Ontdek de Mooiste Duinwandelingen van Nederland
juli 14, 2025
Het jaar 2022 brengt weer een nieuw kader voor een bijzondere traditie in Nederland: de verkiezing van De Boom van het Jaar. Deze verkiezing, nu in haar vijfde editie, richt zich niet op de grootste of oudste boom, maar op bomen met een bijzonder verhaal. Door middel van stemmen van burgers over het hele land wordt de winnaar gekozen, die vervolgens vertegenwoordigt Nederland in de Europese verkiezing European Tree of the Year.
Deze artikel geeft een overzicht van de organisatie, de genomineerde bomen per provincie, het stemproces en de betekenis van deze verkiezing binnen het kader van Nederlandse natuur- en erfgoedbewaring.
De verkiezing in het kort
De verkiezing van De Boom van het Jaar 2022 is een nationale wedstrijd die sinds 2018 door SBNL Natuurfonds wordt geregisseerd. Deze stichting is actief in de Nederlandse natuur- en landschapspolitiek en zet zich in voor het behoud en de waardering van bijzondere natuurobjecten. De verkiezing is onderdeel van een bredere Europese beweging, European Tree of the Year, die sinds 2011 door de Environmental Partnership Association (EPA) wordt beheerd. Nederland is een van de zestien deelnemende landen in deze Europese verkiezing.
De verkiezing bestaat uit drie hoofdfasen:
- Aanmeldingsronde: Tot en met 30 mei kunnen mensen hun favoriete boom met een bijzonder verhaal aanmelden via de website www.deboomvanhetjaar.nl.
- Juryronde: Na de aanmelding kiest een jury per provincie één boom om genomineerd te worden.
- Landelijke stemronde: Vanaf 1 september tot 18 oktober kan iedereen in Nederland stemmen op hun favoriet. De boom met de meeste stemmen wordt uitgeroepen tot De Boom van het Jaar 2022 en ontvangt daarna een feestelijke onthulling. Deze boom is ook de Nederlandse inzending voor de European Tree of the Year 2023.
De genomineerde bomen per provincie
In 2022 zijn twaalf bomen genomineerd, één voor iedere provincie. Elke boom vertegenwoordigt een uniek verhaal dat verankerd is in de lokale geschiedenis, de gemeenschap of de natuur. Hieronder volgt een overzicht van de twaalf genomineerde bomen:
| Provincie | Naam van de boom | Locatie |
|---|---|---|
| Drenthe | De Paasbergeneik | Odoorn |
| Flevoland | De Homerusboom | Almere |
| Friesland | De stille getuige aan de Beackendyck | Bakkeveen |
| Gelderland | De Koortsboom | Overasselt |
| Groningen | Een gewone rode beuk | Veendam |
| Limburg | Wachters en Waaiers langs de Geul | Valkenburg |
| Noord-Brabant | De Philipsboom | Eindhoven |
| Noord-Holland | De monumentale vleugelnoot | Hoofddorp |
| Overijssel | De Bakenboom | Deventer |
| Utrecht | Een Markiezeneik | Utrecht |
| Zeeland | De majestueuze witte paardenkastanje | Zierikzee |
| Zuid-Holland | Het 100-jarige ‘verbindende beuken’ | Oud-Beijerland |
Deze bomen zijn geselecteerd uit 82 aangemelde kandidaten door een jury die aandacht besteedt aan het verhaal achter de boom, haar betekenis voor de gemeenschap en haar historische of emotionele waarde.
Korte voorbeelden van genomineerde bomen
De Paasbergeneik (Odoorn, Drenthe)
Deze boom staat in het centrum van Odoorn en is een symbool van de lente en het paasfeest. Het verhaal achter deze boom gaat terug tot mensenheugenis en is verweven met dorpsgevoelens en tradities.
De Homerusboom (Almere, Flevoland)
Deze boom staat bekend om haar bijzondere vorm en het feit dat zij een overlevende boom is van de oorspronkelijke natuurlijke flora in de Flevopolders. Haar aanwezigheid is een herinnering aan de groei van Almere als nieuw stad.
De stille getuige aan de Beackendyck (Bakkeveen, Friesland)
In Friesland staat deze boom bekend als een ‘getuige’ van verlaten boerenwoningen en dorpsverlaten. Haar stil aanwezigheid vertelt een verhaal over verlatenheid, herinnering en de omgang van de tijd.
De Koortsboom (Overasselt, Gelderland)
Deze boom heeft haar naam gekregen vanwege de lokale verhalen over pest en koorts in de regio. Ze staat als symbool van hoop en overleving.
