De mooiste herbestemde boerderij van Nederland en andere inspirerende boerderijen

De Nederlandse boerderij is meer dan alleen een landbouwbedrijf; het is een historisch, cultureel en landschappelijk symbool van het agrarisch verleden en huidige innovatie. In het land is het al jaren een trend om oude boerderijen te herbestemmen tot unieke locaties die combinaties zijn van erfgoed, toerisme, educatie en duurzaamheid. Deze trend heeft geleid tot talrijke verkiezingen en prijzen, zoals de titel van 'mooiste herbestemde boerderij van Nederland'. In dit artikel bespreken we enkele van deze toonaangevende boerderijen, hun historische achtergrond, de herbestemming en hun betekenis in het huidige landschap van agrarisch erfgoed en toerisme.

Boerderij Pabema: Mooiste herbestemde boerderij van Nederland

Een van de bekendste herbestemde boerderijen is de Boerderij Pabema in Zuidhorn. Deze boerderij werd in 2013 uitgeroepen tot de mooiste herbestemde boerderij van Nederland. De verkiezing vond plaats in het kader van het Jaar van de Boerderij, een initiatief van Agrarisch Erfgoed Nederland in samenwerking met boerderijenstichtingen over het land verspreid.

De Boerderij Pabema is een zogenaamde kop-hals-romp boerderij, een typisch voorbeeld van de vroege negentiende-eeuwse landbouwarchitectuur in Nederland. De boerderij is een rijksmonument en behoort tot de zeldzame voorbeelden van een herbestemde boerderij die nauwkeurig is gerestaureerd tot haar oorspronkelijke functie. De voormalige herenboerderij is omgebouwd tot een werkplaats, woonhuis en erfgoedlogies, waarbij de historische en culturele waarde centraal staat.

Juryvoorzitter Fons Asselbergs, voormalig directeur van de Rijksdienst voor Monumentenzorg, prees in het juryrapport de restauratie: “Tot in details zijn onderdelen van deze ooit praktische leeggehaalde boerderij gerestaureerd en op grond van onderzoek hersteld.” Deze uitspraak benadrukt de nauwgezette aanpak bij de restauratie en de waarde die geplaats is in het behoud van historisch erfgoed.

De eigenaars, Wim Pastoor en Annie Beukema, waren duidelijk trots op het resultaat en de erkenning. Het Jaar van de Boerderij 2013 was gericht op het behoud en de herbestemming van agrarisch erfgoed, en Boerderij Pabema gaf een voorbeeld van hoe oude boerderijen op een betekenisvolle manier kunnen worden gerestaureerd.

De Zonnehoeve: Een historisch en multifunctioneel landbouwbedrijf

Een andere bijzondere boerderij is De Zonnehoeve in Zeeland. In 2003 won deze boerderij de titel van de mooiste boerderij van Nederland. De verkiezing was deel van het Jaar van de Boerderij in dat jaar, waarin 2000 activiteiten op of rond boerderijen werden georganiseerd. De Zonnehoeve vertegenwoordigde Zeeland in de landelijke verkiezing en won met een juryrapport dat haar unieke combinatie van historisch erfgoed en moderne toepassing onderstreepte.

De prijs werd op 25 oktober 2003 uitgereikt in Amersfoort door Staatssecretaris Mevrouw Medy van der Laan. In het juryrapport stond te lezen: “Bij deze grote Zeeuwse boerderij gaan verleden, heden en toekomst op voorbeeldige wijze hand in hand. De cultuurhistorische waarden van het traditionele boerenerf met al zijn historische gebouwen uit verschillende perioden, de bijzondere beplantingen en andere erfonderdelen zijn hier door liefdevol onderhoud vrijwel geheel bewaard gebleven, terwijl de dynamiek van het bedrijf door een uitgekiende toevoeging van nieuwe elementen gewaardborgd is.”

De Zonnehoeve is een levend voorbeeld van hoe oude boerderijen niet alleen historisch waardevol zijn, maar ook functioneel en innovatief kunnen worden ingezet in de huidige maatschappij. Deze boerderij combineert erfgoed, landbouw, en educatie en is een inspiratiebron voor andere herbestemde boerderijen in Nederland.

De Eemlandhoeve: Een levend en multifunctioneel erf

Een andere opmerkelijke boerderij is de Eemlandhoeve in Bunschoten-Spakenburg. Hoewel deze boerderij niet in een landelijke verkiezing meedoe, is het een inspirerende boerderij die een bijzondere mix van functies vertoont. De Eemlandhoeve is een project van Jan Huijgen, een boer en filosoof die al 30 jaar bezig is met het realiseren van zijn ideale boerenbedrijf. Hij begon destijds met een kaal weiland en heeft daar inmiddels een levend, divers en multifunctioneel bedrijf van gemaakt.

