Ontdek de mooiste natuurrijke plekken in Nederland
juli 16, 2025
De stad Veghel is opgenomen in bredere discussies over luchtkwaliteit en milieuvervuiling in Nederland. Zowel op nationaal als regionaal niveau zijn er maatregelen genomen om de luchtkwaliteit te verbeteren, en Veghel speelt hierin een specifieke rol. In 2025 is de zevende editie van de campagne Plastic PeukMeuk in Veghel gehouden, waarbij 2871 peuken zijn opgeruimd. Deze campagne is onderdeel van een groter landsdeksels probleem: de vervuiling van lucht en oppervlakken door afval, in dit geval vooral door plastic filtersigaretten.
Naast lokale acties is er ook een bredere context van luchtkwaliteitsproblemen in Nederland, waarbij autodichtheid, industriële activiteiten en landbouw belangrijke factoren zijn. Grote steden zoals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht hebben al jaren last van niet-naleving van wettelijke luchtkwaliteitsnormen. De Randstad is zelfs genoemd als een van de vuilste regio’s in Europa. In Noord-Brabant, waar Veghel is gelegen, zijn extra maatregelen genomen om gevoelige groepen te beschermen tegen de gevolgen van vervuiling, zoals kinderen, ouderen en zieken.
In deze artikel wordt ingegaan op de luchtkwaliteit in Veghel, de rol van lokale acties zoals Plastic PeukMeuk, en hoe Veghel zich inzet in het bredere kader van milieubescherming in Nederland. Het artikel richt zich op feiten en maatregelen die in de bronnen zijn genoemd, en biedt een overzicht van de huidige situatie in de stad, met aandacht voor zowel lokale als nationale ontwikkelingen.
De campagne Plastic PeukMeuk in Veghel
De zevende editie van Plastic PeukMeuk in Veghel vond plaats op 5 juli 2025. In totaal zijn in acht opruimgebieden 2871 peuken opgeruimd. Dit aantal is hoger dan het aantal uit het voorgaande jaar, wat een toegenomen aandacht voor het probleem van afval door filtersigaretten aangeeft. De campagne richt zich op het opruimen van deze vervuiling en het bewustwording creëren over de negatieve effecten van afval op de luchtkwaliteit en het milieu.
Hoewel veel mensen in Veghel Centrum op deze zomerdag al in vakantiestemming waren, staken zes vrijwilligers de handen uit de mouwen. Samen maakten zij stoepen, goten en parkeerterreinen vrij van peuken, met gebruik van afvalgrijpers en zakken. De gevonden peuken kwamen van 18 verschillende merken, inclusief varianten zoals ‘Lite’, ‘Compact’, ‘Green’, ‘Blue’ en ‘Compact’.
Deze initiatieven worden ondersteund door lokale organisaties en burgers die zich inzetten voor een zuiniger en schonere stad. De opgeruimde peuken zijn slechts een klein deel van het totale probleem, maar illustreren de aanhoudende aandacht voor milieuvervuiling in Veghel.
Luchtkwaliteit in Nederland: een land in crisis
In Nederland is de luchtkwaliteit een alarmerend probleem. De G4 — Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht — heeft al jaren last van niet-naleving van wettelijke luchtkwaliteitsnormen. In 2011 concludeerden de Rekenkamers van deze vier steden dat zonder drastische maatregelen en aanvullend beleid van het Rijk, de normen niet gehaald zouden worden in 2015. Dit heeft geleid tot een discussie over de verantwoordelijkheden van lokale en nationale overheden, en of het Rijk meer initiatieven moet nemen.
Een belangrijke reden voor het luchtkwaliteitsprobleem is de achtergrondconcentratie van stikstofdioxide, die minder daalt dan verwacht. De vier grote steden hebben weinig invloed op deze achtergrondconcentratie, die vaak afkomstig is uit het buitenland of uit verkeer. De Rekenkamers stellen dat het invoeren van schonere motoren en brandstoffen, of het in voeren van maatregelen zoals 80-kilometerzones op snelwegen, effectief zou kunnen zijn.
Nederland is bovendien het meest veedichte land van Europa en heeft de hoogste autodichtheid van alle Europese landen. Beide factoren zijn grote bronnen van fijn stof, waarvan wegverkeer verantwoordelijk is voor 44% en veehouderij voor 21%. In 2009 is al eerder een uitstel van de luchtkwaliteitsnormen voor Nederland afgesproken tot 2015. Sindsdien zijn er echter weinig concreet maatregelen genomen, en wordt er opnieuw gediscussieerd over uitstel.
