Milieuzones in Nederlandse steden: een overzicht van regels, toegang en betekenis

Inleiding

In steeds meer steden in Nederland zijn milieuzones ingevoerd om de luchtkwaliteit te verbeteren en het milieu te beschermen. Deze zones beperken of verbannen bepaalde vervuilende voertuigen, zoals oude dieselauto’s, van bepaalde stadsgebieden. De regels rond milieuzones zijn gevarieerd per stad en voertuigtype, wat voor reizigers en bewoners van belang is om te weten. Deze artikel geeft een overzicht van de huidige situatie in Nederland, met aandacht voor de locaties, regels, toegangsbeperkingen en uitzonderingen voor voertuigen in milieuzones.


Wat is een milieuzone?

Een milieuzone is een gebied in een stad waar bepaalde vervuilende voertuigen geen toegang hebben. Het doel van milieuzones is om luchtvervuiling te beperken, vooral in drukke binnensteden waar het verkeer een belangrijke bron van schadelijke stoffen is. Oudere dieselauto’s zijn vaak het doelwit van deze zones, omdat zij relatief veel uitstoot veroorzaken. In sommige gevallen zijn ook bestelwagens, scooters of brommers beperkt in hun toegang.

De invoering van milieuzones is grotendeels gericht op personen- en bestelauto’s die op diesel rijden, hoewel het ook voor vrachtwagens of autobussen geldt. Benzineauto’s zijn in veel gevallen nog wel toegestaan, afhankelijk van de emissieklasse en het voertuigtype.


Waar zijn milieuzones in Nederland?

Milieuzones zijn vooral te vinden in grote steden in het zuiden, westen en midden van Nederland. Op dit moment (2023) zijn er verschillende steden die milieuzones hebben geïntroduceerd. De regels per stad en voertuigtype kunnen variëren, maar er zijn enkele algemene patronen.

Steden met milieuzones voor personen- en bestelauto’s

De volgende steden hebben een milieuzone die van toepassing is op personen- en bestelauto’s die op diesel rijden:

  • Amsterdam
  • Arnhem
  • Den Haag
  • Utrecht

In deze steden mogen oude dieselauto’s niet in bepaalde stadsdelen rijden. De exacte grenzen van de zones zijn afhankelijk van de lokale regelgeving en kunnen worden ingezoomd op de website milieuzones.nl.

Steden met milieuzones voor vrachtauto’s

Voor vrachtauto’s zijn er milieuzones in de volgende steden:

  • Amsterdam
  • Arnhem
  • Breda
  • Delft
  • Maastricht
  • Maasvlakte Rotterdam
  • Rijswijk

Steden met milieuzones voor autobussen

In de volgende steden zijn milieuzones ingevoerd voor autobussen:

  • Amsterdam
  • Den Haag
  • Eindhoven
  • Rijswijk
  • Utrecht

Steden met zero-emissiezones

Naast milieuzones zijn er ook zero-emissiezones in enkele steden. Deze zones zijn aangescherpte versies van milieuzones, waarbij alleen voertuigen toegestaan zijn die geen schadelijke stoffen uitstoten. In zero-emissiezones zijn bijvoorbeeld elektrische auto’s wel toegestaan, terwijl diesel- of benzineauto’s niet in mogen. Deze zones zijn te vinden in:

  • Amsterdam
  • Den Haag
  • Eindhoven
  • Tilburg
  • Groningen
  • Breda
  • Nijmegen
  • Arnhem
  • Haarlem
  • Zaanstad
  • Apeldoorn
  • Amersfoort
  • Utrecht
  • Rotterdam

Zero-emissiezones zijn vaak van toepassing op vrachtauto’s en bestelauto’s, en ze vervangen in sommige gevallen bestaande milieuzones.


Toegangsregels per voertuigtype

De toegang tot milieuzones hangt af van het voertuigtype en de emissieklasse. Hieronder wordt per voertuigtype uitgelegd welke regels gelden.

Dieselpersonenauto’s

Oude dieselpersonenauto’s mogen niet in de milieuzones rijden. De emissieklasse is bepalend voor de toegang. In 2020 zijn de regels geharmoniseerd, waardoor de milieuzone alleen van toepassing is op dieselpersonenauto’s met emissieklasse 3 of lager. Dit betekent dat voertuigen die ouder zijn dan 20 jaar meestal geen toegang meer hebben tot deze zones.

Dieselbestelauto’s

Voor bestelauto’s zijn de regels vergelijkbaar met die voor personenauto’s. Bestelauto’s die op diesel rijden en ouder zijn dan 20 jaar zijn meestal niet toegestaan in milieuzones.

Dieselvrachtauto’s

Voor vrachtauto’s zijn milieuzones ingevoerd in een aantal steden. Deze zones zijn vaak gericht op oudere vrachtwagens die veel uitstoot veroorzaken. In sommige steden zijn deze zones vervangen door zero-emissiezones.