De Eemlandhoeve bevat een wijd spectrum van activiteiten en functies, waaronder:

• Koeienhouderij
• Kantoortjes voor psychologen en burn-out coaches
• Prachtige moestuinen
• Horeca, waaronder zaalverhuur en een lunchroom
• Boerderijwinkel
• Zorgboerderij
• Pipo-wagen bouwer met vier wagens voor Airbnb-verhuur
• Imker
• Kapper en beautysalon
• Een kapelletje of natuurobservatorium
• Camping
• Evenementenveld

De Eemlandhoeve is een uniek voorbeeld van hoe een boerderij niet alleen als landbouwbedrijf kan dienen, maar ook als een centrum van duurzaamheid, innovatie en gemeenschap. Deze boerderij is een levend laboratorium van ideeën, waar boeren, ondernemers en bewoners samen werken aan een groene toekomst.

De mooist gelegen boerderij van Nederland

Een andere opmerkelijke boerderij is de zogenaamde “mooist gelegen boerderij van Nederland”. Deze boerderij, die in Expedia.nl beschikbaar staat voor verblijven, is een particuliere accommodatie die uniek is qua ligging en uitstraling. De boerderij is uitgerust met moderne faciliteiten zoals een open haard, tafeltennistafel, keukenapparatuur en een woonruimte met boeken. De beoordelingen geven aan dat het een uitzonderlijke locatie is voor toeristen die op zoek zijn naar rust, comfort en een autentieke ervaring in een agrarisch gebied.

Hoewel deze boerderij niet in een landelijke verkiezing meedoe, is het een populaire keuze voor toeristen die op zoek zijn naar een verblijf dat combinatie maakt van comfort en historische omgeving. De boerderij is gelegen in Gelderland en is een voorbeeld van hoe oude boerderijen in het huidige toerisme een waarde kunnen bieden als verblijflocatie.

De Friese boerderij en het behoud van agrarisch erfgoed

In Friesland is er ook een initiatief gericht op het behoud en uitstralen van agrarisch erfgoed. De Boerderijenstichting Fryslan organiseert regelmatig verkiezingen voor de mooiste Friese boerderij van na 1950. Deze verkiezingen zijn bedoeld om het draagvlak voor het behoud van agrarisch erfgoed te versterken. De stichting is sinds 1985 actief in het opstellen van de historische waarde van Frieze boerderijen en stimuleert het bewustzijn rondom het behoud van dit erfgoed.

De prijs bestaat uit een herinnering ter plaatse en een geldbedrag van 1.500 euro per categorie. Deze prijzen worden uitgereikt door de Friese gedeputeerde voor landbouw. De stichting benadrukt het belang van het behoud van agrarisch erfgoed niet alleen uit historisch oogpunt, maar ook als onderdeel van de landschapswaarde en cultuurhistorie van Friesland.

Conclusie

De Nederlandse boerderij is een uniek en waardevol onderdeel van het agrarische en culturele erfgoed van het land. Door herbestemming en restauratie zijn vele boerderijen tot levendige, multifunctionele locaties geworden die niet alleen historisch waardevol zijn, maar ook functioneel in de huidige maatschappij. De titel van 'mooiste herbestemde boerderij van Nederland' is slechts een van de vele voorbeelden van hoe deze boerderijen in het huidige landschap een rol spelen.

Van de Boerderij Pabema in Zuidhorn tot De Zonnehoeve in Zeeland en de Eemlandhoeve in Bunschoten-Spakenburg, elke boerderij vertoont een unieke mix van historie, innovatie en duurzaamheid. Deze boerderijen tonen aan dat agrarisch erfgoed niet alleen geschiedenis is, maar ook een inspiratiebron en functie kan zijn in de toekomst. Zowel voor toeristen als voor boeren is het behoud en herbestemming van boerderijen een waardevolle inzet in de Nederlandse cultuur.

Bronnen

1. Boerderij Pabema uit Zuidhorn is uitgeroepen tot mooiste herbestemde boerderij van Nederland
2. Mooiste verbouwde boerderij staat in Zuidhorn
3. De mooist gelegen boerderij van Nederland!
4. De mooiste boerderij van NL! 🤩
5. De Zonnehoeve – Boerderij van het Jaar 2003
6. Boerderijenstichting zoekt mooiste Friese boerderij van na 1950