Nederlandse Modellen op de Wereldkaart: Een Overzicht van de Beroemdste Vrouwelijke Faces van het Land
juli 15, 2025
Wandelen is in Nederland meer dan alleen een vorm van beweging of recreatie – het is een nationale passie. Tientallen miljoenen Nederlanders kozen elk jaar voor wandelen als vrijetijdsactiviteit, en dat is niet zonder reden. De combinatie van mooie landschappen, goed aangelegde routes en een sterke cultuur van buitenactiviteiten maakt Nederland een ideaal bestemming voor zowel korte, rustige wandelingen als uitgebreide meerdagse tochten. Voor toeristen biedt dit rijke netwerk van wandelroutes een prachtige manier om het land te ontdekken.
In dit artikel geven we een overzicht van de huidige stand van zaken rondom wandelen in Nederland, op basis van recent onderzoek en gegevens uit betrouwbare bronnen. We bepalen hoeveel Nederlanders wandelen, wat de motieven zijn, welke soorten wandelroutes beschikbaar zijn, en hoe toeristen deze routes kunnen gebruiken. Daarnaast bespreken we de impact van de coronapandemie op het wandelgedrag en de toekomstige trends.
Wandelen in Nederland: Aantal, Frequentie en Duur
In 2018 ondernamen Nederlanders ruim 3,6 miljard vrijetijdsactiviteiten, waarvan 25% buitenrecreatie was. Uit deze activiteiten was 424 miljoen keer een wandeling voor het plezier en 95 miljoen keer een wandelsportactiviteit. Deze cijfers tonen aan dat wandelen een van de meest populaire vormen van vrijetijdsactiviteit in Nederland is.
De Nationale Wandelmonitor 2021 van Wandelnet bevestigt deze trend. Volgens dit onderzoek maakt ongeveer tweederde van alle Nederlanders een wandeling van 5 tot 10 kilometer per keer. In totaal zijn er 1,8 miljard ommetjes gedaan, en 1,1 miljoen Nederlanders gaan op wandelvakantie. Deze groei wijst op een toenemende waardering voor wandelen in de bredere maatschappij.
De Nationale Wandelmonitor geeft ook inzicht in de frequentie van wandelingen. 3,6 miljoen Nederlanders wandelen minstens één keer per week. Dit betekent dat bijna 20% van de bevolking regelmatig wandelt, wat wijst op een sterke en duurzame beweging.
Voor de duur van wandelingen geldt het volgende: - 68% van alle wandelingen duurt 1 tot 2 uur - 15% duurt 2 tot 3 uur - 10% duurt langer dan 3 uur - 8% duurt maximaal 1 uur
De gemiddelde wandeling legt 6,5 kilometer af. Echter, bijna de helft van de wandelaars (49%) legt minder dan 5 kilometer af, 38% ligt tussen 6 en 10 kilometer, en 13% wandelt meer dan 10 kilometer, soms zelfs tot 50 kilometer.
Zondag (25%) en zaterdag (18%) zijn de populairste dagen voor wandelingen. De meeste mensen beginnen hun wandeling direct vanuit huis, wat aangeeft dat het vaak om korte, rustige ommetjes gaat.
Motieven voor Wandelen
De Nationale Wandelmonitor en andere studies tonen duidelijk aan dat er verschillende motieven zijn voor het doen van een wandeling. De meest genoemde redenen zijn:
- Buiten willen zijn: 30%
- Ontspanning, bezinning, hoofd leegmaken: 23%
- Conditie op peil houden: 13%
- Even ertussenuit: 9%
Deze motieven zijn vooral relevant voor toeristen die op zoek zijn naar een manier om het land te ontdekken op een rustige manier. Wandelen biedt niet alleen de mogelijkheid om fysiek actief te zijn, maar ook om de natuur, cultuur en geschiedenis van Nederland te ervaren. Bovendien is wandelen goed voor de mentale gezondheid, wat in tijden van stress en drukke stadsleven steeds belangrijker wordt.
Wandelen in Tijden van Corona
De coronapandemie heeft het wandelgedrag in Nederland sterk beïnvloed. Uit onderzoek van Stichting Wandelnet in 2020 blijkt dat 66% van de respondenten vaker wandelt vanuit huis dan voor de coronacrisis. Daarnaast is 43% begonnen met wandelen. De belangrijkste redenen voor het starten van wandelen tijdens de crisis zijn: - Fit en gezond worden of blijven - Ontspanning - Natuurbeleving
In het voorjaar van 2020 was het belang van 'even tussenuit' nog sterker dan natuurbeleving. In de zomer wandelden mensen vaker in een andere omgeving en vaak met personen buiten de eigen huishouden. De grootste groep wandelt nog steeds alleen of met huisgenoten (62%).