Maatregelen voor gevoelige groepen in Noord-Brabant
In Noord-Brabant zijn extra maatregelen genomen om gevoelige groepen te beschermen tegen luchtvuil. Deze maatregelen zijn onderdeel van een landelijk besluit uit 2009, maar worden uitgebreid met aandacht voor drukke binnenstedelijke wegen. In de handreiking voor ruimtelijke ordening zijn steden zoals Best, Breda, Den Bosch, Eindhoven, Helmond en Tilburg betrokken. Hierin worden richtlijnen opgesteld om gevoelige bestemmingen — zoals schoolgebouwen en verzorgingstehuizen — zo ver mogelijk te isoleren van bronnen van luchtverontreiniging.
De handreiking stelt dat binnen 300 meter van een snelweg en 50 meter van een provinciale weg geen nieuwe gevoelige bestemmingen mogen worden aangelegd in de eerstelijnsbebouwing. Dit is een poging om te voorkomen dat kinderen, ouderen en zieken blootgesteld worden aan verhoogde concentraties luchtverontreinigende stoffen. Deze maatregelen zijn bedoeld om de gezondheid van deze groepen te beschermen, en vallen binnen de eisen van de Wet ruimtelijke ordening.
In het kader van deze handreiking wordt ook onderzoek gedaan naar de luchtkwaliteit op locaties voor gevoelige bestemmingen. Hiermee wordt geprobeerd een betere ruimtelijke ordening te garanderen, waarin de gezondheid van burgers in het centrum staat.
Het effect van vuurwerk op de luchtkwaliteit
Een andere bron van luchtverontreiniging die in Nederland wordt genoemd, is vuurwerk. In Noord-Brabant en andere delen van het land is vuurwerk met name tijdens de jaarwisseling een oorzaak van fijn stof pieken. De luchtkwaliteit neemt hierdoor tijdelijk sterk af, wat schadelijk kan zijn voor de gezondheid. In Nijmegen is bijvoorbeeld een meetnet opgesteld dat aantoont dat fijn stof waarden tijdens vuurwerk tot tien keer hoger kunnen zijn dan de norm.
Het Astmafonds wijst op het gevaar van vuurwerk voor mensen met longproblemen. Ondanks de gezondheidsrisico’s blijft vuurwerk een populaire activiteit, en wordt er weinig aandacht besteed aan de negatieve effecten op de luchtkwaliteit. Volgens de bronnen zou een waarschuwing over de luchtkwaliteit rond de jaarwisseling een extra maatregel kunnen zijn om bewustwording te creëren.
De rol van lokale maatregelen in Veghel
In Veghel is de campagne Plastic PeukMeuk slechts één van de initiatieven om de luchtkwaliteit te verbeteren. Andere maatregelen zijn mogelijk op de agenda van de gemeente, zoals het stimuleren van duurzame vervoersmethoden, het beperken van afvalproductie en het bevorderen van groene ruimte. In de context van de bredere discussie over luchtkwaliteit in Nederland is het belangrijk dat lokale acties zoals deze worden ondersteund en uitgebreid.
In de regio Noord-Brabant worden extra maatregelen genomen om gevoelige groepen te beschermen, zoals kinderen en ouderen. Deze maatregelen zijn gericht op het beperken van blootstelling aan luchtverontreiniging, en vallen binnen de eisen van de Wet ruimtelijke ordening. In Veghel kan een vergelijkbare aanpak worden overwogen, bijvoorbeeld door te zorgen voor meer groen rondom schoolgebouwen of door verkeer te beperken in woonwijken.
Conclusie
Veghel speelt een rol in de bredere discussie over luchtkwaliteit in Nederland. De zevende editie van Plastic PeukMeuk in 2025 toont aan dat er aandacht is voor lokale vervuiling, met het opruimen van 2871 peuken. Deze initiatieven zijn een belangrijk onderdeel van het streven naar een zuiniger en duurzamer stad. Op nationaal niveau blijft luchtkwaliteit echter een groot probleem, met niet-naleving van wettelijke normen in grote steden en een hoge autodichtheid in het land.
In Noord-Brabant zijn extra maatregelen genomen om gevoelige groepen te beschermen tegen luchtverontreiniging. Deze maatregelen zijn onderdeel van een landelijk beleid, maar zijn uitgebreid met aandacht voor drukke wegen en de gezondheidseffecten van vervuiling. In Veghel kan een vergelijkbare aanpak worden overwogen, waarbij lokale acties worden gesteund en uitgebreid om de luchtkwaliteit te verbeteren.
Het is duidelijk dat zowel op nationaal als lokaal niveau acties nodig zijn om de luchtkwaliteit te verbeteren. Terwijl de nationale overheid verantwoordelijk is voor het invoeren van bredere maatregelen, zoals 80-kilometerzones en het stimuleren van schonere motoren, zijn lokale gemeenten belast met het uitvoeren van deze maatregelen en het bepalen van ruimtelijke ordening. In Veghel kan het aanpakken van luchtverontreiniging een prioriteit worden, met aandacht voor zowel lokale als nationale doelen.