De mooiste camperreizen door Nederland: Routes, plekken en ervaringen
juli 14, 2025
Begraafplaatsen in Nederland zijn niet alleen plekken van rouw en herinnering, maar ook van historische en culturele waarde. Veel van deze begraafplaatsen zijn overduidelijk bijzonder in hun architectuur, historie of symboliek. Voor sommigen oefenen ze een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit, omdat ze rust bieden en vaak ook een indrukwekkende natuur of historische context combineren. In dit artikel geven we een overzicht van enkele van de meest bijzondere begraafplaatsen in Nederland, waarvan sommige vermeld staan in publicaties en online bronnen. Deze bezoeken kunnen zowel educatief als introspectief zijn, en zijn toegankelijk voor iedereen.
Het Vierde Gesticht in Veenhuizen
Een van de meest indrukwekkende begraafplaatsen is “Het Vierde Gesticht” in Veenhuizen. Deze begraafplaats is een overblijfsel uit een tijd waarin Veenhuizen een Kolonie van Weldadigheid was. Deze kolonie had als doel om klaplopers en zwervers te helpen, maar ook vaak gedwongen en onvrij. Tot de tijd dat Veenhuizen een gewone staatsgevangenis werd, was het een plek waar het idee van hervorming en maatschappelijke verbetering centraal stond.
Het Vierde Gesticht is een monumentale begraafplaats met opvallend veel graftrommels, wat het uniek maakt. De begraafplaats is een van de meest bijzondere in Nederland en verdient zeker een bezoek. Het is hier mogelijk om de sfeer van deze historische tijd te voelen en te zien hoe deze begraafplaats een spiegel was van de maatschappelijke omgang met armoede en straf.
Duitse Oorlogsbegraafplaats in Ysselsteyn
De Duitse Oorlogsbegraafplaats in Ysselsteyn is de grootste begraafplaats van Nederland, en daarmee ook een van de meest indrukwekkende. Deze begraafplaats is 28 hectare groot en bevat 32.000 graven, allemaal voorzien van een kruis. De meeste graven zijn van Duitse soldaten die gedurende de Tweede Wereldoorlog sneuvelden. Enkele graven zijn ook van slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog, ondanks de neutraliteit van Nederland.
De begraafplaats is ontworpen om te herdenken en te bezinken in de gevolgen van oorlog. De combinatie van de oneindige aantallen graven en de wrangheden van oorlog maakt deze begraafplaats tot een plek voor reflectie. Het is een openbare plek die toegankelijk is voor iedereen, en een bezoek aan deze locatie kan een diepe indruk achterlaten bij bezoekers.
Begraafplaats Son en Breugel – De Kleinste van Nederland
Aan de andere kant van de schaal staat de begraafplaats Son en Breugel, die de kleinste algemene begraafplaats van Nederland is. Hoewel klein, is deze begraafplaats niet minder bijzonder. Ze ligt in een rustige omgeving en biedt een unieke combinatie van historie en sfeer. De begraafplaats is van belang vanwege het graf van Lepejou, het oudste moslimgraf in Nederland.
Lepejou was een huisknecht, die als slaaf naar Nederland gebracht werd door Joan Hendrik Tobias. Hij overleed jong en is op het landgoed van Tobias begraven. Zijn graf is een bijzonder historisch gegeven, waarbij het grafschrift zowel in het Latijn als in het Arabisch is gegraveerd. Het verhaal rondom Lepejou is ook een interessante lezing in de geschiedenis van religie en cultuur in Nederland.
Begraafplaats Buitenveldert in Den Haag
Een andere bijzondere begraafplaats is Buitenveldert in Den Haag. Deze begraafplaats is een van de mooiste in Nederland en is sinds de zeventiende eeuw in gebruik. Buitenveldert is een rooms-katholieke begraafplaats, maar is open voor iedereen. Ze biedt de mogelijkheid om afscheid te nemen in gewijde aarde, wat een bijzondere sfeer creëert.
De begraafplaats is bekend om haar rijke historie en de aanwezigheid van bekende Nederlanders, zoals schrijvers en politici. Er zijn wandelroutes die langs de graven van deze personen lopen, wat het bezoek interessant maakt voor historisch bewuste bezoekers. De sfeer van rust en historische waarde maakt Buitenveldert tot een unieke plek om te bezoeken.
Oude Kerk Roermond
De Oude Kerk in Roermond is een andere bijzondere begraafplaats in Nederland. Het kerkhof dateert uit 1784, wat het slechts enkele jaren jonger maakt dan Ter Navolging in Scheveningen. De begraafplaats werd geïnstalleerd onder Oostenrijks-Habsburgse wetgeving, wat het historisch relevant maakt.
De Oude Kerk ligt dicht bij de "Kapel in ’t Zand", een bedevaartsoord, en is daarmee ook een plek van spirituele en historische betekenis. De combinatie van oude joodse graven en christelijke begraafplaatsen maakt deze locatie uniek in haar diversiteit.