De betekenis van bomen in Nederland
Bomen zijn niet alleen natuurlijke schatten, maar ook historische en culturele geobjectiveerde herinneringen. In Nederland is het een langere traditie om bomen te waareren en te beschermen. De Nationale Bomenbank, die sinds 1972 bestaat, speelt een belangrijke rol in het registreren en behouden van bijzondere bomen.
Deze verkiezing benadrukt dat bomen niet alleen functioneel zijn in het ecosysteem, maar ook symbolische en emotionele waarde kunnen hebben. Deze bomen zijn geen toonbeelden van grootte of ouderdom, maar dragen verhalen van gemeenschap, geschiedenis en identiteit.
Een voorbeeld van het succes van deze verkiezing is de Instagram-linde in Maasniel, die in 2021 de nationale titel won. Deze boom heeft haar bijzondere aandacht gekregen door sociale media en is geworden tot een symbolische boom voor de digitale tijd.
Het stemproces in detail
Het stemproces is bedoeld om zoveel mogelijk mensen te betrekken bij de waardering van bomen. Het gebeurt via een digitale platform op www.deboomvanhetjaar.nl, waar iedereen zijn of haar keuze kan uitbrengen.
De stemronde duurt van 1 september tot 18 oktober 2022, wat acht weken lang open staat voor stemmen. Tijdens deze periode is het mogelijk om per persoon één stem uit te brengen. De jury zorgt voor transparantie en controleert op eventuele fraude.
De boom met de meeste stemmen wordt op 19 oktober 2022 bekendgemaakt. Deze boom wordt daarna feestelijk gehuldigd, waarbij de gemeenschap en de verhalen die de boom vertegenwoordigt centraal staan.
Naast de nationale titel is de winnaar ook Nederlandse inzending voor European Tree of the Year 2023, een Europese verkiezing die sinds 2011 bestaat. Nederland is een van de zestien deelnemende landen, wat laat zien dat dit initiatief een brede internationale aandacht heeft gekregen.
De Nationale Bomen Top 50
Naast de verkiezing van De Boom van het Jaar, is er ook een landelijke actie genaamd De Nationale Bomen Top 50, die in 2022 georganiseerd werd ter ere van het 50-jarig bestaan van de Nationale Bomenbank. Deze actie is een samenwerking tussen de Nationale Bomenbank en Terra Nostra, twee instellingen die zich inzetten voor het behoud en waardering van bomen.
Het doel van deze actie is om 50 bijzondere bomen in het land te identificeren en te waarderen. De top 5 bomen worden geadopteerd en ontvangen levenslange onderhouds- en zorg, wat zorgt voor hun langdurig behoud. De jury voor deze verkiezing bestaat onder andere uit Hanne Tersmette en Lodewijk Hoekstra, bekende namen in de media en de cultuur.
Stemmen op deze bomen is ook mogelijk, en dit gebeurt via www.denationalebomentop50.nl. Iedereen kan tot 1 juli 2022 een hartje klikken voor zijn of haar favoriete boom. Deze actie benadrukt nogmaals dat bomen in Nederland meer zijn dan alleen planten – zij dragen verhalen, identiteit en herinneringen.
De rol van SBNL Natuurfonds
SBNL Natuurfonds speelt een centrale rol in zowel de verkiezing van De Boom van het Jaar als in de organisatie van De Nationale Bomen Top 50. Deze stichting staat bekend om haar inzet voor natuur, landschap en erfgoed dat door particulieren en agrariërs wordt beheerd. Ze biedt ondersteuning, stimuleert wetenschappelijk onderzoek en zorgt voor de promotie van bijzondere natuurobjecten.
SBNL Natuurfonds beheert ongeveer 325 hectare aan eigen terreinen, wat aantoont dat deze instelling actief is in het actieve beheer en onderhoud van natuurlijke schatten. Hun bijdrage aan de verkiezing van bomen benadrukt dat het behoud van natuur niet alleen een verantwoordelijkheid is van de overheid, maar ook van de samenleving en individuen.
Conclusie
De verkiezing van De Boom van het Jaar 2022 is meer dan een wedstrijd – het is een plek waar verhalen, identiteit en herinnering samenkomen. De genomineerde bomen vertellen elk een uniek verhaal dat verankerd is in de geschiedenis, de gemeenschap of de natuur. Door middel van stemmen betrekt de verkiezing burgers uit het hele land bij het behoud en waardering van deze symbolen van het Nederlandse landschap.
Nederland is niet alleen een land van daken en dijken, maar ook van bomen die verhalen vertellen. De verkiezing benadrukt dat bomen geen passieve objecten zijn, maar actieve vertellers van geschiedenis, hoop en herinnering. Voor toeristen, inwoners en natuurministers is dit een herinnering aan de waarde van het behoud van dergelijke bijzondere natuurobjecten.