Deze veranderingen tonen aan dat wandelen niet alleen een vrijetijdsactiviteit is, maar ook een belangrijke maatregel voor mentale en fysieke gezondheid. Voor toeristen betekent dit dat wandelen in Nederland extra betekenisvol kan zijn – het is een manier om te ontspannen, het landschap te genieten en de energie van het land op te nemen.
Soorten Wandelroutes in Nederland
Nederland biedt een divers en uitgebreid aanbod van wandelroutes. Deze routes zijn afgestemd op verschillende doeleinden, van korte, rustige wandelingen tot uitgebreide, meerdagse tochten. De volgende categorieën zijn van belang voor toeristen:
1. Provinciaal Landschaproutes
Elke provincie in Nederland heeft een eigen Provinciaal Landschap. Deze organisaties beheren natuur, erfgoed en organiseren buitenactiviteiten, waaronder wandelroutes. Via ‘In Het Landschap’ kun je alle wandelroutes en activiteiten in deze landschappen vinden. Dit maakt het gemakkelijk voor toeristen om de natuur dichtbij hun accommodatie te verkennen.
2. Regionale Wandelnetwerken
Regionale wandelnetwerken bestaan uit goed verbonden wandelroutes die je kunt gebruiken voor zowel korte wandelingen als langere, meerdaagse tochten. Deze netwerken beslaan gebieden van minimaal 50 vierkante kilometer en bevatten ten minste 50 kilometer aan samengeknoopte routes. Ze zijn gemarkeerd met nummers en pijlen die je van kruispunt naar kruispunt leiden. Elke netwerk biedt suggesties voor routes, maar je kunt ook zelf je route plannen.
3. Klompenpaden
Klompenpaden zijn wandelroutes van 3 tot 27 kilometer lang, gemarkeerd met gekleurde embleempjes op palen. Ze zijn vooral te vinden in het midden van Nederland en brengen je naar plekken waar je normaal niet zo snel komt, zoals boerenerven en smalle paadjes door landerijen. Landschap Erfgoed Utrecht en Stichting Landschapsbeheer Gelderland hebben meer dan honderd routes uitgezet.
4. Trage Tochten
Een Trage Tocht is een wandelroute van 5 tot 22 km. Deze routes zijn niet gemarkeerd, maar je kunt ze volgen via een app of een geprint PDF-bestand. Er zijn meer dan 560 Trage Tochten verspreid over Nederland. Ze zijn ideaal voor toeristen die flexibiliteit en vrijheid willen in hun wandelingen. De routebestanden kosten 2,50 euro per stuk.
5. Nationale Parken
Nederland telt meer dan 20 nationale parken, waarin er uitgezette wandelingen zijn voor iedere smaak. Het landschap varieert van bos, heide, zandduinen tot vennenvlakten. Deze parken zijn ideaal voor zowel rustige wandelingen als uitgedaagde hiktochten. Bekende parken zijn bijvoorbeeld de Hoge Veluwe, de Duinen van Texel en het Drentse Wold.
6. Langeafstandswandelingen (LAWs)
Nederland telt 23 langeafstandswandelingen (LAWs), waarvan de bekendste het 492 km lange Pieterpad is. Deze routes zijn vaak ingedeeld in kortere etappes, zodat je zelf kunt bepalen welke delen je wilt lopen. Ze zijn ideaal voor toeristen die hun reis combineren met een uitgebreide wandeltocht door het land.
Wandelen met Hulp van Apps en Gidsen
Toeristen kunnen gebruikmaken van moderne hulpmiddelen om hun wandelingen in Nederland te plannen. Zowel wandelapps als fysieke gidsen zijn beschikbaar en maken het ontdekken van het land eenvoudiger en plezieriger.
1. Wandelapps
Wandelroutes zijn vaak beschikbaar via wandelapps, die je kunt gebruiken om je route te volgen, kaarten te bekijken en informatie te krijgen over het landschap en eventuele aandachtspunten. Deze apps zijn handig voor toeristen die snel willen navigeren of extra info willen over het gebied dat ze doorlopen.