Ter Navolging in Scheveningen
Ter Navolging in Scheveningen is een begraafplaats die oorspronkelijk buiten de bebouwde kom lag, maar tegenwoordig volledig ingebouwd is tussen kantoorgebouwen. De naam geeft aan dat de oprichters hoopten dat anderen het voorbeeld zouden volgen, wat inderdaad gebeurde. De begraafplaats is openbaar toegankelijk vanaf zonsopkomst tot zonsondergang.
De sfeer van Ter Navolging is rustgevend en historisch, met een lange traditie. Het is een plek waar je niet alleen rouwen kunt, maar ook stilte zoekt. De begraafplaats is een overblijfsel uit een tijd waarin de maatschappij veranderde en waarbij het idee van openbare begraafplaatsen werd ingevoerd.
Zorgvlied – Bekend als het Père-Lachaise van Nederland
Zorgvlied in Amstelveen is vaak aangeduid als het Père-Lachaise van Nederland. Deze begraafplaats is bekend om de aanwezigheid van veel bekende Nederlanders. Het is ontstaan als de algemene begraafplaats van de gemeente Nieuwer Amstel, maar tegenwoordig ligt het volledig in de stad Amsterdam.
Een van de meest opvallende graven is dat van Annie M.G. Schmidt, de beroemde kinderboekenschrijver. Haar graf is vrolijk en kleurrijk, met balpenen en giraffen, verwijzend naar haar kinderliedje Dikkertje Dap. Een ander bijzonder graf is dat van Oscar Carré, circusdirecteur en oprichter van theater Carré. Zorgvlied is een begraafplaats die niet alleen historisch, maar ook artistiek interessant is.
Natuurbegraafplaatsen in Nederland
Natuurbegraafplaatsen zijn in Nederland steeds populairder geworden. Deze begraafplaatsen combineren ecologie, stilte en een verbinding met de natuur. In deze categorie valt bijvoorbeeld het Bos van de Heilige Geest in Noord-Brabant, waar graven verborgen liggen tussen de hoge dennenbomen. Een andere voorbeeld is het Weerterland in Weert, een stille plek in de bosrijke omgeving.
Natuurbegraafplaatsen zoals De Hoge Veluwe in Gelderland, waar urnbegravingen plaatsvinden in vrij natuur, zijn ook bijzonder. Deze plekken geven een rustige en spirituele sfeer en zijn vaak gelegen in landschappelijke gebieden. Ze zijn niet alleen geschikt voor rouw, maar ook voor reflectie en herinnering.
Begraafplaats Oud Eik en Duinen in Den Haag
De begraafplaats Oud Eik en Duinen in Den Haag is een van de oudste begraafplaatsen van Nederland. Ze dateert vanaf 1247 en was oorspronkelijk het kerkhof van een klein gehucht. De begraafplaats is opgevolgd door verschillende klassen huur- en koopgraven en is een plek van grote historische waarde.
De begraafplaats is bekend om haar flora en fauna en is een rustige plek in de stad. Ze bevat graven van bekende Nederlanders zoals Louis Couperus en Menno Ter Braak. Er zijn wandelrondes die langs deze graven lopen, waardoor bezoekers historisch en cultureel interessante informatie kunnen opdoen.
Graf van Lepejou – Het Oudste Moslimgraf in Nederland
Het graf van Lepejou in Haerst is het oudste moslimgraf in Nederland. Lepejou werd meegenomen naar Nederland als huisknecht en werd later begraven op het landgoed van zijn meester. Zijn graf is een bijzonder historisch fenomeen, omdat het een voorbeeld is van de vroege moslimaanwezigheid in Nederland.
Zijn grafschrift is zowel in het Latijn als in het Arabisch gegraveerd, wat de historische waarde verder benadrukt. Het verhaal rondom Lepejou is ook interessant, omdat het duidelijk maakt hoe religie en cultuur zich in Nederland ontwikkelden in de 19e eeuw.
Conclusie
Begraafplaatsen in Nederland zijn niet alleen plekken voor rouw, maar ook voor historische en culturele ontdekkingen. Van de Duitse Oorlogsbegraafplaats in Ysselsteyn tot het graf van Lepejou in Haerst, elk van deze begraafplaatsen heeft hun eigen unieke sfeer en betekenis. Zowel historisch, ecologisch als spiritueel zijn deze bezoeken een manier om stilte te zoeken en reflectie te hebben.
Voor wie op zoek is naar rust, stilte of historie, zijn deze begraafplaatsen een must-visit. Ze tonen de rijke geschiedenis van Nederland en de diverse manieren waarop mensen rouwen en herinneren. Deze bezoeken kunnen zowel educatief als introspectief zijn, en zijn toegankelijk voor iedereen.