieten van het dorpsgezicht en eventueel bij een van de lokale winkels of restaurants langsgaan. Er zijn geen specifieke openingstijden voor het dorp zelf, maar zorg dat je kijkt naar de openingstijden van winkels en restaurants in het dorp, vooral in de zomermaanden.
Reistips
- Wandelen en fietsen: Beide dorpen zijn ideaal voor een rustige wandeling of fietsrit. De smalle straatjes en dorpsgezichten maken het een prachtige tocht.
- Lunchen en dineren: In Winsum is De jongens uit de buurt een aanrader voor een heerlijk maaltje aan het water.
- Historie ontdekken: Bezoek de historische kerk of gemeentehuis in het dorp om meer te weten te komen over de geschiedenis van het gebied.
- Fotograferen: De sfeer van beide dorpen is perfect voor fotografie. Zorg dat je een camera of smartphone meeneemt.
Conclusie
De verkiezing van Niehove en Winsum als het mooiste dorp van Nederland benadrukt niet alleen de schoonheid van deze dorpen, maar ook de rijke dorpscultuur van de provincie Groningen. Deze dorpen zijn typische voorbeelden van hoe een historisch dorpsgezicht en levendig dorpsleven samen kunnen bijdragen aan de toeristische en culturele waarde van een regio.
Zowel Niehove als Winsum hebben hun unieke kenmerken behouden, waardoor ze een must-see zijn voor iedere reiziger die het land wil verkennen vanuit zijn meest intieme dorpsgezichten. Of je nu historie, sfeer of toeristische ervaring zoekt, deze dorpen zorgen voor een bijzondere en onvergetelijke reis door het hart van het Noorden.