2. Wandelgidsen
Fysieke gidsen, zoals kaarten en routebeschrijvingen, zijn beschikbaar via winkels en online platforms. Deze gidsen bevatten vaak extra informatie over geschiedenis, natuur en aanraders voor horeca langs de route. Ze zijn vooral populair bij toeristen die willen profiteren van lokale culturele en culinair ervaringen tijdens hun wandeling.
Wandelen per Provincie
Elke provincie in Nederland heeft zijn eigen karakteristieke wandelroutes. Hieronder geven we een overzicht van enkele voorbeelden:
- Drenthe: Knapzakroutes, gemaakt door Het Drents Landschap. Deze routes brengen je door prachtige natuurgebieden zoals de Onlanden.
- Groningen: Struunroutes, die meestal rustige, lichte wandelingen zijn door het landschap van Groningen.
- Friesland: Swalkrûtes, die meestal rustige, lichte wandelingen zijn, vaak langs vennen of langs de kust.
- Overijssel: Kuierroutes, die vaak rustige, lichte wandelingen zijn, vaak langs historische plekken of natuurreserves.
- Utrecht: Veel routes zijn beschikbaar via Utrechtse Landschap.
- Gelderland: Bekend om zijn uitgebreide netwerk van klompenpaden en natuurgebieden.
- Flevoland: Veel routes door het nieuwe land van Flevoland, met unieke landschappen.
- Noord-Holland en Zuid-Holland: Bekend om strandwandelingen, heidewanden en kasteelroutes.
- Zeeland: Veel routes langs de kust, door bossen en over heidevelden.
Wandelen in Nederland: Tips voor Toeristen
Toeristen die wandelen in Nederland willen ervaren, kunnen gebruikmaken van verschillende tips om hun reis zo aangenaam mogelijk te maken:
- Bereiding is belangrijk: Voordat je op pad gaat, bekijk je de route op een kaart of via een app. Zorg dat je weet hoe lang de route is, welke delen moeilijker zijn en of er horeca langs de route is.
- Kleding en uitrusting: Zorg dat je geschikte schoenen hebt, een rugzak met water, een fles, eventueel een zonnebril of paraplu, en warme kleding in het najaar of winter.
- Gebruik van horeca: Veel wandelroutes hebben fijne terrasjes of cafés langs de route. Dit is een geweldige manier om rust te nemen en te genieten van de lokale culinair kwaliteiten.
- Toegankelijkheid: Sommige routes zijn toegankelijk met OV (openbaar vervoer). Dit maakt het mogelijk om wandelingen te combineren met een reisje met trein of bus.
- Hondewandelroutes: Veel routes zijn geschikt voor wandelen met de hond. Dit is een geweldige manier om het land te ontdekken met je vriend op vier poten.
Wandelen in Nederland: Toekomstige Trends
De toekomst van wandelen in Nederland lijkt positief. Het aantal wandelaars neemt toe, en er zijn steeds meer initiatieven om mensen te motiveren om te wandelen. Denk aan het initiatief 'Wandel tijdens je Werk-dag', waarbij mensen worden aangemoedigd om tijdens hun werkdag te wandelen.
Daarnaast is er een toename van zogenaamde 'Wandelvakanties', waarbij mensen speciaal naar Nederland reizen om te wandelen. Dit betekent dat er meer faciliteiten en accommodaties zijn die specifiek afgestemd zijn op wandelaars.
Bovendien is er een sterke focus op duurzaamheid en natuurbeleving. Veel wandelroutes worden ontworpen zodat ze zo min mogelijk impact hebben op de natuur en het landschap. Dit maakt wandelen niet alleen een fysieke activiteit, maar ook een ecologische keuze.
Conclusie
Wandelen in Nederland is een geweldige manier om het land te ontdekken. Het is niet alleen een vorm van beweging, maar ook een manier om te ontspannen, te genieten van de natuur en te leren over de geschiedenis en cultuur van Nederland. Het aantal wandelaars is stijgend, en er zijn steeds meer routes beschikbaar, van korte rustige wandelingen tot uitgebreide meerdagse tochten.
Voor toeristen biedt wandelen een unieke manier om het land te ervaren. Of je nu wilt wandelen in een natuurgebied, langs een kasteelroute of door een stad – Nederland heeft iets te bieden voor iedereen die op pad wil.