Autobussen

In Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Rijswijk en Utrecht is een milieuzone voor autobussen in werking. Rijswijk heeft zelfs gepland om in augustus 2025 ook zo’n zone in te voeren.

Scooters en brommers

In sommige steden zijn scooters en brommers ook beperkt in hun toegang tot milieuzones. Amsterdam en Den Haag hebben bijvoorbeeld zones waar bepaalde brom- en snorfietsen niet in mogen rijden. De regels zijn afhankelijk van de lokale situatie en kunnen per jaar veranderen.


Uitzonderingen en vrijstellingen

Hoewel de regels voor milieuzones strikt zijn, zijn er ook uitzonderingen en vrijstellingen. Een voorbeeld is de vrijstelling voor oldtimers. Oldtimers mogen in de meeste gevallen wel de milieuzone binnenrijden, omdat het onmogelijk is dat ze voldoen aan hoge emissieklasse-voorschriften. Een uitzondering is dat dieselvoertuigen die 40 jaar of ouder zijn standaard een vrijstelling krijgen.

Camper’s en caravan’s zijn meestal niet specifiek genoemd in de regels, maar hun toegang hangt af van het voertuigtype en de emissieklasse. Het is verstandig om dit te checken op milieuzones.nl of op de website van de gemeente.


Waarom zijn milieuzones ingevoerd?

Milieuzones zijn bedoeld om de luchtkwaliteit te verbeteren en de leefbaarheid van steden te verhogen. Het verkeer is een belangrijke bron van luchtvervuiling, en oude dieselauto’s zijn vooral schadelijk voor de lucht. Door deze voertuigen uit stadscentra te verbannen, kan de lucht kwaliteit worden verbeterd.

Daarnaast draagt het bij aan een gezondere leefomgeving voor inwoners en bezoekers. Wetenschappelijk is aangetoond dat luchtvervuiling leidt tot kortere levensverwachting, en dat het vooral schadelijk is voor kinderen en oudere personen. Milieuzones zijn dus ook een maatregel voor de gezondheid.


Praktische tips voor reizigers

Voor reizigers en hotelgasten die met de auto naar een stad met milieuzone reizen, is het belangrijk om te weten of hun voertuig toegestaan is in de zone. Hier zijn enkele tips om dit vooraf te checken:

  • Controleer de emissieklasse van je voertuig. In veel gevallen zijn alleen voertuigen met emissieklasse 4 of hoger toegestaan.
  • Gebruik de website milieuzones.nl. Deze site geeft een kaart van alle milieuzones in Nederland en laat zien welke voertuigen er in mogen.
  • Raadpleeg de website van de gemeente. Veel steden hebben ook hun eigen pagina met informatie over milieuzones.
  • Wees voorzichtig met boetes. Als je met een voertuig in een milieuzone rijdt dat niet toegestaan is, kan je een boete krijgen. Dit geldt vooral voor oude dieselauto’s.

Toekomstige ontwikkelingen

De regels rond milieuzones zijn in ontwikkeling. In de komende jaren is te verwachten dat het aantal milieuzones en zero-emissiezones verder zal toenemen. Dit is het gevolg van de strengere milieustandaarden en het beleid van de Nederlandse overheid om de luchtvervuiling te beperken.

In 2025 zijn er al veranderingen gepland, zoals de invoering van een nieuwe milieuzone voor autobussen in Rijswijk. Ook is het mogelijk dat meer steden zero-emissiezones zullen invoeren in plaats van milieuzones.


Conclusie

Milieuzones zijn een belangrijke maatregel om de luchtvervuiling in Nederlandse steden te beperken. De regels variëren per stad en per voertuigtype, maar er zijn duidelijke trends: oude dieselauto’s worden uit centra van steden verbannen, en elektrische of schone voertuigen worden toegestaan in milieuzones of zero-emissiezones. Voor reizigers en hotelgasten is het belangrijk om deze regels te begrijpen en vooraf te checken of hun voertuig toegestaan is in de stad die ze bezoeken.

Met het opkomende gebruik van elektrische voertuigen en de invoering van zero-emissiezones is de toekomst van verkeer in steden steeds schoner en duurzamer. Milieuzones zijn een stap in die richting en dragen bij aan een gezondere leefomgeving voor inwoners en bezoekers.


Bronnen

  1. Autoverzekering & Milieuzones in Nederland
  2. Glossary: Milieuzones
  3. Milieuzones en Zero-Emissiezones in Nederland
  4. Milieuzones voor Diesels in Nederland
  5. Welke Steden in Nederland hebben Milieuzones?
  6. Locaties van Milieuzones in Nederland
  7. Milieuzones in Nederland

Related Posts